انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۷۶): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ربات: بهبود رنگ‌ها
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB
خط ۷۳:
=== جناح چپ ===
در ۷ آبان ۱۳۷۵ [[میرحسین موسوی]] گزینه قاطع چپ‌گراها با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که در این انتخابات کاندید نمی‌شود. سپس در روز ۲۳ دی ۱۳۷۵ [[مجمع روحانیون مبارز]] نام [[سید محمد خاتمی]] وزیر ارشاد سابق دولت [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] را به عنوان کاندیدای خود اعلام کرد. در ۱۳ بهمن ۱۳۷۵ خورشیدی، حضور سید محمد خاتمی قطعیت پیدا کرد. بسیاری از مردم و به خصوص طرفداران نواندیشان بر این باور بودند که محمد خاتمی شاید برنده این انتخابات نباشد اما حضورش در عرصه، تنور انتخابات را داغ خواهد کرد.<ref>صد روز با خاتمی، بابک داد، وزارت فرهنگ و ارشاد، ۱۳۷۷</ref> در این حین بسیاری از صاحب‌نظران جناح‌های مختلف به بررسی این حضور و اظهار نظر در این زمینه پرداختند؛ فصل مشترک تمام این اظهار نظرها آن بود که حضور محمد خاتمی موجب افزایش حضور مردم بر سر صندوق‌های رأی می‌شود.<ref>[http://hiva-news.ir/?p=882 مروری بر انتخابات دوم خرداد۷۶ / بخش اول]</ref>
در نیمه دوم اسفند ۱۳۷۵ برخی از اعضای [[حزب کارگزاران سازندگی]] نیز به جمع حامیان محمد خاتمی پیوستند. این ائتلاف از سوی جناح رقیب غیرممکن و سؤال برانگیزسؤال‌برانگیز محسوب می‌شد؛ گرچه این سؤال در ۲۷ اسفند ۱۳۷۵ از سوی [[عطاءالله مهاجرانی]] و بسیاری از یاران خاتمی پاسخ داده شد، اما همچنان جناح مقابل، به این ائتلاف با تعجب می‌نگریست و گفته می‌شد که در صورت پیروزی محمد خاتمی در انتخابات در مجموعه حامیان محمد خاتمی اختلاف پیدا می‌شود. در اواخر اسفند ۱۳۷۵ و در حالی که فقط دو روز تا پایان سال ۱۳۷۵ فرصت باقی مانده‌بود، ۲۲ سینماگر اقدام به انتشار بیانیه‌ای در حمایت از محمد خاتمی کردند.<ref name=ToolAutoGenRef1>[http://hiva-news.ir/?p=882 مروری بر انتخابات دوم خرداد۷۶ / بخش دوم]</ref>
تفاوت محمد خاتمی با کاندیداهای دیگر بیشتر به چشم می‌آمد، وی در مناظره تلویزیونی در پاسخ به سؤال امکان رابطه ایران و آمریکا گفت: رابطه با این کشور منوط به سه شرط «عزت، مصلحت و حکمت» است. همین امر باعث شد قشر دیگری از روشنفکران جامعه به حمایت از محمد خاتمی جلب شوند. در این برهه اکثر گروه‌های چپ‌گرا به حمایت از خاتمی پرداختند. علاوه بر گروه‌های چپ‌گرا، حزب کارگزاران نیز با انتشار بیانیه‌ای در تاریخ ۱۳۷۶/۱/۲۴ حمایت رسمی خود را از خاتمی اعلام کرد.<ref>[http://tarikhirani.ir/fa/files/22/bodyView/191/از.امتناع.موسوی.تا.پیروزی.خاتمی.مروری.بر.انتخابات.دوم.خرداد.۷۶.html از امتناع موسوی تا پیروزی خاتمی/ مروری بر انتخابات دوم خرداد ۷۶]</ref>
در روز ۳۰ فروردین ۱۳۷۶ پس از سخنرانی محمد خاتمی، در جمع حدود ۴۰ هزار نفر از افراد حاضر در دانشگاه و خیابان‌های اطراف تهران، گروهی بالغ بر ۷۰ نفر وارد صحن دانشگاه شدند و به درگیری و شعارهای مخرب پرداختند.<ref>[http://tarikhirani.ir/fa/files/22/bodyView/191/از.امتناع.موسوی.تا.پیروزی.خاتمی.مروری.بر.انتخابات.دوم.خرداد.۷۶.html تحولات دوم خرداد / تاریخ ایرانی]</ref> روش تبلیغاتی محمد خاتمی که به طوربه‌طور عجیبی بر روی مردم اثر مثبت داشت، سفر با اتوبوس و سخنرانی در کنار دانشجویان و رأی اولی‌ها بود که با استقبال وسیع مردم مواجه شد. محمد خاتمی با روش مردمی کمک کرد تا شکاف بین دولت و جامعه کمتر شود و رفته رفته به عامه مردم بفهماند که مردم بر سرنوشت خود تسلط دارند. در دوران خاتمی یک جنبش حقیقی بر اساس دیدگاهی مستحکم ایجاد شد که قشر گسترده‌ای را جذب خود کرد.<ref>[http://tarikhirani.ir/fa/news/36/bodyView/5802/روایت.محمد.صدر.از.کاندیداتوری.خاتمی.در.انتخابات.۷۶.html روایت محمد صدر از کاندیداتوری خاتمی در انتخابات ۷۶]</ref>
 
