شمس‌الدین لاهیجی: تفاوت میان نسخه‌ها

 

=== حضور در مراسم استقبال از ایلچی عثمانی ===

 

=== همراهی شاه اسماعیل در سفر ===

آخرین خبری که از وی در کتب تاریخ می‌توان سراغ گرفت مربوط به همراهی و ملازمت او با شاه اسماعیل به سال ۹۱۶ هجری در یکی از سفرها است که [[تاریخ خانی]]<ref>(ص ۳۶۳)</ref> به آن اشاره کرده‌است:

<blockquote>دو روزی را که نواب عالی را بنا بر رعایت ساعت و صلاح دولت قاهره بدان حدود دمرلقیا توقف فرمود، عالی جناب ملک محمود جان قزوینی وزیر و قاضی شمس الدین، صدر پادشاه گردون سریر به همین وظایف ملازمت به جای آورد و پیش کشی گذرانیدند و از رهگذر خدمت و فیض ملازمت حظی کامل یافتند.</blockquote>

 

=== کتب شرح حال ===

در کتب [[تذکره]] نیز مختصر اشاراتی به وی شده‌است، مهمترین و مفصل‌ترین شرح حال وی را تحفه سامی<ref>(ص ۵۱)</ref> در حدود نیم صفحه گزارش کرده‌است. تذکره‌های بعدی تماماً پاره‌هایی از همان را گرفته و تکرار کرده‌اند (منشأ اطلاعات در کتب تاریخی هم همین‌طور است).

بنا بر آنچه تحفه سامی آورده، قاضی شمس الدین معلم پس از مدتی کوتاه که منصب صدارت را عهده‌دار بود از صدارت کناره گرفت:

{{شعر}}

{{پایان شعر}}

</blockquote>

 

 

== کتب فهرست ==

 

== کتب تواریخ محلی ==

هم‌زمانی و هم نامی قاضی شمس الدین لاهیجی معلم با [[اسیری لاهیجی|شمس الدین محمد لاهیجی نوربخشی]] که از بزرگان صوفیه نوربخشیه بوده‌است، موجب خلط بین این دو نام و پدید آمدن اشتباهاتی شده‌است. چنان‌که رویمر نویسنده بخش اول کتاب [[تاریخ ایران]] در دوره صفویان کمبریج<ref>(ص ۱۷)</ref> این دو شخص را یک نفر پنداشته و به همین منوال این اشتباه در [[دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]] نیز راه یافته‌است.<ref>(مدخل اسیری لاهیجی نوشته نجیب مایل هروی)</ref>

شیخ محمد بن یحیی بن علی گیلانی لاهیجی نور بخشی ملقب به شمس الدین و متخلص به اسیری از مردم لاهیجان گیلان در نیمه اول قرن نهم هجری تولد یافت. او نویسنده شرح معرف [[گلشن راز]] (اثری که انجیل تصوف ایران شمرده می‌شود) است و در عین حال که صوفی نام‌آوری بود، به [[مذهب شیعه]] هم تعلق داشت.<ref>(مجالس المؤمنین، ج ۲، ص ۱۵۰–۱۵۶)</ref>

از جمله تألیفات وی مثنوی اسرار الشهود و [[مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز]] است.<ref>(الذریعه، ج ۹، ص ۷۶، شماره ۴۳۶ و ج ۲۱، ص ۳۰۱ ذیل مفاتیح الاعجاز). در گذشت وی سال ۹۱۲ هجری می‌باشد (طبقات اعلام الشیعه، ج ۴، ص ۱۳۰)</ref>

با این توضیحات شمس الدین محمد لاهیجی متخلص به اسیری که صاحب خانقاه بوده غیر از شمس الدین محمد لاهیجی قاضی است که در پرورش شاه اسماعیل سهیم بوده و در دربار او حضور داشته‌است، ضمن آن که سال درگذشت [[اسیری لاهیجی]] ۹۱۲ هجری ذکر شده‌است اما زمان وفات لاهیجی قاضی و معلم همچنان که ذکر شده پس از ۹۵۷ هجری است.<ref>(وی هنگام تألیف تحفه سامی در ۹۷۵ هجری زنده بوده‌است. تحفه سامی ص ۵۱)</ref> مزاوی<ref>(ص ۱۹۸، توضیحات شماره ۲۰۳)</ref> نیز متذکر شده‌است که: نمی‌توان اثبات کرد که مولانا شمس الدین لاهیجی که للِه اسماعیل در گیلان بوده همان شمس الدین محمد بن علی گیلانی لاهیجی نوربخشی، مفسر گلشن راز شبستری است.