== نمودارهای غیر تعادلی و نقش آنها در فرآیند کوئنچ<ref name=":0" /> ==
[[پرونده:CCT curve steel.svg|بندانگشتی|221x221پیکسل|نمودار CCT جهت تعیین مدت زمان لازم جهت تشکیل فاز مارتنزیت با توجه به نرخ سرد شدن]]
بهترین روش برای توصیف درست یک فرآیند پیچیده کوئنچ استفاده کردن از نمودارهای غیر تعادلی آن آلیاژ است که تحت شرایط کنترل شده تهیه شده است. نمودارهای غیر تعادلی تاثیر پذیری بالایی از پارامترهایی که در بالا عنوان شد دارند. این نمودارها با تهیه نمونه‌های مشابه از آلیاژ مد نظر و تحت دماهای تعیین شده تهیه میشوند. به کمک یک رکوردثبت‌کننده با سرعت بالا و ترموکوپلهاترموکوپلها، دمای نمونه‌ها که تحت شرایط مخلف سرد میشوند ثبت و در نهایت یک نمودار دما-زمان تهیه میشود. به طور کلی دو نوع نمودار غیر تعادلی برای آلیاژها در نظر گرفته میشود. یکی نمودار غیر تعادلی در شرایط هم دما میباشد که تحت عنوان نمودار TTT شناخته شده و دیگری نمودار تعادلی با سرد شدن پیوسته میباشد که تحت عنوان نمودار CCT شناخته میشود. غالبا از نمودار های CCT در فرآیندهای کوئنچ به جهت عدم نیاز به کنترل و نگه داشتن دما، استفاده میشود. به کمک این نمودارها و با دانستن سرعت سرد شدن آلیاژ مد نظر در محیط کوئنچ، مدت زمان عملیات کوئنچ و دمای شروع عملیات میتوان فاز نهایی تشکیل شده در آلیاژ جامد شده را تعیین نمود. لازم به ذکر است علاوه بر موارد ذکر شده در بخش <nowiki>''</nowiki>پارامترهای موثر در فرآیند کوئنچ<nowiki>''</nowiki> مواردی از قبیل اضافه کردن عناصر خارجی به آلیاژ و تغییر نسبت حجمی عناصر سازنده آلیاژ نیز در نمودارهای غیر تعادلی موثر است و باعث حرکت و جابه‌جایی این نمودارها میشود.
