|
==نامزدی [[ویکی‌پدیا:معیارهای حذف سریع|حذف سریع]] [[:الگو:حذف سریع]]==
[[پرونده:Emojione1_26A0.svg|48px|right|alt=|link=]]
برچسب حذف سریع به مقاله [[:الگو:حذف سریع]] افزوده شده است و ممکن است این مقاله به دلایل زیر حذف گردد:
<center>''منابع غیرقابل اطمینان''</center>
{{Coord|34|38|32.9|N|50|52|57.2|E|display=title}} ▼[[پرونده: ibm_babawaih2.jpg|بندانگشتی|چپ|200px|مرقد علی بن بابویه در قم]] ▼[[پرونده: ibm_babawaih_letter.jpg|بندانگشتی|چپ|200px|توقیع امام زمان به علی بن بابویه]] ▼
بر پایه [[ویکی‌پدیا:معیارهای حذف سریع|معیارهای حذف سریع]] امکان حذف مقاله وجود دارد
علی بن حسین بن موسی بن بابویه
اگر فکر می‌کنید که این صفحه نباید به این دلیل حذف شود، می‌توانید با [[:الگو:حذف سریع|بازدید از صفحه]] و کلیک روی دکمه‌ای با عنوان «اینجا را برای مخالفت با حذف سریع کلیک کنید» '''با نامزدی مخالفت کنید'''. این کار به شما فرصت توضیح می‌دهد که چرا باور دارید این صفحه نباید حذف شود. هرچند، آگاه باشید زمانی که یک صفحه نامزد حذف سریع شد، ممکن است بدون تأخیر حذف شود. لطفاً برچسب حذف سریع را خودتان از صفحه برندارید، ولی از افزودن اطلاعات در راستای [[ویکی‌پدیا:فهرست سیاست‌ها|رهنمودها و سیاست‌های ویکی‌پدیا]] دریغ نکنید. اگر صفحه حذف شد و می‌خواهید محتوای حذف‌شده را برای ارجاع آینده یا بهبوددادن بازیابی کنید، لطفاً با مدیر حذف ارتباط برقرار کنید یا اگر از پیش این کار را کردید، می‌توانید درخواستی در [[ویکی‌پدیا:درخواست احیا|اینجا]] قرار دهید.
'''علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (درگذشت ۳۲۹ق)، معروف به اِبْن بابِوَیه‌ْ، فقیه و محدث شیعه و مرجع دینی مردم قم و اطراف آن بوده است. وی پدر شیخ صدوق است و معمولاً از این پدر و پسر با عنوان صدوقین یاد می‌شود.
▲{{Coord|34|38|32.9|N|50|52|57.2|E|display=title}}
▲[[پرونده: ibm_babawaih2.jpg|بندانگشتی|چپ|200px|مرقد علی بن بابویه در قم]]
▲[[پرونده: ibm_babawaih_letter.jpg|بندانگشتی|چپ|200px|توقیع امام زمان به علی بن بابویه]]
'''ابوالحسن علی بن حسین بن موسی بن بابُوَیْه قمی''' (درگذشته ۳۲۹ قمری) معروف به «[[ابن بابویه]] و صدوق اول، پدر [[شیخ صدوق]]، فقیه و پیشوای مردم [[قم]] و از فقهای بزرگ شیعه در عصر غیبت صغری بوده‌است.<ref name="علی بن بابویه: حوزه میبد">[http://howzeh-meybod.ir/main/fa/ebnbabavey,4 علی بن حسین بن موسی ابن بابویه قمی] حوزه میبد</ref>
او نخستین مؤلف کتاب فقهی عاری از ذکر سند روایت می‌باشد که توانسته است کتاب فقهی را مجرد از سند روایت و مانند اثری مخصوص به مؤلف و نشان دهنده فتوی و نظر او تألیف کند؛ و کتابی به همین سبک به نام «الشرایع» (''الرسالة الی ابنه'' یا ''الفقه الرضویه'') جهت پسر خود، شیخ صدوق به یادگار گذاشت. به گفتهٔ ابن ندیم، تالیفات وی به ۲۰۰ جلد می‌رسد.<ref>[http://www.hawzah.net/Per/F/FDefa.asp?URL=/per/f/do.asp?a=fdba1.htm علی بن بابویه قمی] وبگاه حوزه</ref>
علی بن حسین بن موسی ابن بابویه قمی
از زندگی ابن بابویه جز مواردی معدود، اطلاعی در دست نیست. این موارد هم مربوط به نامه امام حسن عسکری علیه السلام خطاب به ابن بابویه، دیدار او با حسین بن منصور حلاج (مق ۳۰۹ق/ ۹۲۱م) و یادی از سفرهای او به بغداد است. نامه امام حسن عسکری(ع) به ابن بابویه، با توجه به تاریخ وفات امام، بر درازی عمر او دلالت دارد.
دیدار ابن بابویه با حلاج در قم بوده است. طبق این حکایت، حلاج خود را سفیر و خلیفه مهدی موعود و دارای کرامات می‌دانسته و در ملاقات با ابن بابویه مورد خشم وی قرار گرفته و از قم اخراج شده است.
