بحران آب در ایران: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
Freshman404 (بحث | مشارکتها) |
Kamranazad (بحث | مشارکتها) کمی تمیزکاری |
||
خط ۲:
'''بحران آب در ایران''' سلسله چالشها و مشکلات ناشی از [[کمبود آب]] و استفاده نادرست از [[منابع آب]] در کشور [[ایران]] است.
ایران هم اکنون در حال تجربه مشکلات جدی آب است. [[خشکسالی]]های مکرر توأم با برداشت بیش از حد آبهای سطحی و زیرزمینی از طریق شبکه بزرگی از زیرساختهای هیدرولیکی و چاههای عمیق، وضعیت آب کشور را به سطح بحرانی رساندهاست. از نشانههای این وضعیت خشک شدن دریاچهها، رودخانهها و تالابها، کاهش سطح آبهای زیرزمینی، [[فرونشست زمین]]، تخریب کیفیت آب، فرسایش خاک، [[بیابانزایی]] و [[طوفان گرد و غبار|طوفانهای گرد و غبار]] بیشتر است.<ref name="مدنی">{{یادکرد وب | |نویسنده = [[کاوه مدنی]] و همکاران | عنوان = خشکسالی اقتصادی – اجتماعی ایران: چالشهای یک ملت ورشکسته آبی (ورشکستگی اقتصادی – اجتماعی آب در ایران) | ناشر = پایگاه اینترنتی فصلنامهٔ صنوبر | نشانی = http://senobarmag.com/1396/11/خشکسالی-اقتصادی-–-اجتماعی-ایران-چالشهای-یک-ملت-ورشکسته-آبی-ورشکستگی-اقتصادی-–-اجتماعی-آب-در-ایران/
== تاریخچه ==
ایران کشوری با [[اقلیم]] عمدتاً [[گرم و خشک]] است. رشد سریع جمعیت مهمترین عامل کاهش سرانه [[آب]] تجدیدشونده کشور در قرن گذشته بودهاست. [[جمعیت]] ایران در طی این هشت دهه، از حدود ۸ میلیون نفر در سال ۰۶–۱۳۰۰ به ۷۸ میلیون نفر تا پایان سال ۱۳۹۲ رسیدهاست. بر این اساس میزان سرانه آب تجدیدپذیر سالانه کشور از میزان حدود۱۳۰۰۰ متر مکعب در سال ۱۳۰۰ به حدود ۱۴۰۰ متر مکعب در سال ۱۳۹۲ تقلیل یافته و در صورت ادامه این روند، وضعیت در آینده به مراتب بدتر خواهد شد.<ref name="ببران">
منابع آب تجدید پذیر کل ایران به ۱۳۰ میلیارد متر مکعب بالغ میگردد. مطالعات و بررسیها نشان میدهد که در سال ۱۳۸۶ از کل منابع آب تجدیدشونده کشور حدود ۸۹/۵ میلیارد متر مکعب جهت مصارف بخشهای [[کشاورزی]]، [[صنعت]] و معدن و خانگی برداشت میشدهاست که حدود ۸۳ میلیارد متر مکعب آن (۹۳ درصد) به بخش کشاورزی، ۵/۵ میلیارد متر مکعب (۶ درصد) به بخش خانگی و مابقی به بخش صنعت و نیازهای متفرقه دیگر اختصاص داشتهاست.<ref name="احسانی">احسانی، مهرزاد؛ خالدی، هومن؛ شناخت و ارتقای بهرهوری آب کشاورزی به منظور تأمین امنیت آبی و غذایی کشور؛ یازدهمین همایش ملی کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران</ref>
== سببشناسی ==
بحران آب در ایران تحت تأثیر سه عاملِ عمده است:<ref>{{یادکرد ژورنال|عنوان=Water management in Iran: what is causing the looming crisis?|ژورنال=Journal of Environmental Studies and Sciences|ناشر=Springer|تاریخ=
* رشد سریع و الگوی نامناسب استقرار جمعیت
* کشاورزی ناکارآمد
سطر ۲۰ ⟵ ۲۱:
محصول ساده این رشد سریع جمعیت، افزایش تقاضای آب و متناسب با آن کاهش شدید سرانه آب در دسترس است. سرانه کنونی آب در دسترس ایران با ۱۳۰۰ مترمکعب، کمی بالاتر از متوسط [[خاورمیانه]] و [[شمال آفریقا]] است. اما این مقدار بسیار پایینتر از متوسط جهانی (۷۰۰۰ مترمکعب) است.<ref name="مدنی" />
با این حال مصرف خانگی مردم از آبهای زیرزمینی تنها هشت تا هفت درصد است که رقم بالایی محسوب نمیشود. با توجه به این که بیشتر مصرف آب ایران در بخش کشاورزی است و مصرف خانگی سهم کمی در استفاده از آب دارد، صرفه جویی مردم ایران تأثیر زیادی بر بحران کمبود آب کشور ندارد. خانهها تنها ۷ درصد آب موجود در کل کشور را استفاده میکنند و اگر بیست درصد صرفه جویی در مصرف آنها محقق شود صرفاً ۱٫۵ درصد آب کشور نجات پیدا میکند.<ref
توزیع مکانی جمعیت علاوه بر رشد جمعیت از عوامل عدم تطابق بین آب در دسترس و تقاضای آب است. نابرابری اقتصادی، فرصتهای شغلی و شرایط زندگی بهتر در مناطق شهری باعث افزایش شهرنشینی و مهاجرت از مناطق روستایی و شهرهای کوچک به مناطق عمده شهری شدهاست، مانند [[تهران بزرگ]]، که میزبان ۱۸ درصد از جمعیت کشور است.
|