نهضت آزادی ایران: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
FreshmanBot (بحث | مشارکتها) جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB |
|||
خط ۳۲:
'''نهضت آزادی ایران''' یک [[حزب]] سیاسی [[ایران]]ی است که در سال ۱۳۴۰ پس از اختلاف بین [[مهدی بازرگان]]، [[یدالله سحابی]] و شورای مرکزی [[جبهه ملی ایران]] ایجاد شد. [[محمد مصدق]] پس از تشکیل نهضت آزادی در پاسخ نامه مهدی بازرگان تأسیس نهضت آزادی را مورد تأیید قرار داد. نهضت آزادی توسط [[مهدی بازرگان]]، [[یدالله سحابی]] و [[سیدمحمود طالقانی]] با تأکید بر هویت اسلامی و ایرانی و با هدف مبارزه با استبداد و کسب آزادیهای اساسی مبتنی بر ارزشهای اخلاقی و اسلامی تأسیس شد و چهرههایی چون [[احمد صدر حاج سید جوادی]]، [[سید محمدمهدی جعفری]]، [[محمدرحیم عطایی]]، [[عباس رادنیا]]، [[حسن نزیه]]، [[منصور عطائی]]، [[عزتالله سحابی]] و [[عباس سمیعی]] از نخستین اعضای آن بودند. [[مصطفی چمران]]، [[ابراهیم یزدی]] و [[صادق قطبزاده]] پایهگذاران نهضت آزادی در خارج از کشور بودند.
از هنگام تأسیس، [[مهدی بازرگان]] در سمت دبیرکل نهضت آزادی بود. پس از درگذشت بازرگان، [[ابراهیم یزدی]]
== بنیانگذاران ==
[[پرونده:Taleghani-Bazargan.jpg|بندانگشتی|چپ|250px|(''از سمت راست'') [[سیدمحمود طالقانی]] و [[مهدی بازرگان]]، دو تن از اعضای [[جبهه ملی ایران]] و بنیانگذاران نهضت آزادی ایران]]
نهضت آزادی ایران توسط مهدی بازرگان، یدالله سحابی و سیدمحمود طالقانی تأسیس شد.
* [[مهدی بازرگان]]، معروف به مهندس بازرگان، که فرزند یک بازاری متمول و بسیار مذهبی بود، پس از تحصیل در پاریس، برای تدریس در دانشکده فنی به ایران بازگشت. او که عقایدی عمیقاً ضد کمونیستی داشت، نظریه جدایی امور معنوی و دنیوی را رد میکرد و بر این باور بود که سیاست باید توسط مذهب، هدایت شود. بازرگان در ابتدا مخالف دخالت در سیاست بود اما با تشکیل دولت [[محمد مصدق]] وارد فعالیت سیاسی شد. او در ابتدا به عنوان معاون وزیر فرهنگ کابینه اول مصدق برگزیده شد و سپس از طرف [[دکتر محمدمصدق]] به عنوان رئیس هیئت خلع ید از شرکت نفت انگلیس انتخاب شد. وی سپس به ریاست سازمان آب تهران منصوب و اولین شبکه
* سیدمحمود طالقانی، معروف به [[آیتالله طالقانی]]، به خاطر مخالفت با حکومت [[رضاشاه پهلوی]]، سابقه زندانی شدن داشت، پس از [[کودتا۳اسفند]]، بر خلاف دیگر روحانیون، به عنوان روحانی سرشناس پشتیبان جبهه ملی در تهران شناخته میشد. او به عنوان رابط و حلقه ارتباطی دو گروه مخالف متفاوت، یعنی ''روحانیون'' و ''جبهه ملی'' نقش مهمی ایفا کرد و شاید به دلیل همبند بودن با انقلابیون غیرمذهبی در دوران حبسهای طولانیش، قادر به درک آنان بود. [[سیدمحمود طالقانی]] در آثارش بر این هدف بود تا نشان دهد که تشیع اساساً با استبداد مغایر و با دموکراسی و همچنین [[سوسیالیسم]] موافق و سازگار است. وی در دوران [[نهضت ملی شدن نفت]] به همراه [[سید رضا زنجانی]] به حمایت از [[محمد مصدق]] برخاست و پس از [[کودتای ۲۸ مرداد]] که
== خط سیاسی ==
خط ۶۸:
== دور اول انتخابات ریاست جمهوری و مجلس ==
