آرامگاه رضاشاه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۳۲:
| پانویس =
}}
'''آرامگاه رضاشاه''' (۱۳۲۹–۱۳۵۹) بنایی بود که در پیرامون [[شاه‌عبدالعظیم حسنی]] در [[شهر ری]] واقع در جنوب شهر تهران قرار داشت. پیکر [[رضا شاه پهلوی]] را پس از مرگ در [[ژوهانسبورگ]] به [[مصر]] بردند و در آن‌جا به امانت گذاشتند. سپس محمدرضا شاه پیکر پدر خود را با تشریفات سلطنتی به ایران آورد و در این آرامگاه به خاک سپرد. پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ [[صادق خلخالی]] به همراه [[سپاه پاسداران]] و گروه [[فدائیان اسلام]] این آرامگاه را به رقم مخالفت شدید [[بنی‌صدر]] تخریب کردند ولی هرگز موفق به کشف جسد رضاشاه نشدند. عده‌ای باور داشتند که محمدرضاشاه هنگام ترک ایران جسد را با خود به مصر برده استبرده‌است. اما [[فرح پهلوی]] بعدها این شایعه را اکیداً تکذیب کرد. در روز ۳ اردیبهشت ۱۳۹۷ هنگام خاکبرداری از مکان مقبره رضاشاه مومیایی که شباهت بسیاری به وی دارد یافته شد. قرار است این مومیایی پس از تاییدتأیید هویت و آزمایش دی‌ان‌ای به [[موزه ملی ایران]] منتقل شود.
 
== ویژگی‌ها و مشخصات بنا ==
این آرامگاه توسط [[محسن فروغی]] در سمت غرب حرم [[شاه‌عبدالعظیم]] طراحی شد و در سال ۱۳۲۹ به طوربه‌طور رسمی بهره‌برداری رسید. مساحت آن ۹۰۰۰ مترمربع و ارتفاع آن ۲۵ متر بود که به دلیل احترام ۷ متر از ارتفاع گنبد حرم [[شاه‌عبدالعظیم]] کوتاه‌تر ساخته شده بود. ساختمان دو طبقه بود که طبقه بالا سالن ورودی و بازدید بود و در طبقه پائین سنگ قبر سیاه رنگی قرار داشت که مزار رضاشاه در آن واقع شده بود و بر بالای آن سنگ، تاج پادشاهی طلائی نصب شده بود. [[آرامگاه رضاشاه]] شباهت زیادی به آرامگاه ناپلئون داشت. <ref>http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=QXHTkaDX4OA</ref>
 
== مرگ رضاشاه در ژوهانسبورگ و تدفین در مصر ==
خط ۴۵:
 
== انتقال پیکر شاه به آرامگاه ==
در [[اردیبهشت]] ۱۳۲۹، در دورهٔ نخست وزیرینخست‌وزیری [[علی منصور|رجبعلی منصور]] قرار شد پیکر [[رضاشاه]] از ژوهانسبورگ به [[ایران]] آورده شود و هواپیمای حامل جنازه رضا شاه قبل از آمدن به ایران، به منظور طواف در [[مکه]] از قاهره به طرف جده پرواز کرد. سرانجام هفدهم اردیبهشت ۱۳۲۹، جنازه رضاشاه به وسیله هواپیما و سپس با قطار مخصوص به تهران حمل شد<ref>http://www.ensani.ir/fa/content/11044/default.aspx</ref> و با تشریفات رسمی به [[شاه عبدالعظیم]] برده شد و در آرامگاه ویژه او در کنار آرامگاه [[حضرت عبدالعظیم]] دفن شد. در این مراسم نخست وزیرنخست‌وزیر وقت یعنی محمد مصدق و دیگر افراد سرشناس کشور حضور داشتند.<ref>[[تاریخ بیست ساله ایران]]، [[حسین مکی]]، جلد هشتم، صفحات ۵۲۶تا۵۳۳</ref>
 
== شایعه تخلیه آرامگاه ==
خلخالی پس از تخریب آرامگاه موفق به یافتن پیکر رضاشاه نشدن. او معتقد بود که رضاشاه جنازه‌ای در ایران ندارد و پیش از خروج شاه از ایران، بقایای جسد رضاشاه توسط محمدرضا به قاهره منتقل شده استشده‌است. او در کتاب خاطرات خود می‌گوید: بعداً معلوم شد که شاه به هنگام فرار، استخوان‌های پدرش را برداشته و با خود به قاهره برده استبرده‌است و حالا هم در یک جای امن، در [[لوس آنجلس]]، نگهداری می‌شود. این استخوان‌ها را در کنار جنازه فرزند [[اشرف پهلوی|اشرف]]، آقای [[شهریار شفیق|شفیق]]، به امانت نگاه داری می‌کنند تا به اصطلاح، در یک فرصت مناسب، در ایران، دفن کنند.
 