سفرهای ابن بابویه
در منابع تاریخی، سه سفر ابن بابویه به عراق ذکر شده است؛ نخستین سفر احتمالا اندکی پس از وفات محمد بن عثمان (د ۳۰۴ یا ۳۰۵ق/ ۹۱۶م) بوده است، سفر دوم در ۳۲۶ق/۹۳۸م که تلعکبری از او استماع حدیث کرده است و آخرین سفر او به بغداد در ۳۲۸ق/۹۴۰م بوده که ابوالحسن عباس بن عمر کلوذانی معروف به ابن ابی مروان از او اجازه گرفته است.
جایگاه علمی و اجتماعی
ابن ندیم می‌نویسد که علی بن حسین از فقیهان و ثقات شیعه بوده است. ابن بابویه علاوه بر داشتن مقام علمی، مردی بازرگان و صاحب مکنت نیز بوده و حجره و دفتر داشته است.
فرزندش، معروف به شیخ صدوق از او به عنوان یکی از مشایخ روایات خویش یاد کرده است.
ابن بابویه فقیهی معتمد، جلیل، شیخ و پیشرو قمی‌های روزگار خویش بود.مقام او در فقه و حدیث چنان بلند بود که در مواردی که حدیث در دست نبود و یا اینکه در متن حدیث شبهه‌ای به نظر می‌رسید، علماء شیعه به فتاوی او در کتاب الشرایع (رساله) رجوع می‌کرده‌اند. یعنی فتاوی او را به منزلت متن روایت می‌دانستند و معتقد بودند وی علی‌القاعده، روایتی در اختیار داشته که مأخذ فتوایش بوده است.
ابن بابویه از گروهی چون عبدالله بن حسن مؤدب، علی بن موسی کمیدانی، سعد بن عبدالله، محمد بن یحیی، علی بن حکم روایت کرده است. فهرستی از نامهای مشایخ او در مدخل بحار الانوار آمده است.
در شمار کسانی که از او روایت کرده‌اند، علاوه بر دو فرزندش ابوجعفر محمد صدوق و ابوعبدالله حسین، از محمد بن احمد بن داوود و هارون بن موسی تلعکبری و سلامه بن محمد نیز نام برده‌اند.
ابن بابویه دانشمندی پر تألیف بوده است. چنانکه ابن ندیم به خط شیخ صدوق دیده است که او ۱۰۰ تألیف پدر خویش را به شخصی اجازه داده بوده است.
نجاشی تألیفات او را چنین برشمرده است:
الوضوء
الصلوه
الجنائز
الامامه و التبصره من الحیره
الاملاء
نوادر کتاب المنطق
الاخوان
النساء و الولدان
الشرایع که برای فرزندش فرستاده است.
التفسیر
النکاح
مناسک الحج
قرب الاسناد
التسلیم
الطب
المواریث
المعراج.
تردید در انتساب الامامه و التبصره من الحیره
در انتساب الامامة و التبصرة من الحیرة به وی تردید کرده‌اند.
آقا بزرگ تهرانی می‌نویسد که الامامه و التبصره ابن بابویه، غیر از کتابی است به همین نام که مجلسی در مجلدات ۱۶ و ۱۷ بحار الانوار از آن استفاده کرده، زیرا در آن روایاتی از راویان پس از او آمده است.
منزوی می‌نویسد که نسخه‌ای از این کتاب در اصفهان موجود است.
تشابه مطالب رساله الشرایع با کتاب فقه الرضا
به علت تشابه مطالب رساله الشرایع با کتاب فقه الرضا، برخی این دو را یکی دانسته‌اند و محدث نوری علت انتساب آن را به امام رضا علیه‌السلام تشابه نام مؤلف شرایع با نام آن امام یعنی ابوالحسن علی بن موسی(ع) دانسته است.
نسخه‌ای از این کتاب در کاظمین در کتابخانه سید حسن صدر به خط محمد بن مطرف شاگرد محقق حلی موجود بوده است.
مقدس اردبیلی قرب الاسناد را به خط مؤلف داشته است.
نسخه‌های خطی از مناظره او با رکن‌الدوله و محاوره او با محمد بن مقاتل رازی موجود است. بحرانی نسخه‌ای از کتاب الکرّ و الفرّ منسوب به او را در اصفهان دیده و افندی اصفهانی می‌نویسد که الکرّ و الفرّ همان رساله مناظره با محمد بن مقاتل رازی است و به نسخه‌ای از آن در کازرون اشاره می‌کند. اما خوانساری این انتساب را رد می‌کند و تصریح دارد که الکر و الفر از ابن ابی عقیل است.
فرزندان
ابن بابویه ۳ پسر داشت:
محمد (صدوق) و حسین که از فقیهان برجسته بودند و حسن که مردی عابد و زاهد بود و با مردم ارتباط چندانی نداشت.
ابوالحسن علی بن بابویه را نیز صدوق خوانده‌اند.
وی از کسانی است که، توقیعاتی به خطّ [[حجت بن الحسن]]، [[امام دوازدهم]] شیعیان، برای او ارسال شده‌است.{{مدرک}}
وی در سال ۳۲۹ هـ. ق درگذشت و در نزدیکی [[حرم فاطمه معصومه]] دفن در قم گردید.
بر اساس قول مشهور تاریخ‌نگاران، علی بن بابویه در سال ۳۲۹ق در قم درگذشت. مزار او در کنار مزار پسرش حسین، در مقبره شیخان در نزدیکی حرم حضرت معصومه (س) است. نجاشی و چند تن دیگر، وفات او را در بغداد و در سال ۳۲۸ قمری دانسته‌اند.
== آثار ==
| 