آزادسازی خرمشهر: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB
Fatemibot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات ردهٔ همسنگ (۳۰.۱) +مرتب+تمیز (۱۴.۹ core): + رده:رویدادهای آوریل ۱۹۸۲
خط ۱۲:
|جنگنده۱=[[پرونده:Flag of Iran.svg|23px]][[ایران]]
|جنگنده۲=[[پرونده:Flag of Iraq.svg|23px]][[عراق]]
|فرمانده۱= [[علی صیاد شیرازی]]{{سخ}}[[محسن رضایی]]{{سخ}}[[مسعود بختیاری]]{{سخ}}[[حسن باقری]] {{سخ}}[[مسعود منفرد نیاکی]]
[[جعفر سلجوقی تنها]]
 
خط ۲۸:
}}
 
'''آزادسازی خرمشهر''' یکی از مهم‌ترین اهداف [[عملیات بیت‌المقدس|عملیات بیت المقدس]] در دوره [[جنگ ایران و عراق]] بود که پس از ۵۷۸ روز اشغال در روز [[۳ خرداد|سوم خرداد]] سال ۱۳۶۱<ref name="Aftab 2">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=|وب‌گاه=|نشانی=http://www.aftab.ir/articles/politics/plitical_history/c1c1179993387_khoramshahr_p1.php|زبان=فارسی|عنوان=فتح خرمشهر|ناشر=وب‌گاه آفتاب|تاریخ بازدید=۱۵ سپتامبر ۲۰۰۷}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.ion.ir/News/221340.html| عنوان = فتح خرمشهر نمادی ماندگار از پیروزی فرهنگ ایثار و مقاومت است|تاریخ ۵ خرداد ماه ۱۳۹۶ |تاریخ بازدید = ۵ خرداد ۱۳۹۶| ناشر = [[ایران آنلاین]]| زبان = فارسی}}</ref> صورت گرفت. این عملیات توسط [[ارتش جمهوری اسلامی ایران]] (به فرماندهی [[علی صیاد شیرازی]]) و [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] (به فرماندهی [[محسن رضایی]]) انجام گرفت. فتح خرمشهر بازتاب جهانی داشت و [[عراق]] با از دست دادن خرمشهر از نظر سیاسی تکیه‌گاهش را برای مذاکره از دست داد.<ref name="a">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.bultannews.com/fa/news/144891/فتح-خرمشهر-نقطه-عطف-تاريخ-معاصر-ايران-است| عنوان = فتح خرمشهر نقطه عطف تاریخ معاصر ایران است | ناشر = بولتن نیوز}}</ref> این واقعه از لحاظ نظامی نقطه عطفی در تاریخ جنگ ایران و عراق شناخته می‌شود.<ref name="a" /> به همین دلیل از آن روز به عنوان نمادی از پیروزی، مقاومت و ایستادگی در برابر دشمن یاد می‌شود.<ref name="Mehr 1">{{یادکرد وب| نشانی =http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=491682| عنوان = آزادسازی خرمشهر نمادی از یک پیروزی بزرگ در سایه اتحاد ملی است| تاریخ بازدید = ۱۵ سپتامبر ۲۰۰۷| ناشر = خبرگزاری مهر| زبان = فارسی}}</ref> [[شورای عالی انقلاب فرهنگی]] سوم خرداد را به عنوان روز مقاومت، ایثار و پیروزی در تقویم رسمی ایران نامگذاری کرده‌است.<ref name="iranculture">{{یادکرد وب| نشانی=http://www.iranculture.org/provs/view.php?id=1397| عنوان = متن مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی| تاریخ بازدید = ۱۵ سپتامبر ۲۰۰۷| ناشر = وب‌گاه شورای عالی انقلاب فرهنگی| زبان = فارسی}}</ref>
 
