معماری ایرانی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها) جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB |
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها) جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB |
||
خط ۶:
{{هنرهای ایرانی}}
تمامی بررسی‌ها و کاوش‌های [[باستانشناسی]] حکایت از آن دارد که پیشینه [[معماری]] [[ایران]] به حدود هزاره هفتم پیش از میلاد می‌رسد. از آن زمان
معماری ایران دارای ویژگی‌هایی است که در مقایسه با معماری کشورهای دیگر جهان از ارزشی ویژه برخوردار است: ویژگی‌هایی چون طراحی مناسب، محاسبات دقیق، فرم درست پوشش، رعایت مسائل فنی و علمی در ساختمان، ایوانهای رفیع، ستونهای بلند و بالاخره تزئینات گوناگون که هریک در عین سادگی معرف شکوه معماری ایران است.
خط ۵۶:
== پرهیز از بیهودگی ==
اگر در کشورهای دیگر، [[هنرهای وابسته به معماری]] مانند [[نگارگری]] (نقاشی) و [[سنگتراشی]]، [[پیرایه]] (آذین) به‌شمار می‌آمده، در کشور [[ایران]] هرگز
[[گره سازی]] با [[گچ]] و [[کاشی]] و [[خشت]] و [[آجر]] و به گفته خود معماران، [[آمود]] و [[اندود]]، بیشتر بخشی از کار بنیادی ساختمان است. اگر نیاز باشد در زیر پوشش [[آسمانه]] (سقف) [[پنام]] (عایق) ی در برابر گرما و سرما ساخته شود یا [[افراز]] بنا که ناگزیر پرپیمانه است و نمی‌تواند به دلخواه معمار کوتاهتر شود، تنها با افزودن [[کاربندی]] می‌توان
== اصول پویا در معماری گذشته ایران ==
خط ۸۲:
در تمام مراحل مربوط به تکوین یک اثر [[معماری]]، رابطه. همیاری تنگاتنگ [[نیارش]]، [[هندسه]]، [[پیمون]] وگز نقش اساسی دارد. هندسه و نیارش با استفاده از پیمون و عنایت به نیاز، عامل تعیین و کنترل ابعاد و اندازه‌ها و راهنمای دستیابی به نتیجه‌ای مطلوب است.<ref name=ToolAutoGenRef2 />
=== اصل
[[گنبد]] نه تنها رسالت پوشاندن ابعاد بزرگی از فض را از نظر ایستایی دارد بلکه یکی از مهم‌ترین [[نمادهای معماری ایرانی]] به‌شمار می‌رود. از مهم‌ترین خصوصیات گنبد در ایران اینکه «گنبدهای ایرانی بی هیچ چوب بست و قالب ساخته می‌شد.»<ref>تحقیق در معماری گذشته ایران/پیرنیا، محمد کریم.</ref>
خط ۸۹:
== فناوری‌های جدید و معماری ایرانی ==
با بوجود آمدن تکنولوژی‌های جدید و مصالح ساختمانی نوین تناقضاتی در طراحی معماری و سازه ساختمان به وجود آمد که پیاده‌سازی
==واژگان==
خط ۱۲۳:
* پادیاب: نگ پادیاو
* پادیاو: گودالی که برای باغچه کنده می‌شده و از خاک آن برای ساختمایه(مصالح) سازه بهره برده می‌شده است. گاه از این گودال برای ساخت وضوخانه و حوضخانه بهره برده می‌شده است.
* پانیذ: نوعی تاق با [[چفد]] بسیار کم خیز و خفته که در
* پَروَر کردن: اصطلاحی برای جای گرفتن آجر در تاق ضربی
* پَردی: چوبهای باریک و کوتاهی که روی دو تیر اصلی سقف‌های نهاده می‌شوند تا رویشان را بوریا انداخته و سپس از خاک و گل پر کنند
خط ۱۳۳:
* توفال: تخته بسیار نازک و سبک که به زیر سقف کوبند و سپس روی آن را گل یا گچ می‌اندایند. کاری که اکنون با راویس انجام می‌شود
* تاوه: نوعی تاق با چفد بسیار کم خیز
* تیرگُم: نوعی سقف تخت تیردار که تیرهای
* جهازه: در «جهازه چاغ کردن» پوشش چند لایه آجری بر روی تاق را گویند که به روش چپیله‌ای آجرچینی می‌شود و چون بسیار نازک و کم خیز است برای همین روی چهارچوب‌های چوبی بنا می‌شود. از آنجا که در روش چپیله‌ای آسمانه نازک می‌شود ازینرو این تاق‌ها را به روش لاپوش که چند لایه آجر روی هم هم است می‌سازند. این تاق پالانه هم خوانده می‌شود
* جِناغی: تاقی که چفد آن تیزه دار باشد. نام دیگری برای تاق‌های تیزه دار در برابر تاق‌های مازه دار
خط ۱۴۳:
* چَمله: نوعی چفد در تاق که کارایی باربری نداشته و بیشتر در نعل درگاه‌ها از آن‌ها بهره گرفته می‌شود. این چفد بسیار نزدیک به نیم دایره است.
* خاگی: پوشش بیضوی شکل تاق یا گنبد. تاق‌ها معمولاً بیضی هستند خواه به صورت [[شلجمی]] یا بیضی ایستاده یا به صورت معروف به بیضوی که بیضی خوابیده است یا حالتی نزدیک به دایره. از آنجا که ساختار دایره کمترین نیارش و پایداری را در سازه داشته در گذشته هیچ تاقی به صورت دایره کامل ساخته نمی‌شده است.
* خاگار: ابزاری برای کشیدن بیضی. این ابزار در معماری ایرانی بیشتر نخ چنبر و دو میخ بوده‌است. در معماری کاربرد خاگار به ویژه در رسم
* خَرپشته: پوشش‌های شیب دار که امروز شیروانی گفته می‌شوند. به برجستگی بخشی از بام نیز گفته می‌شود
* خیمه پوش: نوعی پوشش تاق است که چارسویه است.
| |||