طوبی آزموده: تفاوت میان نسخه‌ها

| تصویر =

| وب‌گاهوبگاه =

'''توبا آزموده (طوبا، طوبی)''' (زاده ۱۲۵۷ - درگذشته ۱۳۱۵) مؤسس [[دبستان ناموس]] و نیز نخستین [[دبیرستان]] دخترانه در تهران، از پیشگامان [[جنبش زنان در ایران]] در ایران بود.<ref name=karnama>فرخزاد. پوران، ص. ۳۹</ref>

او [[دبستان دخترانه ناموس|دبستان ناموس]] را در ۱۲۸۶ شمسی<ref name="ساناساریان. الیز، ص. ۷۳" /> در تهران با مشقات فراوان و مخالفت‌های بسیار تأسیس کرد. توبا این مدرسه را با پشتکار و مبارزه حفظ کرد و در سال ۱۳۰۷ نخستین دبیرستان دخترانه تهران را نیز تأسیس نمود.<ref name=karnama>فرخزاد. پوران، ص. ۳۹</ref>

در سال‌های پس از [[انقلاب مشروطه]] باسواد شدن زنان و تحصیل علم دختران از مهمترین خواسته‌های [[جنبش زنان ایران]] بود و اینچنین بود که تلاش‌ها برای تأسیس مدرسه دخترانه آغاز شد. توبا آزموده به تأسیس مدرسه و آموزش دختران همت گماشت و مدرسه جدیدی را تحت عنوان دبستان دخترانه ناموس در سال ۱۲۸۶ در [[خیابان شاهپور]] (حافظ فعلی) و نزدیک [[چهارراه حسن‌آباد|چهار راه حسن‌آباد]] تأسیس کرد و به این وسیله نام او ماندگار شد. او توانست در مدتی کوتاه تعداد مدارس دخترانه را به شش دستگاه برساند و در سال ۱۲۹۳، یعنی ۸ سال پس از تأسیس اولین مدرسه، ۳۴۷۴ دختر [[دانش‌آموز|دانش آموز]] را جذب این مدارس کند. خانم آزموده، این مدارس را به صورت یکی از مهم‌ترین و مجهزترین مدارس متوسطه کامل و کانون پرورش دختران متجدد درآورد. به عبارت دیگر اگر [[میرزا حسن رشدیه]] بنیانگذار مدارس کنونی پسرانه است، توبا آزموده را نیز باید بنیانگذار مدارس دخترانه کنونی دانست.<ref name=":0">[http://pooyesh.whc.ir/paper/view/10927/طوبي-آزموده-پيشگام-تاسيس-مدارس-جديد-دخترانه طوبی آزموده: پیشگام تأسیس مدارس جدید دخترانه]</ref><ref name=":2">[http://www.sedayemardom.net/?p=19807 طوبی آزموده(معلم.نامدار تاسیستأسیس مدارس جدید دخترانه)]</ref><ref name=":1">[http://rasekhoon.net/mashahir/show/597483/طوبی-آزموده/ طوبی آزموده]</ref>

اولین مدرسه دخترانه توسط خانم بی‌بی‌خانم استرآبادی (وزیرف) به نام دبستان دوشیزگان در ۱۲۸۵ شمسی (یک سال قبل از مدرسه ناموس) در [[تهران]] تأسیس شد. اما به دلیل حملات بسیاری که به آن شد، این مدرسه تنها برای مدت کوتاهی پابرجا بود. در نتیجه توبا آزموده دست به کار شد و مدرسه‌ای را در منزل شخصی خود تأسیس کرد.<ref name=":0" /><ref name=":1" />

توبا آزموده در شرایطی زنگ مدرسه ناموس را در خانه خود در خیابان سنگلج، به صدا درمی‌آورد که [[شیخ فضل‌الله نوری]] فتوا داده بود که «تأسیس مدارس دختران مخالف با شرع اسلام است».<ref name=":2" />

مدرسه ناموس چند سال بعد از تأسیس به خیابان فرمانفرما و بعد از آن به محل بزرگتری در [[خیابان شاهپور]] (حافظ فعلی) منتقل شد. در این زمان مدرسه ناموس به قدری توسعه یافته بود که به صورت یکی از مهم‌ترین و مجهزترین مدارس متوسطه تهران درآمد و تا پایان دوره دبیرستان آموزش دختران را تأمین می‌کرد، به طوری که در ۱۳۰۷ شمسی اولین گروهِ دیپلمه مدرسه ناموس فارغ‌التحصیل شدند. سری اول فارغ التحصیلان این مدرسه شامل خانم‌ها توران آزموده، [[فخرعظمی ارغون|فخرعظمی ارغنون]]، بی‌بی‌خانم خلوتی، گیلان خانم، فرخنده خانم و مهرانور سمیعی بودند.<ref name=":0" /><ref name=":2" /><ref name=":1" />

توبا علاوه بر دایر کردن مدارس دختران، کلاس‌های [[سوادآموزی در ایران|اکابر]] را نیز جهت جذب زنان مسن تر دایر نمود. مردانی که در این فعالیت‌ها به وی کمک می‌کردند، عبارت بودند از: سیدجوادخان سرتیپ، میرزاحسن رشدیه، نصیرالدوله و ادیب الدوله. توبا آزموده به پاس جبران کمک‌ها و هدایت‌های میرزاحسن رشدیه نسبت به این امر، در نظام نامهنظام‌نامه مدرسه مقرر داشته بود که برای همیشه و تا هر زمان که مدرسه ناموس پابرجاست، یکی از دختران خاندانِ رشدیه می‌تواند در آن تدریس کند.<ref name=":0" /><ref name=":2" /><ref name=":1" />

توبا آزموده برای خنثی کردن مخالفتها و تبلیغات سنت‌گرایان امثال [[شیخ فضل‌الله نوری]] و عامه مردم، شیوه‌های مختلفی استفاده می‌کرد. او مشخص کرده بود کتاب‌های مذهبی و [[قرآن]] در همه کلاسها تدریس کنند. همین‌طور عبارات و کلمات قصار بزرگان دین با کمک دو تن از شاگردانش بر دیوارهای مدرسه را برای توجه هر چه بیشتر مردم نصب می‌کرد. او با ترتیب دادن مجالس [[روضه‌خوانی]] یک یا دو بار در سال تبلیغات مغرضانهٔ مخالفان تحصیل دختران را خنثی می‌کرد. به این شکل مدرسه دخترانه ناموس توانست پابرجا باقی بماند.<ref name=":2" /><ref name=":1" />

مدرسه ناموس به گفته آماری که در [[نشریه شکوفه|نشریهٔ شکوفه]] در سال ۱۳۲۹ شمسی به چاپ رسید، ۱۸۵ دانش آموز داشت که با گرفتن شهریه از خانواده‌های مرفه تعداد ۵۰ نفر بدون شهریه تحصیل می‌کردند.<ref name=":2" /><ref name=":1" />

توبا آزموده در اول مهر ۱۳۱۵ شمسی در سن ۵۸ سالگی در تهران درگذشت. بعد از فوت وی مدرسه ناموس تا سال‌ها توسط طوبا مشکوه نفیسی مدیریت شد و در سال ۱۳۱۹ شمسی به [[وزارت فرهنگ]] واگذار شد. نام مدرسه ناموس بعدها به دبیرستان شهناز تغییر کرد.<ref name=":2" /><ref name=":1" />