گیومری: تفاوت میان نسخه‌ها

|footnotes = منابع: Population<ref>{{cite web|url=http://armstat.am/file/doc/99485583.pdf|format=PDF|title= Armstats: Population|publisher=Armstat.am|accessdate=15 December 2014}}</ref>

}}

 

 

== وجه تسمیه ==

== پرچم و نشان شهر ==

آرم یا نشان در سال ۲۰۰۱ به تصویب رسید. تصاویر روی آرم دارای معانی زیراست:

* مشعل گریگور قدیس؛ طبق افسانه‌ها مشعل گریگور بین قله‌های آراگاتس می‌سوزد.

* [[شاقول]] نماد صنعت و معماری است.

 

همچنین «موشوربا» نیز نماد شهر است. در سده ۲۱ میلادی، اهالی گیومری عادت به هدیه دادن موشوربا به میهمانان خود داشتند (موشوربا ظرف آب مسی است که در آن، آب سردی خود را حفظ می‌کند). در سال ۲۰۱۳ در گیومری مجسمه‌ای به عنوان نماد موشوربا ساخته شد.<ref name=mushurba>{{cite web|url=http://operativ.am/?p=24581/Զարմանալի-է,-որ-մուշուրբան-դարձավ-Գյումրու-ազգային-համարվող-խորհրդանիշը |title=Զարմանալի է, որ մուշուրբան դարձավ Գյումրու խորհրդանիշերից մեկը։ |date= |accessdate=29 June 2013}}</ref>

 

پله نماد آن است که برای تک تک اهالی آلکساندراپول امکان رشد اجتماعی فراهم است. صلیب نماد ارمنستان شرقی، و [[هلال]] نماد [[ارمنستان غربی]] است، که بخش عمده‌ای از جمعیت گیومری از آنجا مهاجرت کرده‌اند. این آرم را می‌توان در موزه معماری ملی و زندگی شهری گیومری دید.

 

پرچم شهر از طرف شورای شهر در سال ۲۰۱۱ به تصویب رسید. زمینه آن به رنگ سفید با حاشیه طلایی است. در مرکز پرچم، صلیب قرمز با تصویر پلنگ طلایی قرار دارد. نسبت عرض به طول پرچم ۱ به ۲ است. تصاویر روی پرچم دارای معانی زیر است:

* صلیب قرمز، نمادی از ایمان و استقامت مسیحیت است؛

* آرم پلنگ طلایی باگراتونی نماد استقلال و حکومت ارمنستان است.<ref name=Gyumri_symbols>{{cite web|url=http://gyumricity.am/index.php/hy/gyumri/symbols-of-gyumri |title=Գյումրու քաղաքապետարան, Պաշտոնական կայք. Գյումրու խորհրդանշանները |date= |accessdate=2013 Հուլիսի 113}}</ref>

روس‌ها پس از تسخیر این شهر در سال [[۱۱۸۳]] خورشیدی ([[۱۸۰۴ (میلادی)|۱۸۰۴]] میلادی) آن منطقه را تبدیل به یک پادگان بزرگ ارتشی کردند و هنوز هم شهر چهره ارتشی بخود دارد.

 

 

 

== تاریخچه ==

=== دوران باستان ===

[[پرونده:Old Gyumri 03.PNG|بندانگشتی|آلکساندراپول قدیم به همراه کلیسای ساویور مقدس (۱۸۵۹-۱۸۷۳)]]

 

=== سده نوزدهم ===

در سال ۱۹۰۲، نخستین بانک شهر افتتاح شد. تا پیش از هنگام عضو اتحادیه شوروی شدن ارمنستان در سال ۱۹۲۰، شهر آلکساندارپول دارای ۱۳۱ مرکز تولیدی از جمله کارخانه‌های آبجوسازی، صابون‌سازی، پارچه‌بافی و غیره بود. پس از [[انقلاب اکتبر]] در سال ۱۹۱۷ و خروج نیروهای شوروی از منطقه [[قفقاز جنوبی]]، نیروهای [[امپراتوری عثمانی]] در ۱۱ مه ۱۹۱۸، در حین [[لشکرکشی به قفقاز]] در [[جنگ جهانی اول]] در یک حمله شهر [[آلکساندارپول، ارمنستان|آلکساندارپول]] را اشغال کردند. با این حال، عثمانی‌ها در ۲۴ دسامبر ۱۹۱۸ در نتیجه [[قرارداد مودروس]] شهر را ترک کردند. در ۱۰ مه ۱۹۲۰، [[کودتا]]یی در آلکساندارپول بر ضد دولت [[فدراسیون انقلابی ارمنی]] ارمنستان شکل گرفت.<ref>Hovannisian. ''Armenia on the Road to Independence'', p. 198.</ref><ref name=bolt>{{citation|title=Earthquakes: 2006 Centennial Update&nbsp;– The 1906 Big One|last=Bolt|first=Bruce|authorlink=Bruce Bolt|date=August 2005|isbn=978-0716775485|edition=Fifth| publisher=[[W. H. Freeman and Company]]|pages=65–67}}</ref>