با آزادی خرمشهر، ایران توانست بیشتر اراضی اشغال شده از سوی عراق در ابتدای جنگ را بازپس بگیرد و دست بالا را در موقعیت نظامی و تبلیغاتی قرار دهد.<ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده=حسین باستانی-بی‌بی‌سی|کد زبان=fa|تاریخ=۳ خرداد ۱۳۹۶|وب‌گاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=http://www.bbc.com/persian/iran-features-40038731|عنوان=بازخوانی یک پرونده ۳۵ ساله: ادامه جنگ بعد از آزادی خرمشهر}}</ref>[[پرونده:2000 IRR 1982 Front.jpg|300px|بندانگشتی|چپ|اسکناس ۲۰۰ تومانی، با تصویر رزمندگان ایرانی بعد از بازپس‌گیری خرمشهر]]
خط ۳۵:
جنگ ایران و عراق به‌طور کلی به دو مقطع تقسیم می‌شود، مقطع اول مربوط به آغاز جنگ تا آزادسازی خرمشهر است که استراتژی ایران نظامی و با هدف بیرون راندن عراق از خاک کشور بود و مقطع بعدی مربوط به پس از آزادسازی خرمشهر است که استراتژی ایران دوگانه بود.<ref name="REZAEE">{{یادکرد وب| نشانی =http://www.rezaee.ir/?p.73| عنوان = چرا بعد از فتح خرمشهر جنگ تداوم یافت؟| تاریخ بازدید = ۱۵ سپتامبر ۲۰۰۷| ناشر = وب‌گاه محسن رضایی| زبان = فارسی}}</ref>
 
آن طور که صیاد شیرازی نقل می‌کند، استراتژی پس از آزادی خرمشهر استراتژی سیاسی شد و شامل انجام یک عملیات نظامی برای تحقق [[صلح]] و با استفاده از عملیات نظامی برای آنکه بتوان از طریق [[دیپلماسی]] جنگ را تمام کرد. به عبارت دیگر تصمیم بر آن بود تا عملیات نظامی به عنوان ابزاری در خدمت دیپلماسی قرار گیرد. این استراتژی سیاسی بود ولی هدف عملیات و جنگ نبود بلکه هدف حمایت از سیاست خارجی بود.<ref name="REZAEE" />
[[پرونده:Liberation of Khorramshahr - Ali Sayad Shirazi - May 1982.jpg|بندانگشتی|[[علی صیاد شیرازی]] پس از پس‌گیری خرمشهر]]
 
خط ۴۹:
* نشان دادن برتری قدرت سیاسی-نظامی و اجتماعی جمهوری اسلامی به عراق و حامیان او در منطقه
* انهدام نیروهای متجاوز در منطقه بین غرب [[کارون]] تا خط مرزی
* آزادسازی خرمشهر از اشغال متجاوزین<ref name="Aftab 2" />
 
آزادسازی خرمشهر در حقیقت از اهداف مرحله چهارم عملیات بیت‌المقدس بود. در ساعت ۲۲:۳۰ شامگاه شنبه، ۱ خردادماه ۱۳۶۱، مرحله چهارم این عملیات با اعلام رمز «یا محمدبن‌عبدالله»، از بی‌سیم فرماندهی قرارگاه مرکزی کربلا به واحدهای عمل‌کننده، با هدف آزادسازی خرمشهر آغاز شد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.hamshahrionline.ir/details/215621| عنوان = روایت «فتح خرمشهر» از زبان فرمانده سپاه| ناشر = همشضهری آنلاین}}</ref> در پایان این نبرد علاوه بر پایان بخشیدن به ۱۹ ماه اشغال بخشی از حساس‌ترین مناطق [[خوزستان]] و آزادسازی خرمشهر، ضربه‌ای سنگین به توان رزمی و روحیه نیروهای عراقی وارد آمد.<ref name="IRNA 2">{{یادکرد وب| نشانی =http://www2.irna.com/occasion/3khordad86/index.htm| عنوان = سالروز فتح خرمشهر| تاریخ بازدید = ۱۵ سپتامبر ۲۰۰۷| ناشر = خبرگزاری ایرنا| زبان = فارسی}}</ref> در جریان آزادسازی خرمشهر حدود ۱۶ هزار نیروی عراقی کشته و زخمی شدند و همچنین ۱۹ هزار نفر نیروی عراقی به اسارت نیروهای ایرانی درآمدند.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://golestanbehzisti.ir/?q=fa/node/59690| عنوان = سوم خرداد سالروز فتح خرمشهر مبارک | ناشر = بهزیستی استان گلستان}}</ref>
 
