قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت: تفاوت میان نسخه‌ها

|یادداشت =

}}

'''قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت''' یکی از [[قطعنامه‌های شورای امنیت]] است که در ۲۹ تیر ۱۳۶۶، برای پایان دادن به [[جنگ ایران و عراق]] صادر شد. این قطعنامه از نظر کمی و تعداد واژه‌های به کار گرفته شده مفصل‌ترین و از نظر محتوا اساسی‌ترین و از نظر ضمانت اجرایی قوی‌ترین قطعنامه شورای امنیت در مورد این جنگ بوده است. این قطعنامه بلافاصله از سوی [[عراق]] پذیرفته شد، ولی بعد از گذشت یک‌سال و هفت روز از تاریخ صدور آن ([[پرواز شماره ۶۵۵ ایران ایر|و]] به فاصله پانزده روز بعد از [[پرواز شماره ۶۵۵ ایران ایر|سقوط هواپیمای مسافری پرواز IR655]] به دست آمریکا) در ۲۷ تیر [[۱۳۶۷ (خورشیدی)|۱۳۶۷]] از سوی [[ایران]] پذیرفته شد و [[سید روح‌الله خمینی]] (رهبر وقت ایران) در ۲۹ تیر ۱۳۶۷ پیامی دربارهٔ پذیرش قطعنامه منتشر کرد که به «[[نوشیدن جام زهر]]» معروف شد. پذیرش این قطعنامه هرچند به معنای پذیرش [[آتش‌بس]] از سوی ایران بود، ولی [[عراق]] به حملات خود ادامه داد و مجدداً داخل خاک ایران شد تا نقاط مهمی از جمله [[خرمشهر]] را به دست بیاورد تا با وضع بهتری در مذاکرات حضور داشته باشد، اما موفقیتی بدست نیاورد و نهایتاً جنگ در ۲۹ مرداد ۱۳۶۷ پایان یافت.<ref>[http://www.hamneshinbahar.net/article.php?text_id=71 همنشین بهار: قطعنامه ۵۹۸، پذیرش آتش‌بس و عملیات فروغ جاویدان]</ref>

 

# آمرانه می‌خواهد که ایران و عراق به عنوان نخستین گام در حل اختلاف از طریق مذاکره، آتش‌بس فوری را رعایت کنند، کلیه عملیات نظامی را در زمین، دریا و هوا قطع کنند و نیروها را بدون درنگ به مرزهای شناخته شده بین‌المللی بازگردانند.

# از دبیر کل درخواست می‌کند که گروهی از ناظران سازمان ملل را برای تأیید، تحکیم و نظارت بر آتش‌بس و عقب‌نشینی اعزام دارد و همچنین درخواست می‌کند که دبیر کل ترتیبات لازم را با مشورت با طرفین فراهم آورد و گزارش آنرا به شورای امنیت تسلیم دارد.

# از ایران و عراق می‌خواهد که در اجرای این قطعنامه و کوششهای میانجیگری برای دستیابی به یک راه حل جامع، عادلانه و شرافتمندانه مورد قبول دو طرف، دربارهٔ کلیه مسائل مهم، بر طبق اصول مندرج منشور ملل متحد با دبیر کل همکاری کند.

# از کلیه کشورهای دیگر می‌خواهد که نهایت خویشتن داری را به عمل آورند و از هر اقدامی که ممکن است منجر به تشدید و گسترش بیشتر منازعه گردد، خودداری کنند و به این ترتیب، اجرای قطعنامه حاضر را تسهیل کنند.

