عثمان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB
خط ۵۷:
:* [[سعد بن ابی‌وقاص]]
 
بنوشته تاریخ یعقوبی عمر [[ابو طلحة بن زید بن سهل]] انصاری را بر این کار گماشت و گفت: «اگر چهار نفر نظری دادند و دو نفر مخالف شدند، آن دو نفر را گردن بزن و اگر سه نفر توافق کردند و سه نفر مخالفت نمودند، سه نفری که عبد الرحمان در میان ایشان نیست، گردن بزن، و اگر سه روز گذشت و بر کسی توافق حاصل نکردند، همه آنهاآن‌ها را گردن بزن».<ref>ترجمه تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص ۵۰ و نیز بنگرید به: التنبیه و الاشراف، ص ۲۶۷</ref>
 
بنوشته یعقوبی در این سه روز مذاکرات زیادی انجام شد و نتیجه بین علی و عثمان مردّد شد. عبدالرحمن از علی پرسید: اگر با تو بیعت کنیم آیا حاضر می‌شوی به کتاب خدا و سنت رسول‌الله و به شیوه دو خلیفه پیشین رفتار کنی؟ جواب علی به عبدالرحمن این جمله بود که :به کتاب خدا و [[سنت رسول‌الله]] عمل خواهم کرد. عبدالرحمن همین سؤال را از عثمان کرد و عثمان جواب مثبت داد و همه شرایط را پذیرفت و لذا او به خلافت رسید<ref>ترجمه تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص ۵۳</ref>
خط ۸۴:
بدین ترتیب، شورش علیه عثمان در استان‌ها و اقالیم مسلمانان ریشه زد، در نهایت سال ۳۴ هـ با آمدن کاروان حج به مدینه از سرزمین‌های اسلامی جرقه خورد.<ref name="الوجیز44">محمد قبَّانی (1426 هـ/2006): الوجیز فی الخلافة الراشدة، ص72.</ref> شورش‌ها بالا گرفت و معترضان از سه ناحیهٔ مختلف به مدینه آمدند. اولین گروهی که رسیده بود، مصریان بودند که سر کردهٔ آنان [[عبدالرحمن بن عدیس]] بود، این گروه روز جمعه به [[مسجدالنبی]] رفتند تا نماز جمعه را بخوانند. در این هنگام شورشیان با عثمان روبرو گردیدند و اعتراضات شدیداللحنی به وی کردند. عثمان با رویکردی صلح‌آمیز و آشتی‌جویانه، قول داد که تمامی اقدامات قبلی خود را لغو کند و والیان مناطق را عوض کند. معترضان راضی شدند و به سمت مصر بازگشتند. اما در تپه‌های شن اریس، قاصدی از سوی عثمان را یافتند و به وی مشکوک شدند و طی بازجویی از وی، نامه‌ای را یافتند که در آن به عبدالله بن ابی سرح دستور کشتن یا [[مثله‌کردن]] سران شورش‌گران مصر داده شده بود.<ref name="EI" /> به همین دلیل به مدینه بازگشتند و دست به انقلاب ضد وی زدند.<ref name="الوجیز44" />
 
