|
|name = اندور{{سخ}}OV-105
|image = STS-127 Launch Pad 39A.jpg
|caption = شاتل اندور در [[مجتمع پرتاب ۳۹ پایگاه فضایی کندی]] جهت اعزام به ماموریتمأموریت [[اس‌تی‌اس-۱۲۷]] آمادهآماده‌سازی سازی می شودمی‌شود.
|number = OV-105
|country = ایالات متحده
|status = بازنشسته, محل نگهداری [[California Science Center]] در [[لس آنجلس]]
}}
'''فضاپیمای اِندِور''' {{انگلیسی|Space Shuttle Endeavour}} نام یکی از ۳ [[فضاپیما]]ی باقی‌مانده در ناوگان شاتل در [[سازمان هوانوردی و فضایی ملی آمریکا]] (ناسا) است که از سال ۱۹۹۲ تا ۲۰۱۱ در ماموریت‌هایمأموریت‌های ارسال [[فضانورد]]ان و قطعات فنی به [[ایستگاه بین‌المللی فضایی]] را به عهده داشت. این فضاپیما به یاد اولین کشتی [[جیمز کوک]]، [[دریانورد]] و [[کاشف]] و [[ستاره‌شناس]] انگلیسی [[قرن ۱۸]] نامگذاری شده‌است. در سفرهای اولیهٔ جیمز کوک با اندیور، او برای دیدن گذر [[سیاره زهره|زهره]] از بین زمین و خورشید به جنوب [[اقیانوس آرام]] رفت. عبور زهره بین زمین و خورشید این امکان را به ستاره‌شناسان می‌دهد که فاصله ی زمین تا خورشید را اندازه بگیرند و از این به عنوان واحدی برای اندازه گیریاندازه‌گیری فضا استفاده کنند. در سال [[۱۷۶۹ (میلادی)|۱۷۶۹]]، کوک اولین کسی بود که نقشه ی [[نیوزلند]] را به طوربه‌طور کامل کشید و همچنین به [[هاوایی]] سفر کرد.
== تاریخچه ==
یک سال پس از فاجعه انهدام [[فضاپیمای چلنجر]] در سال [[۱۹۸۶ (میلادی)|۱۹۸۶]]، کار ساخت فضاپیمایی برای جایگزینی چلنجر آغاز شد. برای اولین بار بود که برای نامگذاری یک وسیله ی فضایی در بین دبستان‌ها و دبیرستان‌های آمریکا مسابقه گذاشتند و در نهایت نام '''اندور''' را در سال ۱۹۸۹ بر روی این فضاپیمای بازگشتی گذاشتند. ساخت این فضاپیما در سال [[۱۹۹۱ (میلادی)|۱۹۹۱]] به پایان رسید و سپس در همان سال، برای تحویل به ناسا به [[پایگاه فضایی کندی]] در [[فلوریدا]] منتقل شد. نخستین پرواز شاتل فضایی اندور در سال [[۱۹۹۲ (میلادی)|۱۹۹۲]] انجام شد که طی آن خدمه شاتل٬ ماهواره‌ای مخابراتی به نام Intelsat VI F-3 را در مدار تعمیر نمودند. در هفتم ماه می ۱۹۹۲ زمانیکهزمانی‌که شاتل فضایی ایندیور برای نخستین بار راهی مدار زمین گردید کمی کمتر از دو سال از پرتاب ناموفق ماهواره مخابراتی Intelsat VI F-3 می‌گذشت. موتور مرحله سوم این ماهواره روشن نشده بود و بنابراین ماهواره همچنان در مدار پارکینگ خود در ارتفاع حدود ۳۰۰ کیلومتری به دور زمین می‌چرخید و نتوانسته بود خود را به [[مدار زمین‌آهنگ]] در ۳۶۰۰۰ کیلومتری سطح زمین برساند. سه [[فضانورد]] از هفت خدمه ماموریتمأموریت STS49 به مدت ۸ ساعت و در قالب چندین [[راهپیمایی فضایی]] موفق شدند موتور مرحله سوم این [[ماهواره]] را تعویض و مجدداً آن را در مدار رها کنند تا راهی مقصد نهایی خود در مدار ژئوسنکرون شود.<ref>
[http://www.spacescience.ir/ShowPost.aspx?Post=0000163 آغاز و پایان یک ایندیور]، از [[دانش فضایی (وب‌گاه)|وب‌گاه دانش فضایی]]، بازدید: ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۰</ref>