 

 

شهر گیومری در سال ۲۰۱۳ میلادی عنوان پایتخت فرهنگی [[کشورهای مستقل همسود]] را جشن گرفت. مهمترین رویدادهای این جشن در روز ۳۰ ژوئن ۲۰۱۳ اتفاق افتاد.<ref>{{cite web |url=http://armenianow.com/arts_and_culture/47335/armenia_gyumri_cis_cultural_capital |title=Gyumri officially declared CIS cultural capital in 2013 |last1= |first1= |date= 01.07.13|website= |publisher= |access-date= |quote=}}</ref>

== جغرافیا و آب و هوا ==

[[پرونده:ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ «ՄԱՅՐ ՀԱՅԱՍՏԱՆ», Գյումրի 1 (8).JPG|بندانگشتی|چشم انداز گیومری]]

 

 

<div style="width:75%">

 

=== دژ سیاه ===

 

=== کلیساها ===

[[پرونده:1Եկեղեցի Ամենափրկիչ.jpg|بندانگشتی|کلیسای مسیح منجی در حال بازسازی پس از [[زمین‌لرزه اسپیتاک ( ۷ دسامبر ۱۹۸۸)|زمین‌لرزه سال ۱۹۸۸]]]]

* [[کلیسای مسیح منجی، گیومری|کلیسای مسیح منجی]] یا آمناپرکیچ مقدس، ساخته شده بین سال‌های ۱۸۷۳–۱۸۵۳. (...)

* کلیسای نشان مقدس (بنا شده در سال ۱۸۷۰)

* [[کلیسای ارتدوکس روسی نیکلای مقدس معجزه گر]].

[[پرونده:Barevery factori in Gyumri 02.JPG|بندانگشتی|آبجوسازی گیومری]]

 

 

گیومری و آرارات<ref>{{cite web|url=http://gyumribeer.am/|title=GYUMRI BEER|publisher=Gyumribeer.am|accessdate=15 December 2014}}</ref>

گاهنامه گیومری، ''آخوریان'' را به چاپ رسانید.<ref>''Concise Armenian Encyclopedia'', Ed. by acad. K. Khudaverdyan, Yerevan, Vol. 2, p. 763</ref>

 

 

== معماری ==

[[پرونده:Old Gyumri.jpg|بندانگشتی|200px|چپ|معماری کارخانه آبجو سازی]]

 

کلیسا با زیربنای چهارضلعی و گنبددار [[دپروانک]] از بناهای معماری قدیمی کشف شده مربوط به قرن هفتم منطقه گیومری است که دارای یک محراب اصلی نعلی شکل و دو اتاق مستطیلی در طرفین بوده، نمای بیرونی دیوار شمالی دارای تورفتگیهای مخصوص معماری ارمنی بوده و تنها درب ورودی آن از جنوب است. دراطراف کلیسا مقر قدیمی کومایری بوده، با یک شبکه نامنظم از خیابانها، و خانه‌های نیمه زیرزمینی و یک طبقه.

غذاهای شهری گیومری با خوشمزگی خاص و فراوانی غذاهای شیرین متمایز می‌شدند. مانند «سس کشمش»، غذای تهیه شده از [[کدو]]، [[کشمش]]، عسل (یا شکر)، «قیسی سرخ کرده»، «پلوی جِیِز» (با کشمش، قیسی زردآلو، آلوی سیاه و سفید و بادام)، [[نیمرو]] با توت سفید خشک شده، «نیمرو با خرما»، «نیمرو با خمیر»، «قایماق» (عسل و سرشیر)، «هاسوتان» و «زوربیان». «دلمه برگمو» را حتی با شکر و پودر دارچین نیز درست کرده و می‌خوردند.

 

 

مردان گیومری همچنین علاقه‌مند به نوشیدن قهوه در قهوه‌خانه‌ها و کلوپ‌ها بودند که در آن جا از سیاست، اتفاقات روزمره شهر صحبت می‌کردند، معاملاتی می‌کردند یا به آهنگ‌های عاشقها (نوازندگان محلی و سنتی) گوش می‌دادند.<ref>[http://gyumri.am/gyumris/cuisine Gyumri.am]</ref>