وی که در ابتدا حکم مجازات شورشیان را صادر کرده بود، وقتی که توسط پیک سریعی که توسط [[عبدالله بن سعد]] فرستاده شد، از قصد شورشیان آگاه شد، از آنجایی که به‌دلیل احتمال بازشدنباز شدن راه برای خشونت دیگر قشرها، تمایلی به پذیرش شورشیان نداشت، به دیدار علی رفته و از او خواست که با شورشیان دیدار کرده و آن‌ها را وادار کند که به شهر و دیارشان بازگردند. عثمان ضمن اینکه خود را از این به بعد ملزم به پیروی از توصیه‌های علی می‌کرد، به وی اختیار تام داد تا هرگونه که می‌خواهد با شورشیان مذاکره کند. علی به وی یادآوری کرد که قبلاً هم با وی در این مورد صحبت کرده‌بود، ولی عثمان ترجیح داده‌بود که از [[مروان بن حکم]] و [[بنی‌امیه]] حرف‌شنوی کند. عثمان قول داد که از این پس، از آنان روی گردانده و از علی حرف‌شنوی کرده و دستور داد که دیگر انصار و مهاجران به علی بپیوندند. او همچنین از [[عمار]] خواست که به این گروه بپیوندد ولی وی این پیشنهاد را رد کرد.<ref name="madelung_2001_p119">{{Harvnb|Madelung|۲۰۰۱|pp=۱۱۹}}</ref> به نوشته پوناوالا، علی در این زمان بدون آنکه مستقیماً با عثمان مخالفت کند، تأثیری بازدارنده بر وی داشت. او انتقادات دیگر صحابه را به گوش عثمان می‌رساند و از جانب عثمان با مخالفانی که از دیگر استان‌ها به مدینه آمده بودند، مذاکره کرد که به نظر می‌رسد این امر سبب بروز بدگمانی بین علی و اقوام عثمان گشت. بعداً که شورشیان منزل عثمان را محاصره کردند، علی با اصرار بر اینکه عثمان نباید از آب منع شود، تلاش کرد تا از شدت حصر بکاهد.<ref name="Poonawala">{{پک|Poonawala|2011|ف=ʿAlī b. Abī Ṭāleb|ک=Iranica|زبان=en}}</ref>
 
بر طبق روایت [[محمود بن لبید بن عقبه اوسی]]، تاریخ‌نگار معاصر، اعضای این گروه از مهاجرین (به‌جز علی) شامل [[سعید بن زید]]، [[ابوجهم عدوی]]، [[جبیر بن مطعم]] و [[حکیم بن حزام]] و از بنی‌امیه شامل مروان بن حکم، [[سعید بن عاص]] و [[عبدالرحمن بن عتاب]] بن اسید، از انصار به سرکردگی [[محمد بن مسلمه]] و شامل [[ابواشید]] و [[ابوحمید ساعدی]]، [[زید بن ثابت]] و [[کعب بن مالک]] و همچنین شامل [[نیار بن مکرز اسلمی]] و در کل نزدیک به ۳۰ نفر بودند.<ref name="madelung_2001_p119" />
خط ۹۵:
سرانجام، عثمان توسط شورشیانی که از [[کوفه]]، [[مصر]] و [[بصره]] به مدینه آمدند، کشته شد. کشته شدن او نقطه عطفی در تاریخ مسلمانان بود و یکپارچگی سیاسی و مذهبی مسلمانان به پایان رسید و انشقاق‌ها و جنگ‌های داخلی بین آنان شروع شد. قتل عثمان منجر به طرح مسائل پیچیده‌ای شد از جمله اینکه آیا قتل عثمان عادلانه بود؟ آیا او از دستورهای اسلام منحرف شده بود؟ اگر چنین بود آیا شایسته قتل بود؟<ref name=Oxford /> پس از عثمان، [[علی]] به خلافت رسید که دوران خلافت او مصادف با جنگ‌های داخلی زیادی بین مسلمانان شد.<ref name=EIS />
 
از این زمان به بعد اتحاد سیاسی و مذهبی اسلام از بین رفت و جنگهایجنگ‌های داخلی و تفرقه آغاز گردید. دوران خلافت عثمان و قتل وی نقطه عطفی در تاریخ اسلام شد و از این رو حائز اهمیت است که قتل وی به علت این بود که در شایستگی اش اختلاف ایجاد شده بود. دانشنامه اسلام بر این باور است که آنچه مخالفان عثمان به عنوان نالایق بودن وی مطرح می‌کنند، بیشتر شخصیت متوسط و معتدل اوست. این واقعه روایات زیادی از تاریخ و به خصوص ادبیات تاریخی را به خود اختصاص داد و این روایات این واقعه را در رده فتنه قرار می‌دهند.<ref name = "EI">{{پک|۲۰۰۰|Khoury|Levi Della Vida|ف=ʿUt̲h̲mān b. ʿAffān|ج=۱۰|ص=۹۴۶–۹|زبان=en}}</ref>
 
=== در نگاه شیعیان ===