تناقض: تفاوت میان نسخه‌ها

در منطق، یک '''تناقض''' ناسازگاری منطقی بین دو [[گزاره (منطق)|گزاره]] است. هرگاه قضیه‌ای صادق و درست باشد، [[نقیض]] آن '''کاذب''' و نادرست خواهد بود و برعکس. دو قضیه‌ای را که نسبت به هم چنان اختلاف و تقابلی داشته باشند، دو قضیه‌یقضیهٔ '''متناقض''' می‌نامند. در [[منطق صوری]] '''متناقض''' خود یکی [[فرمول گزاره‌ای]] است که همواره نادرست می‌باشد و با علامت <math>\bot</math> نشان داده می‌شود.

در تناقض کمیت و کیفیت قضیه تغییر می‌کند؛ بنابراین نقیض قضیه‌یقضیهٔ کلیه، قضیه‌یقضیهٔ جزئیه است و برعکس. نقیض قضیه‌یقضیهٔ موجبه، قضیه‌یقضیهٔ سالبه است و برعکس. مثلاً دو جمله‌یجملهٔ «هر عالمی پرهیزکار است» و جمله‌یجملهٔ «بعضی عالمان پرهیزکار نیستند» نقیض هم هستند؛ هم‌چنین دو جمله‌ی‌ «هیچ فلزی عایق نیست» و «بعضی فلزها عایق‌اند» متناقض‌اند.