خلخالی تنها کسی نبود که همچین اعتقادی داشت. به اعتقاد [[حسین مکی]]، در روز ۲۴ دی‌ماه ۱۳۵۷ و زمان کوتاهی پیش از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ پیکر وی بار دیگر به همراه پیکر پسرش علیرضا پهلوی توسط محمدرضا، نخست به لس‌آنجلس و سپس به مسجدالرفاعی مصر برده شد.
خط ۵۴:
== تخریب آرامگاه توسط خلخالی ==
[[پرونده:Newspaper-rezakhan.JPG|بندانگشتی|چپ|خبر تخریب آرامگاه رضاشاه پهلوی در یک روزنامه در اوایل انقلاب اسلامی ایران]]
در اردیبهشت‌ماه ۱۳۵۹، با وجود مخالفت شدید [[بنی صدر]] آرامگاه رضاشاه به دستور حاکم شرع وقت، [[صادق خلخالی]] توسط نیروهای [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه]] و [[فدائیان اسلام]] طی بیست روز به‌کلی ویران شد.<ref>''[[تاریخ بیست ساله ایران]]''، [[حسین مکی]]، جلد هشتم</ref> این اقدام توسط [[روح‌الله خمینی]] تأیید شد. زمین آرامگاه رضاشاه در حال حاضر به‌عنوان یک مدرسهٔ مذهبی اسلامی استفاده می‌شود.
[[ابوالحسن بنی‌صدر]] کوشش نمود که از تخریب آرامگاه جلوگیری به عمل آورد و آنگونه که صادق خلخالی در خاطرات خود می‌نویسد بنی صدر قصد داشت ساختمان آن را به موزهٔ جنایات رضاشاه و محمدرضاشاه تبدیل کنند. صادق خلخالی در پاسخ به این استدلال در خاطرات خود نوشت: «اگر آن‌ها می‌خواستند آثار جنایات پهلوی را در موزه‌ای جمع‌آوری کنند، [[موزه ایران باستان]] می‌توانست جای بهتر و بزرگ‌تری برای این امر باشد.»
 
=== خاطرات خلخالی دربارهدربارهٔ تخریب ===
{{جعبه نقل قول | نقل‌قول ='''«به‌عنوان این‌که افتتاحی بشود برای تخریب، بنده هم اولین کلنگ خرابکاری را زدم.»'''{{سخ}}[[صادق خلخالی]] در مورد تخریب آرامگاه رضا شاه.<ref>روزنامه کیهان</ref>| تراز = چپ | عرض = 300px | اندازه خط = 12px | گیومه نقل‌قول = بله | تراز منبع = چپ}}
 
[[صادق خلخالی]] در کتاب خاطرات خود می‌گوید که بعد از جلسه‌ای که با [[روح‌الله خمینی]] داشته‌است به این نتیجه رسیده‌اند که برای کوتاه کردن دست خاندان پهلوی در سالروز رفتن شاه به مصر آرامگاه رضاشاه را تخریب کنند و زمانی که شروع به کار کردند به علت محکمی ساختمان مجبور شدند از مواد منفجره و گریدر و بلدوزر و جرثقیل و وسایل قوی مکانیکی استفاده کنند و در ساعت حدود ۴:۳۰ بعد از ظهر [[بنی صدر]] دستور توقف تخریب را داد ولی خلخالی به آن اعتنائی نکرد و بنا را به کمک مردم و سپاه تا ۱۰ شب به خاک تبدیل کرد.
اعدام‌ها اگر بخشی از زندگی سیاسی خلخالی را نشان می‌دهند، اما یک تصویر معروف هم از او وجود دارد؛ جایی که کلنک به دست گرفته و در حال فرودآوردن آن بر مزار رضا شاه است. خلخالی در کتاب خاطراتش می‌گوید ٢٠۲۰ روز طول کشید تا مزار رضاشاه را در حرم عبدالعظیم، تخریب کند. او خود این‌گونه روایت می‌کند: «هر روز، مهندسان و کارشناسان درجه یک، به‌عنوان متخصص تخریب از کارخانه سیمان ری می‌آمدند و چه بگویم، متجاوز از ٢٠۲۰ روز طول کشید تا آن دکور شیطانی فرو ریخت و به طوربه‌طور کامل تخریب شد. پس از تخریب، صدای هلهله و شادی از مردم بلند شد و شور و شعف به قدری بود که غیرقابل وصف است...است… ما نه تنها قبر رضاخان را با خاک یکسان کردیم، بلکه قبر علیرضا پهلوی «برادر محمدرضا شاه» و فضل‌الله خان زاهدی، عامل کودتای ٢٨۲۸ مرداد و منصور، امضاکننده قرارداد کاپیتولاسیون و مصونیت مستشاران نظامی آمریکا و ده‌ها نفر دیگر از سردمداران فساد را نیز نابود کردیم. آنها با نزدیک‌کردن خود و خانواده خود به دربار، طی سالیان دراز، مردم را به انحطاط کشانده بودند».
 
== پیدا شدن پیکر رضاشاه در شاه‌عبدالعظیم ==
روز سوم اردیبهشت ۱۳۹۷ به دنبال تلاش و کوشش کارگران ساختمانی برای گسترش زمینهای پیرامونی و افزوده شدن گنجایش زیارتگاه [[عبدالعظیم حسنی]] در شهرری، بسیاری از خبرگزاری‌های ایران خبر از پیداشدن پیکر مومیایی شده‌ای دادند و چنین بیان داشتند: کارگران در زمان انجام کارهای خود در پیوستگی آرامکده عبدالعظیم حسنی به پیکر مومیایی شده‌ای برخوردند و با بررسی‌های انجام شده، حسن خلیل آبادیخلیل‌آبادی در جایگاه رییسرئیس کمیسیون میراث فرهنگی شورای اسلامی تهران چنین پیش بینی نمود که شاید پیکر مومیایی یافت شده در بخش باختری [[حرم شاه عبدالعظیم]] از آن رضاشاه بوده باشد اما با این حال پیکر مومیایی شده وابسته به هر کسی که باشد بدلیلبه دلیل آن که یک اثر فرهنگی می‌باشد بایستی از آن نگاهداری شود. در پی پراکنده شدن گفته‌های حسن خلیل آبادیخلیل‌آبادی چند فرتور نیز از مومیایی تازه یافت شده در شهر ری و آرامگاه عبدالعظیم حسنی در بستر فضای مجازی پخش شد و به گمانه‌زنی‌ها دربارهدربارهٔ سرنوشت پیدا شدن پیکر بی‌جان رضاشاه در همان جایی که پیشتر به خاک سپرده شده بود افزود.
 
== نگارخانه ==