عنصر شیمیایی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
/تصحیح / |
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها) جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB |
||
خط ۱:
[[پرونده:Periodic table fa.svg|بندانگشتی|500px|چپ|جدول تناوبی عناصر]]
''عنصر''' یا '''اِلِمان شیمیایی'''، در دانش [[شیمی]] به ماده‌ای گفته می‌شود که [[اتم]]های آن تعداد [[پروتون]]های برابر در [[هسته اتم|هسته‌ی]] خود داشته باشند. این عدد (تعداد پروتون‌ها) که با نماد Z نشان داده می‌شود، [[عدد اتمی]] آن عنصر نام دارد. همه اتم‌هایی که دارای تعداد پروتون‌های برابر (عدد اتمی برابر) باشند، ویژگی‌های شیمیایی یکسانی دارند. اما اتم‌های یک عنصر می‌توانند دارای تعداد متفاوتی [[نوترون]] باشند که [[ایزوتوپ]]های آن عنصر نامیده می‌شوند. گاهی نیز برای سادگی، به عنصر شیمیایی صرفاً عنصر گفته می‌شود. ویژگی‌های شیمیایی اتم‌های یک عنصر که توسط ساختار الکترونی
عناصر شیمیایی می‌توانند در هنگام [[واکنش شیمیایی]] با یکدیگر ترکیب شده و تعداد بیشماری [[ترکیب شیمیایی|ماده شیمیایی]] بوجود آورند. مثلاً آب نتیجه واکنش عنصرهای [[هیدروژن]] و [[اکسیژن]] است. در این حالت، دو [[اتم]] هیدروژن و یک اتم اکسیژن به هم متصل می‌شوند و [[مولکول|مولکولی]] با [[فرمول شیمیایی]] H<sub>2</sub>O می‌سازند. همین دو عنصر در شرایط متفاوت می‌توانند مادهٔ دیگری را به نام [[هیدروژن پراکسید]] (آب اکسیژنه) بسازند که دارای مولکول‌های H<sub>2</sub>O<sub>2</sub> است. به همین شکل، همه [[ترکیب شیمیایی|ترکیب‌های شیمیایی]] می‌توانند به عناصر سازنده خود [[تجزیه شیمیایی|تجزیه]] شوند. به عنوان مثال می‌توان آب را به کمک [[برق‌کافت]] به عناصر هیدروژن و اکسیژن تبدیل کرد.
خط ۸:
عناصر شیمیایی را نمی‌توان به کمک واکنش‌های شیمیایی معمولی به یکدیگر تبدیل کرد. تنها واکنشی که می‌توان با استفاده از آن تعداد پروتون‌های [[هسته اتم]]های یک عنصر را تغییر داد و یک عنصر را به عنصر دیگری تبدیل کرد، یک [[واکنش هسته‌ای]] است که آن را واکنش [[تبدیل هسته‌ای]] می‌نامند.
تا کنون ۱۱۸ عنصر، کشف یا ساخته شده‌اند. از این تعداد، ۹۴ عنصر در طبیعت یافت می‌شوند و بقیه
== تاریخچه ==
[[پرونده:Zywioly02.png|بندانگشتی|150px|چپ|نماد عناصر چهارگانه در یونان باستان]]
فلاسفهٔ یونان باستان بر این باور بودند که کل ماده موجود در جهان از مقداری مواد ساده پدید آمده‌است که «عنصر» نام دارند.
[[رابرت بویل]] در سال ۱۶۶۱ در کتاب [[شیمی‌دان شکاک|کیمیاگر (شیمی‌دان) شکاک]] (The Skeptical Chymist) مفاهیم جدیدی را برای عنصر ارائه کرد. به نظر او عناصر، موادی بودند که از ترکیب هیچ ماده دیگری ساخته نشده‌باشند؛ بلکه خود در ترکیب با یکدیگر، اجسام تازه‌ای را شکل دهند. وی بر این عقیده بود که تشخیص عناصر، تنها با آزمایش شیمیایی ممکن است.
بعدها [[آنتوان لاووازیه]] پدر شیمی مدرن همین مفهوم را گسترده‌تر کرد و ماده‌ای را عنصر نامید که به مواد ساده‌تری تجزیه نشود.<ref>Traité élémentaire de chimie [archive], p. 101.</ref> هر چند او [[نور]] و [[گرما]] را هم به همراه چند ماده مرکب (از جمله [[آب]]) به اشتباه در [[فهرست عناصر]] خود وارد کرده‌بود؛ ولی توانست ۲۳ عنصر را به درستی از هم تفکیک و معرفی کند. لاووازیه موادی را که از پیوستن چند عنصر حاصل می‌شوند، مواد مرکب نامید.