پس از «استعفای دولت موقت»، فعالیتهای نهضت آزادی برای «انتخابات [[ریاست جمهوری]]» و [[نماینده مجلس|نمایندگی مجلس]] آغاز گردید؛ ولی با توجه به جوّسازیهای شدید [[صدا و سیما|تلویزیونی]] علیه [[دولت موقت]] و [[مهدی بازرگان]]، و مخالفت [[سید روحالله خمینی|خمینی]] با نامزدی [[مهدی بازرگان]]،{{مدرک}} در انتخابات ریاستجمهوری [[ابوالحسن بنیصدر]] به پیروزی رسید و بهعنوان اولین [[رئیسجمهور]] ایران شناخته شد. سپس [[مهدی بازرگان]] به عنوان نماینده نهضت آزادی، پیشنهاد شرکت گروههای ملی و اسلامی در انتخابات مجلس را مطرح ساخت و ائتلاف موسوم به «[[ائتلاف همنام]]» را که در برگیرنده کلیه گروههای ملی و مذهبی بود، ایجاد و پشتیبانی نمود. این هیئت، ۱۵ نامزد برای شرکت در انتخابات مجلس معرفی کرد که اغلب
== شروع فعالیت گسترده پس از انقلاب ==
خط ۸۱:
=== مخالفت با ادامه جنگ و عواقب آن ===
پس از [[فتح خرمشهر]] و آمادگی [[عراق]] و کشورهای حامی آن، برای مذاکره و گفتگوی صلح و پرداخت غرامت به ایران، نهضت آزادی با سیاست ادامه جنگ تا فتح [[عراق]] و [[قدس]] از طریق [[کربلا (شهر)|کربلا]] موافق نبود و آن را مشروع و عملی نمیدانست. رهبران نهضت آزادی در بیانیهای با عنوان "پایان عادلانه جنگ بیپایان" که در تاریخ ۱ دیماه ۱۳۶۴ صادر شد، در مورد ادامه جنگ عراق و ایران اعلام کردند که :"آیا هر ناظر بیطرف به این جمعبندی نمیرسد که جنگ میان عراق و ایران، که بنا به قول و قبول خود آقایان جنگی است تحمیلی، چون از هر جهت به سود ابرقدرتهای غرب و شرق و اسرائیل جریان داشتهاست، همگی با میل و رغبت تمام آتش بیار معرکه و خواهان سرسخت ادامه آن شدهاند؟"<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.irdc.ir/fa/news/379| عنوان = ابعاد پیدا و پنهان عملکرد نهضت آزادی در دوران دفاع مقدس | ناشر = [[مرکز اسناد انقلاب اسلامی]]}}</ref> در این دوره (سالهای ۶۱ تا ۶۷) نهضت با صدور دهها بیانیه و نشریه در مورد جنگ و نقد عملکرد حاکمیت بر پایان دادن به جنگ تهاجمی اصرار ورزید. نهضت آزادی در این بیانیهها به تشریح خسارات وارده ناشی از ادامه جنگ، عدم مشروعیت جنگ تهاجمی و امکانناپذیر بودن پیروزی نظامی در کشورگشائی را تبیین نمود.<ref name=rahesabz />
در نتیجه «فشارهای سنگینی» به نهضت آزادی وارد شد و به «بازداشت و محاکمه غیرقانونی و زندانی» ساختن گسترده تعدادی از اعضای آن در سال ۱۳۶۹ انجامید. در این سالها «[[انصار حزبالله|گروههای فشار]]» بارها به «دفتر مرکزی نهضت حمله» کردند و «وسائل و تجهیزات را تخریب و دفتر را پلمپ» کردند. نمایندگان عضو و علاقهمند به نهضت در مجلس مورد فشار دائم بودند و سخنرانیهای پیش از دستور
در اردیبهشتماه سال [[۱۳۶۷ (خورشیدی)|۱۳۶۷]] نهضت آزادی با صدور بیانیهٔ مبسوطی تحت عنوان «هشدار»، دربارهٔ خسارات ناشی از جنگ و عدم پذیرش قطعنامه شورای امنیت، مستقیماً [[روحالله خمینی|رهبری انقلاب]] را مورد سؤال و انتقاد قرار داد و در نتیجه عدهای از اعضای شورای مرکزی آن در خردادماه بازداشت شدند.<ref name=rahesabz />
خط ۹۰:
== توقیف روزنامه میزان ==
دستگاه حاکمیت [[روزنامه میزان]] را که «
== نقد ولایت مطلقه فقیه ==
خط ۱۱۴:
با روی کار آمدن دولت [[اصولگرا|محافظه کار]] [[محمود احمدینژاد]]، نهضت آزادی با فشارهای زیادی روبرو بودهاست که جلوگیری از برگزاری مراسم نمازهای [[عید فطر]] و [[عید قربان]] سال ۱۳۸۶، جلوگیری از برگزاری مراسم چهلوششمین سالگرد تأسیس، جلوگیری از برگزاری دوازدهمین سالگرد درگذشت مهندس [[مهدی بازرگان]]، جلوگیری از برگزاری ششمین سالگرد درگذشت دکتر [[یدالله سحابی]]، دستور لغو اردوی آموزشی برای اعضای جوان حزب و جلوگیری از برگزاری کنگره سالانه، از جمله آنهاست.
