| تاریخ مرگ = [[دسامبر]] [[۱۲۳۹ (میلادی)|۱۲۳۹م]] یا [[ژانویه]] [[۱۲۴۰ (میلادی)|۱۲۴۰م]] / [[جمادی‌الاول]] [[۶۳۷ (قمری)|۶۳۷ق]]
| مکان مرگ = [[بغداد]]
| محل زندگی = [[عراق]] و [[مصر]]
خط ۱۳:
| خویشاوندان سرشناس = برادرانش [[مجدالدین بن اثیر|مجدالدین مبارک]] و [[عزالدین بن اثیر|عزالدین علی]]
}}
'''ضیاءالدین ابوالفتح، محمّد شیبانی''' شهرت‌یافته به '''ضیاءالدین بن اثیر''' همچنین '''ابن اثیر جَزَری''' ([[۱۱۶۵ (میلادی)|۱۱۶۵]] -[[۱۲۴۰ (میلادی)|۱۲۴۰م]]۱۱۶۵–۱۲۴۰م) [[ادیب]]، [[زبان‌شناس]]، [[نویسنده]] و [[شاعر]] [[مردم عراق|عراقی]] بود که به‌ویژه در برای اثرش [[المثل السائر فی ادب الکاتب و الشاعر|المثل السائر]] آوازه دارد.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = ابن خلّکان | نام =احمد | پیوند نویسنده =ابن خلکان | عنوان =[[وفیات الاعیان|وفیات الأعیان]] | جلد =6| سال = [[۱۹۷۲ (میلادی)|۱۹۷۲]] | ناشر =دار صادر |مکان = [[بیروت]] | صفحه =۶۴}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = ابن عماد حنبلی | نام = عبدالحی | پیوند نویسنده =ابن عماد حنبلی | عنوان = شذرات الذهب | سال = [[۱۹۸۶ (میلادی)|۱۹۸۶]]| ناشر =دار ابن کثیر |مکان = [[دمشق]] |جلد = ۵ | صفحه =۱۸۷| پیوند = https://archive.org/details/WAQ8335}}</ref><ref>{{یادکرد دانشنامه | نام خانوادگی =زرکلی | نام = خیرالدین | پیوند نویسنده = خیرالدین زرکلی | مقاله = | دانشنامه =[[الأعلام]]| جلد=8 | سال =[[2002|۲۰۰۲]] | ناشر = [[دارالعلم للملایین]] | مکان = [[بیروت]] | صفحه =354| زبان = ar}}</ref><ref name="فروخ">{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = فروخ | نام = عمر | پیوند نویسنده = عمر فروخ | عنوان =تاریخ الأدب العربی | سال = [[۱۹۸۶ (میلادی)|۱۹۸۶]]| ناشر =[[دارالعلم للملایین]]|مکان = [[بیروت]] |جلد =۳| صفحه =۵۳۵| پیوند = http://ia801405.us.archive.org/14/items/tadab/tadab03.pdf}}</ref>
== زندگی ==
در سال [[۱۱۶۵ (میلادی)|۱۱۶۵م]]/ [[۵۵۸ (قمری)|۵۵۸ق]] در [[جزیره ابن عمر]]، شمال عراق زاده شد و همان‌جا پرورش یافت.<ref name="فروخ" /> برای تحصیل همراه پدرش به موصل رفت. قرآن و احادیث را از حفظ نمود، همچنین زبان‌شناسی ([[نحو]] و [[علم لغت]]) و علوم ادبی ([[علم بیان]]) و بسیاری از اشعار را آموخت. بیشتر اهتمامش به اشعار ابوتمام، بحتری و متنبی بود.<ref name="فروخ" />
در [[۵۸۷ (قمری)|۵۸۷ق]] با کمک قاضی فاضل به صلاح‌الدین ایوبی پیوست. پنج‌ماه در خدمت دولت او بود و سپس به نزد نورالدین، فرزند صلاح‌الدین رفت.<ref name="فروخ" /> زندگی او پس از این انتقال‌های بسیاری داشت. او رئیس دیوان آشنا در موصل شد. ضیاءالدین در [[جمادی‌الاول]] [[۶۳۷ (قمری)|۶۳۷ق]] در بغداد درگذشت.<ref name="فروخ" />