== تلفات ==
در جریان آزادسازی خرمشهر حدود ۱۶ هزار نیروی عراقی کشته و زخمی شده و همچنین ۱۹ هزار نفر نیروی عراقی به اسارت نیروهای ایرانی درآمدند.<ref name="b" /> در جریان عملیات ۲۶ روزه بیت‌المقدس که به آزادی خرمشهر انجامید ۳۰٬۰۰۰ نفر از رزمندگان ایرانی کشته و زخمی (۴٬۴۶۰ شهید سپاه و ۱٬۰۸۶ شهید ارتش و ۲۴ هزار مجروح) شدند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.shahraraonline.com/print/5818/|عنوان=شنوندگان عزیز توجه فرمایید، خرمشهر آزاد شد|ناشر=شهرآرا آنلاین}}</ref>
 
== شادی پس از آزادسازی ==
خط ۸۱:
 
== ادامه جنگ پس از آزادسازی ==
پس از این عملیات، نیروهای نظامی، به خصوص ارتش ایران، انگیزه کمتری برای ادامه جنگ داشتند. استدلال آن‌ها این بود که هدف از جنگ بیرون راندن عراق بوده و ادامه آن و نفوذ به داخل این کشور «کشورگشایی است». به نظر می‌رسد که شخص روح‌الله خمینی نیز در مورد ادامه جنگ تردید داشته‌است.<ref name=":0" />
 
اما نظر برخی فرماندهان جنگ مانند [[قاسمعلی ظهیرنژاد]] (رئیس وقت ستاد مشترک ارتش) و محسن رضایی این بود که به جهت دریافت غرامت، باید تا کنار شط العرب ([[اروندرود]]) پیش‌روی شود. نظر محسن رضایی این بود که در آن مقطع، با پذیرش آتش‌بس از سوی ایران تش بس با عراق، جنگ ۵۰ سال به درازا می‌کشید.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ سیاسی جنگ تحمیلی عراق بر جمهوری اسلامی ایران|نام خانوادگی=ولایتی|نام=علی اکبر|ناشر=دفتر نشر فرهنگ اسلامی|سال=۲۴ اسفند ۱۳۹۲|شابک=978-964-430-469-9|مکان=ایران|صفحات=ص ۲۱۰}}</ref> (البته او بعدها عنوان می‌کرد که ادامه جنگ، تنها در صورت عمل نکردن عراق به تعهدات خود عملی درست می‌بود.<ref name=":0" />)
 
استدلال رهبران نظامی بر این بود که با آن شکست، بیش از ۵۰ درصد توان ارتش عراق از بین رفته و یک حمله دیگر می‌تواند آخرین ضربه به حکومت نیمه جان صدام باشد. در نهایت با اعلام موافقت [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] با نظر این دسته از فرماندهان، نظر مساعد روح‌الله خمینی جلب شد.<ref name=":0" />
 
بر همین اساس در روز یکم تیرماه سال ۱۳۶۱ [[سید علی خامنه‌ای]]، رئیس وقت [[شورای عالی دفاع ملی]] و رئیس‌جمهور، در دیدار با گروهی از روحانیان و مبلّغان اعلام کرد:<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ سیاسی جنگ تحمیلی عراق بر جمهوری اسلامی ایران|نام خانوادگی=ولایتی|نام=علی اکبر|ناشر=دفتر نشر فرهنگ اسلامی|سال=۲۴ اسفند ۱۳۹۲|شابک=978-964-430-469-9|مکان=ایران|صفحات=ص ۱۴۱}}</ref>{{نقل قول|"به مردم باید گفته شود که با فتح خرمشهر و حتی فتح دیگر شهرها، جنگ تمام نخواهد شد، زیرا تا زمانی که متجاوز تنبیه نشده است، مبارزه ادامه خواهد داشت."}}
خط ۱۱۱:
[[رده:جنگ ایران و عراق]]
[[رده:خرمشهر]]
[[رده:رویدادهای آوریل ۱۹۸۲]]
[[رده:عملیات‌های نظامی جنگ ایران و عراق]]
[[رده:عملیات‌های نظامی جنگ ایران و عراق در ۱۹۸۲ (میلادی)]]