در سال ۱۳۸۸ اعضای جوان نهضت آزادی برای استعفا از نهضت، تحت فشار وزارت اطلاعات قرار گرفتند و عدهای از
=== توقف فعالیت در دیماه سال ۱۳۸۸ ===
در پی فشار دستگاههای امنیتی و اطلاعاتی و احضار پنج تن از اعضای رهبری نهضت توسط [[وزارت اطلاعات]] و تهدید
[[امیر خرم]] از اعضای رهبری نهضت آزادی در مصاحبهای، زندانی شدن [[ابراهیم یزدی]] با وجود کهولت سن، مناسب ندانستن فضای موجود و وارد شدن فشارهایی به نهضت آزادی و اعضای آن را دلایل توقف فعالیت نهضت آزادی اعلام کرد.<ref name="hra">{{یادکرد وب| نشانی = http://hra-news.org/news/11489.aspx| عنوان = امیر خرم: تصمیم نهضت آزادی ایران به خودداری از ادامه فعالیت سیاسی | تاریخ بازدید = | تاریخ = | ناشر = خبرگزاری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران | زبان = فارسی}}</ref>
علاوه بر [[ابراهیم یزدی]] (دبیرکل)، چندین نفر از اعضای دیگر نهضت آزادی و بستگان
در پی این اقدام [[جامعه بزرگ اسلامی هیوستون]] که شامل سیصد هزار نفر از مسلمانان است، در نامهای به [[سید علی خامنهای]]، [[محمود احمدینژاد]]، [[علی لاریجانی]] و [[محمود خزائی]] (نمایندهُ ایران در سازمان ملل متحد)، خواهان آزادی فوری و بدون قید و شرط دکتر [[ابراهیم یزدی]] و دیگر مخالفان مسلمان شد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.rahesabz.net/story/9594/| عنوان = نامه سیصد هزار نفر از مسلمانان آمریکا: ابراهیم یزدی و دیگر اصلاح طلبان را فوراً آزاد کنید | تاریخ بازدید = | تاریخ = | ناشر = وبگاه جرس | زبان = فارسی}}</ref>
خط ۱۳۱:
== ارکان نهضت آزادی ایران ==
مجمع عمومی سالانه که تا به حال متوسط هر چهار سال برگزار شدهاست که کنگره دوازدهم، یادبود دکتر [[یدالله سحابی]]، در سال ۱۳۸۲ برگزار شد و وزارت اطلاعات از برگزاری سیزدهمین کنگره تا به حال دو بار جلوگیری کردهاست. مهمترین وظیفه کنگره سالانه بررسی گزارشهای شاخههای
[[شورای مرکزی نهضت آزادی ایران]]: از نمایندههای شاخههای
[[دفتر سیاسی نهضت آزادی ایران]]:مهمترین مرکز تصمیمگیریهای سیاسی نهضت آزادی است. مهندس [[محمد توسلی]] در حال حاضر مسئولیت این دفتر را بر عهده دارد.{{مدرک}}
خط ۱۳۹:
[[هیئت اجرایی نهضت آزادی ایران]]: مسئول هماهنگیهای اجرایی نهضت آزادی است. مهندس [[ابوالفضل بازرگان]] در حال حاضر مسئولیت این هیئت را بر عهده دارد.{{مدرک}}
[[شاخه جوانان نهضت آزادی ایران]]: یکی از ارکان حزب نهضت آزادی ایران است. در سال ۱۳۸۲ به سرپرستی مهندس [[امیر خرم]] دوباره راهاندازی شد و در حال حاضر [[عماد بهاور]] سرپرستی
حوزه(ها): هر حوزه کوچکترین رکن سیاسی نهضت آزادی ایران شمرده میشود.{{مدرک}}
|