زیاریان: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز خنثی‌سازی ویرایش 22931203 توسط 83.121.125.189 (بحث)
برچسب: خنثی‌سازی
خط ۱۶:
|year_end = ۱۰۹۰
|capital = [[اصفهان]]، [[شیراز]]، [[گرگان]]، [[ری]]، [[رودسر]]([[هوسم]]) و [[آمل]]
|common_languages =[[گیلکیدیلمی]]، [[فارسی]]، [[طبری]]، [[عربی]] و…
|title_leader = [[امیر]]
|leader1 = [[مرداویج زیاری]]
خط ۳۴:
|p5= علویان طبرستان
}}
'''زیاریان''' یا '''آل زیار''' خاندانی از منطقه [[گیلان]] بودند که توانستند به حکومت ایران برسند. در غرب و مرکز ایران دو سلسله از [[گیلکان دیلمیدیلمیان]] به نام آل زیار (۳۱۶ ه‍. ق) و [[آل بویه]] که هر دو از مناطق شمال برخاسته بودند، نواحی مرکزی و غربی ایران و [[فارس (سرزمین)|فارس]] را از تصرف خلفا خارج کردند. [[دیلمی]] نام قوم و گویشی در منطقه کوهستانی [[گیلان]] بود به نام [[دیلمستان]]. [[دیلمیان]] سخت نیرو گرفتند و مدت ۱۲۷ سال حکومت راندند و چون خلفا در برابر آن‌ها چاره‌ای جز تسلیم ندیدند، حکومت [[بغداد]] را به آن‌ها واگذاشتند و خود به عنوان خلیفگی و احترامات ظاهری قناعت کردند. در واقع، بعد از حکومت نیمه‌مستقل [[طاهریان]] و پس از [[صفاریان]] و در ایام امارت امرای [[سامانی]] در ماوراءالنهر، خانواده‌های [[دیلمی]] در وسعتی کمتر از [[طبرستان]] و سپس در وسعتی بیشتر از [[گیلان]] توانستند بر قسمت عمده ایران غربی، یعنی از [[خراسان]] تا [[بغداد]] تسلط یابند. حکومت این خانواده‌ها به نام [[دیلمیان]] شهرت یافته‌است.
 
زیاریان یک سلسله بود که ابتدا مذهب [[زیدی]] داشت و از مناطق ساحلی [[دریای مازندران]] سر برآورد. آنان ابتدا در [[گیلان]] و [[طبرستان]] و [[گرگان]] حکومت می‌کردند. زیاریان هم جزو مردم کوه‌نشینی بودند که رسیدنشان به قدرت «بسط دیلمی» تاریخ ایران را شکل داد. پس از افول اقتدار مستقیم خلافت در شمال غرب ایران و ظهور قدرت‌های محلی چون حکام ساجد [[آذربایجان]] بسیاری از سران کوه‍نشین بدل به سربازانی جویای نام شده و در خلاء قدرت مدعی حکومت شدند. موفق‌ترین آن‌ها سه بویی دیلمی بودند.<ref name="iranicaonline.org">http://www.iranicaonline.org/articles/ziyarids</ref>