زبان سکایی باستان: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ←جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباهیاب]]: زرنگ⟸زرنگ (ساتراپی)|زرنگ |
|||
خط ۷۳:
زبان سکایی باستان، گویشهای مختلفی داشته که دو تا از آنها، اسکیتی و سرمتی بودند. به روایت هرودوت، زبان سرمتها اسکیتی است، اما به اصالت باستانیاش صحبت نمیشود. شواهد نشان میدهد که دستکم در برخی از گویشهای اسکیتی-سرمتی باستان xv ایرانی باستان به f و d ایرانی باستان در میان دو مصوت به l (یعنی d <δ <l) تبدیل گشتهاست. مانند farna* به معنی «فر، فره» از xvarnah و skula* (نام یکی از شاهان اسکیتی) از skuda.<ref name="rezaee" />
دانشمندان از گویشهای باستانی سکاهای مرکزی و [[ترکستان]] شرقی به جز چند نام قبیله که در کتیبههای فارسی باستان و در نوشتههای یونانی باقی ماندهاست، اطلاع دیگری ندارند. در قرن دوم پیش از میلاد مسیح، یک مجموعه از قبایل سکائی و قبایل تخاری که احتمالاً با قبایل سکایی خویشاوند بودند، منطقهٔ [[بلخ]] و [[زرنگ (ساتراپی)|زرنگ]] ([[سیستان]]) و رُخَّج را تصرف کردند و بعدها قلمروی خود را تا شمال غربی [[هند]] گسترش دادند. در منطقهٔ اخیر آثار یک گویش سکائی در کتیبههایی از قرن اول میلادی به خط خَرُشتی و بَراهمی باقی ماندهاست.
سکائی در حال حاضر به زبان متون ایرانی مکتوب به خط براهمی که از حفریات باستانشناسی قرن بیستم در [[ختن]] و دیگر واحههای [[ترکستان]] شرقی به دست آمدهاند، اطلاق میگردد. زبان این متون که تاریخ آنها میان قرنهای پنجم تا دهم میلادی است و بخش عمدهٔ آنها ترجمهٔ آثار [[بودائی]] [[سنسکریت]] (به شعر و نثر) است، هندی-سکائی یا بر اساس محل کشف بخش عمدهٔ اسناد '''سکائی-ختنی''' یا تنها '''ختنی''' نیز نامیده شدهاست.<ref>تاریخ زبان فارسی، ص ۶۹</ref> در اسنادی که از [[ختن]] به دست آمده، نام این زبان hvatanau,hvamno '''ختنی''' ذکر شدهاست.
|