== بعد از پذیرش قطعنامه ==

=== نامه محرمانه ===

{{نقل قول بزرگ}}

 

 

=== تشکیل کمیته حقیقت‌یاب ===

این هیئت در نهایت در ۱۸ آذر ۱۳۷۰ مصادف با [[۹ دسامبر]][[۱۹۹۱ (میلادی)|۱۹۹۱]] میلادی، طی گزارشی به دبیرکل وقت سازمان ملل متحد عراق را به عنوان متجاوز جنگ معرفی کرد.<ref name=mehr>[http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?pr=s&query=جنگ%20ایران%20عراق&NewsID=519701 مروری بر آخرین صفحه جنگ تحمیلی/ ناگفته‌ای از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ باقی نمانده است] ''خبرگزاری مهر''</ref> دبیر کل وقت سازمان ملل متحد نیز این گزارش را طی یک جلسه رسمی به [[شورای امنیت]] تقدیم کرد.<ref>[http://www.irdiplomacy.ir/fa/page/3394/معرفى+عراق+به+عنوان+متجاوز+جنگ+توسط+سازمان+ملل.html معرفی عراق به عنوان متجاوز جنگ توسط سازمان ملل] ''[[دیپلماسی ایرانی]]''</ref>

[[اکبر هاشمی رفسنجانی|هاشمی رفسنجانی]] در خاطرات سال ۱۳۷۰ خود می‌نویسد «آقای [[خاویر پرز دکوئیار]] دبیر کل سازمان ملل پذیرفته است که در مقابل کمک ایران به آزادی گروگان‌های غربی در لبنان به اجرای بند ۶ قطعنامه ۵۹۸ که مربوط به معرفی متجاوز است، حق ما را ادا کند و عراق را متجاوز معرفی نماید.»<ref>سازندگی و شکوفایی، کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی ۱۳۷۰، دفتر نشر معارف انقلاب، خاطرات چهارشنبه ۲۳ مرداد، ص ۲۶۹</ref>

 

=== پرداخت غرامت جنگ ===

مبلغ برآورد شده توسط کارشناسان [[جمهوری اسلامی ایران]] که به [[صندوق بین‌المللی پول]] عرضه کرده‌اند، ۹۷٬۲۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ دلار تنها بابت هزینه‌های غیرنظامی است.<ref>[http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?pr=s&query=جنگ%20ایران%20عراق&NewsID=982657 پرونده غرامت ایران از جنگ تحمیلی همچنان باز است]</ref>

 

{{اصلی|نوشیدن جام زهر#نقدها}}

نقدهای بسیاری دربارهٔ قبول کردن قطعنامهٔ ۵۹۸ توسط [[روح‌الله خمینی]] تا کنون بیان شده‌است که افراد مختلفی را در خوراندن یا [[نوشیدن جام زهر|نوشاندن جام زهر]] به [[روح‌الله خمینی]] مسئول می‌دانند.<ref>[http://www.mehrilam.ir/content.asp?id=62807 مهر ایلام]</ref><ref>[http://www.entekhab.ir/fa/news/79390 انتخاب]</ref><ref>[http://www.fardanews.com/fa/news/209099/روایت-الله-کرم-از-جام-زهر روایت الله کرم از جام زهر منحرفان]</ref><ref>[http://www.afkarnews.ir/vdcammn6o49nma1.k5k4.html طرح دولت وحدت ملی جام زهر است]</ref>

[[هاشمی رفسنجانی]] در سخنرانی‌های متفاوتی این انتقادات را وارد ندانسته است.<ref>[http://www.hashemirafsanjani.ir/fa/content/نظر-رهبری-درباره-قطعنامه-و-جام-زهر-قبول-قطعنامه-هدایت-الهی-بود-جام-زهر-امام-کاسه-شهد-ملتش-شد وب‌گاه هاشمی رفسنجانی]</ref><ref>[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13910724001424 فارس نیوز]</ref>

 

=== همایش سالیانه قطعنامه ۵۹۸ ===

 

== منابع ==

[[رده:۱۳۶۷]]

[[رده:ایران در ۱۹۸۷ (میلادی)]]

[[رده:عراق در ۱۹۸۷ (میلادی)]]

[[رده:عملیات‌های سیاسی شورای امنیت در جنگ ایران و عراق]]