خط ۵۹:
=== رسانایی ===
{{اصلی|مقاومت و رسانایی الکتریکی}}
نخستین وجه تمایز بین فلزات و غیر فلزات، توانایی
=== حالت ماده ===
خط ۶۸:
=== چگالی ===
چگالی در دما و فشار استاندارد، برای توصیف و تشخیص عناصر از یکدیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. چگالی معمولاً با واحد g/cm<sup>3</sup> بیان می‌شود. از آنجایی‌که تعداد زیادی از عناصر به شکل گاز یافت می‌شوند، چگالی
=== ساختار بلوری ===
{{اصلی|ساختار بلوری}}
عناصری که تاکنون به عنوان نمونه عناصر جامد مطالعه شده‌اند، هشت نوع حالت بلور را نشان می‌دهند: مکعبی، مکعبی مرکز-پر، مکعبی وجه-پر، شش وجهی، مونو کلینیک، اورتورومیک و چهار وجهی. برای برخی عناصر مصنوعی پس از اورانیوم، بلورهایی موجود است که از فرط کوچکی نمی‌توان برای
== جدول تناوبی ==
خط ۱۰۹:
به منظور برقراری ارتباط ساده‌تر در بین محافل آکادمیک و نیز به منظور تسهیل اهداف تجاری، نام عناصر قدیمی و همین‌طور عناصری که اخیراً کشف شده‌اند، توسط [[آیوپاک]] (اتحادیه بین‌المللی [[شیمی کاربردی]] و شیمی محض) و بیشتر با نگاهی مثبت نسبت به [[زبان انگلیسی]] به عنوان یک زبان بین‌المللی انتخاب می‌شود. مثلاً پذیرش نام طلا (گلد) به جای ''Aurum'' به عنوان نام عنصر ۷۹ در حالی که نماد آن یعنی «Au» از زبان لاتین وام گرفته شده‌است، حاصل این رویکرد است.
در نیمه دوم [[قرن بیستم]] آزمایشگاه‌های فیزیک قادر به ساخت هسته عناصر با نیم‌عمر بسیار کوتاه و در کمیتی‌هایی شدند که در هر بازه زمانی بتوان
=== نماد شیمیایی عناصر ===
خط ۱۲۱:
۱۱۸ عنصر تا سه‌ماهه اول سال ۲۰۱۵ توسط [[شیمی‌دانان]] مشاهده شدند. مشاهده به این معناست که حداقل یک اتم از عنصر مورد نظر را بتوان در شرایط معتبر و قابل اطمینان ردیابی کرد. برای نمونه تا امروز تنها سه اتم از عنصر ۱۱۸ ردیابی شده‌است. از این میان آیوپاک تنها ۱۱۲ عنصر ابتدایی به همراه عناصر شماره ۱۱۴ و ۱۱۶ را به رسمیت شناخته‌است.<ref>«Tableau périodique standard de l'UICPA du 22/06/2007» (Archive • Wikiwix • Que faire ?). Consulté le 2013-03-26: l'élément 112 n'y figure pas encore car il n'a été reconnu qu'en juin 2009</ref><ref>a et b http://www.iupac.org/news/news-detail/article/element-114-is-named-flerovium-and-element-116-is-named-livermorium.html [archive]</ref>
از میان نود و چهار عنصری که در طبیعت یافت می‌شوند، شش عنصر یعنی عناصر تکنسیم، پرومتیم، [[استاتین]]، [[پلوتونیم]]، [[فرانسیم]] و [[نپتونیم]] تنها به صورت رادیوایزوتوپ طبیعی در مقادیر بسیار ناچیز یافت می‌شوند.<ref name="R. Burbidge 1956">(en) G. R. Burbidge et al. , "Californium-254 and Supernovae" , Physical Review, vol. 103, 1956, p. 1145 PDF texte intégral [archive], lien DOI</ref> تمام این شش عنصر به علاوه عنصری بنام [[کالیفرنیم]] در [[فضای بیرونی|فضا]] نیز ردیابی شده‌اند.<ref name="R. Burbidge 1956" /> ۲۲ عنصر دیگر که نه بر روی زمین و نه در فضا یافت نمی‌شوند،
=== فرایند ساخت عناصر در فضا ===
| |||