== مشخصات فضاپیمای اندور ==
اندیور از نظر تجهیزات و وسایل مدرن ترینمدرن‌ترین شاتل ناسا می‌باشد. البته در دوره بررسی دوباره ی شاتل این امکانات به دو فضاپیمای دیگر اضافه شد. کامپیوترهای قوی تر و همچنین سیستم پیشرانه ی آن در نوع خود منحصر به فرد هستند. [[بازوی رباتیک]] که مجهز به یک دوربین پیشرفته و لیزر است، شاتل را برای پیدا کردن هرگونه صدمه‌ای بر بال‌ها و دماغه شاتل بازرسی می‌کند. فضاپیمای اندیور پس از بازسازی‌های مفصل، اکنون مجهز به ابزاری است که می‌تواند به شبکه برق [[ایستگاه بین‌المللی فضایی]] متصل شده و امکان تمدید ماموریتمأموریت خود از ۱۱ روز به ۲۸ روز<ref>{{یادکرد وب | نشانی = http://science.ksc.nasa.gov/shuttle/resources/orbiters/endeavour.html | عنوان = صفحه‌ی‌اندور در سایت ناسا}}</ref> را بیابد.
== مأموریت‌های اندور ==
شاتل فضایی اندور در دوران خدمت ۲۰ ساله خود و در طی بیست و پنج ماموریتمأموریت فضایی این شاتل جمعاً ۱۴۸ فضانورد را به فضا برده است (برخی از فضانوردان چندین بار سفر با شاتل‌های فضایی را تجربه می‌کنند) و ۴۴۲۹ بار زمین را دور زده است و می‌توان گفت که حدود ۲۸۰ روز از این ۲۰ سال را در فضا سپری کرده استکرده‌است. اندور یک بار در کنار ایستگاه فضایی میر و ۱۰ بار در کنار ایستگاه فضایی بین‌المللی پهلو گرفته استگرفته‌است و جمعاً سه ماهواره را در مدار رها کرده استکرده‌است. اندور همچنین در کارنامه خود یک ماموریتمأموریت ویژه برای تعمیر [[تلسکوپ فضایی هابل]] را نیز دارد.<ref>
[http://www.spacescience.ir/ShowPost.aspx?Post=0000163 آغاز و پایان یک ایندیور]، بازدید: ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۰</ref>
== آخرین مأموریت و بازنشستگی ==
[[پرونده:Shuttle-wide-sp-5866085.jpg|thumb]]
این فضاپیما برای آخرین بار در تاریخ ۱۶ مه ۲۰۱۱ برای ماموریتیمأموریتی ۱۶ روزه به فضا پرتاب شد. این پرواز قرار بود روز ۲۹ آوریل صورت گیرد اما تنها سه ونیم ساعت پیش از به پایان رسیدن شمارش معکوس، کارشناسان در یکی از سیستم‌های پیشران این فضاپیما نقصی فنی را تشخیص دادند و بدین صورت بود که اجازه پرواز این فضاپیما لغو شد. پنجره بعدی پرواز هم به دلیل ترافیکی که در برنامه پروازهای فضایی دیگر به مقصد ایستگاه فضایی بین‌المللی بود از دست رفت و ایندیور تا دوشنبه بعد بر سکوی پرواز باقی ماند تا سرانجام راهی آخرین ماموریتمأموریت خود شد.<ref>
[http://www.spacescience.ir/ShowPost.aspx?Post=0000162 آخرین پرواز شاتل فضایی ایندیور]، از [[دانش فضایی (وب‌گاه)|وب‌گاه دانش فضایی]]، بازدید: ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۰</ref>
* "گرگوری کامیتوف"٬ متخصص و فضانورد٬ دومین پرواز فضایی٬ ناسا
=== بزرگداشت‌ها و نشان‌های ماموریتیمأموریتی ===
<center>
!colspan=8|<center>[[پرونده:Space Shuttle Endeavour Tribute.jpg|وسط|400x400px]]</center>
|-
!colspan=8| نشان‌های ماموریتیمأموریتی فضاپیمای اندور
|-
|<center>[[پرونده:Sts-49-patch.png|وسط|100x100px]]</center>
| 