=== جناح راست ===
در اسفند ۱۳۷۵ خورشیدی، اکثر احزاب و گروه‌های دست راستی، حمایت خود را از علی‌اکبر ناطق نوری اعلام کردند. البته برخی از آنهاآن‌ها از دومین کاندیدای جناح راست یعنی [[محمد محمدی ری شهری]] حمایت کردند. در جناح چپ، تنها مجمع روحانیون مبارز و برخی از تشکل‌های دانشجویی به صورت رسمی از سیدمحمد خاتمی حمایت کردند. این مسئله به وضوح نشان‌دهنده پایگاه محکم‌تر [[علی‌اکبر ناطق نوری]] در میان گروه‌ها و احزاب در آن برهه از تاریخ بود. در آن دوران، علاوه بر برخی از علما، نشریات و رسانه‌های جناح راست، برخی از اصولگراها نیز از ناطق نوری حمایت کردند.<ref name=ToolAutoGenRef1 />
 
== احزاب و امضا ==
خط ۱۷۷:
== تحلیل ==
=== اصلاحات و دوم خرداد ===
هفتمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران دوم خرداد ۱۳۷۶ درحالی برگزار شد که بعنوانبه عنوان یک رویداد سیاسی و اجتماعی هم در داخل کشور و هم در عرصه بین‌الملل مورد توجه قرار گرفت و به صورت‌های گوناگون تفسیر و رویداد مهمی در منطقه و جهان تلقی شد علت اصلی توجه جهانی به این انتخابات در واقع غیرمنتظره بودن حضور گسترده مردم و نتایج آن بود.انتخاب خاتمی در ۲ خرداد سال ۷۶ دوره جدیدی در سیاست ایران بود و جنبشی که از دل این قضیه آغاز شد، جنبش دوم خرداد نامیده شد.<ref>[http://omidnameh.com/news/18-سال-پس-از-دوم-خرداد-به-روایت-اصلاح-طلبان ۱۸ سال پس از دوم خرداد به روایت اصلاح طلبان]</ref> از اصلی‌ترین ویژگی‌های دوم خرداد، قانون‌گرایی بود، با تأکید بر احیای قانون‌اساسی و شعار ابتدایی و اصلی محمد خاتمی خاتمی نیز اجرای قانون‌اساسی بود که از درون این شعار و هدف، اصلاحات اساسی نیز با توجه به اصول مطرح در قانون‌اساسی لغو شکنجه، نفی تفتیش عقاید، آزادی‌های مصوّب در قانون، استقلال، آزادی و عدالت تحقق می‌یافت. پیروزی خاتمی عملاً فصل جدیدی از تاریخ جمهوری اسلامی را رقم زد. فصل جدیدی که نشانه اصلی آن پویایی فضای سیاسی بود؛ و البته امید به تغییر و بهبود وضعیت کشور برای اکثریت ایرانیان نوجو بود. این دوره اصطلاحات سیاسی خاص خود را بر سر زبان‌ها انداخت. طیف طرفداران محمد خاتمی یا همان جناح چپ به نام دوم خردادی‌ها یا اصلاح طلبان شناخته شدند. اصلاح طلبان معتقد به لزوم تغییرات اساسی در ادارهٔ امور کشور بودند. با باز شدن نسبی فضای سیاسی، احزاب جدید با سرعتی شگفت‌آور تولد یافتند.<ref>[http://www.meisami.net/htmls/2-6.htm جنبش دوم خرداد و ریشه‌ها]</ref>
 
=== تخلف نهادها و حمایت رسانه‌ها ===
خط ۱۸۴:
در چارچوب به‌کارگیری این روش، مجلاتی مانند شلمچه و یالثارات و روزنامه‌های دیگر چون [[رسالت]] و اواخر حتی [[صدا و سیما]] به تبلیغات علنی علیه محمد خاتمی پرداختند.<ref>تاریخ ایرانی / انتخابات ۱۳۷۶</ref>
در یادداشت روزنامه رسالت به تاریخ ۳۱ اردیبهشت صراحتاً علیه محمد خاتمی مطلب نوشت و از مردم خواست برای دفع خطر به ناطق نوری رای دهند.<ref>[http://www.tarikhirani.ir/Modules/News/Phtml/News.PrintVersion.Html.php?Lang=fa&TypeId=۴&NewsId=4337 مرور روزنامه‌ها در آستانه دوم خرداد ۷۶/ از توزیع روزنامه توقیف شده تا کارناوال عصر عاشورا]</ref>
[[کارناوال عصر عاشورا]] از دیگر برنامه‌های مشکوک نزدیک به انتخابات بود. کارناوال عصر عاشورا کارناوالی بود که چند روز قبل از دوم خرداد و عصر روز عاشورا در تهران به راه افتاد. در ظاهر طرفداران محمد خاتمی در این کارناوال حضور داشتند ولی بعداً مشخص شد این برنامه به طوربه‌طور مشترک از سوی [[سازمان صدا و سیما]] و [[وزارت اطلاعات]] برگزار گردیده و هدف آن لطمه زدن به موقعیت خاتمی بوده استبوده‌است.<ref>داستان کارناوال عصر عاشورا / تاریخ ایرانی</ref>
 
=== موضع دولت ===