فخر رازی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Kasramontazeri (بحث | مشارکت‌ها)
افزودن مطلب
برچسب‌ها: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB
خط ۳۸:
''' ابوعبدالله محمد بن عمر بن حسین بن حسن تَیْمیِّ بَکْریِّ طبرستانی رازی'''، [[فقیه]]، متکلم، [[فیلسوف]]، مفسر و حکیم [[مسلمان]] ایرانی که درسال [[۵۴۴ (قمری)]] در [[ری]] متولد شد و وفاتش در سال [[۶۰۶ (قمری)]]، در [[هرات]] اتفاق افتاد.<ref>[http://www.iptra.ir/vdcc2bieqq0.html امام فخر رازی]</ref>
 
معروف به '''ابن الخطیب'''<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|عنوان=درآمدی بر تاریخ فلسفه اسلامی (جلد دوم)|نام خانوادگی=جمعی از نویسندگان زیر نظر دکتر محمد فنایی اشکوری|نام=|ناشر=سمت|سال=۱۳۹۲|شابک=۹۷۸-۹۶۴-۵۳۰-۹۵۰-۱|مکان=تهران|صفحات=۲۴۴}}</ref> و ملقب به '''فخرالدین''' است و به '''امام رازی''' یا '''امام فخر رازی''' نیز شهرت دارد. او بر [[علوم عقلی]] و علوم نقلی، [[تاریخ]]، [[کلام]]، [[فقه]]، اصول و علوم ادبی عصر خود تسلط کامل داشت. کتابهایش در دوران حیاتش بسیار مورد استقبال قرار گرفت و به عنوان کتب درسی از آنهاآن‌ها استفاده می‌شد. بسیاری از اندیشمندان فخر رازی را نخستین کسی می دانند که فلسفه و کلام را به هم آمیخته و از این نظر، الگوی بسیاری از متکلمان پس از خود گشته است. <ref name=":0" />پدرش ضیاءالدین عمر بن حسین رازی آملی خود از بزرگان علم و عرفان بود که از [[آمل]] به ری سفر کرده بودند.
 
== دورهٔ زندگی ==
خط ۴۶:
از جمله سفرهای مهم او، سفری به خوارزم بود که در آنجا با طرفداران عقاید معتزله سخت درگیر شد، و قدرت گروهی از داعیه داران مقیم خوارزم را به خطر افکند. پس از پیروزی فخر رازی، زمینهٔ تحریک عوام فراهم آمد و احتمال برپایی فتنه و آشوب مردم، حکام خوارزم را به وحشت افکند. ناگزیر از حمایتش دست برداشتند و از خوارزم اخراجش کردند.
پس از آن راه ماوراءالنهر در پیش گرفت. در شهرهای سمرقند و بخارا، خجند و بناکت، با علما و فقهای سرشناس به مباحثه و مناظره پرداخت. از جمله با رضی الدین نیشابوری، رکن الدین قزوینی و شرف الدین مسعودی در مجالس عمومی به جدل و مناظره نشست و بر همگان چیره شد.
در سال ۵۸۲ قمری اختر شناسان سمرقندی و طرفداران احکام نجوم، پیش بینیپیش‌بینی کرده بودند که در این سال در برج میزان طوفانی از باد رخ می‌نماید که شهر را زیر و زبر می‌کند. فخر رازی با شرف الدین مسعودی در مورد بطلان حکم منجمان به مباحثه نشست و سرانجام بر وی پیروز شد و بر سخن منجمان و بطور کلی به احکام نجومی خط بطلان کشید. صاحب مجمل فصیحی این حادثه را چنین توصیف کرده‌است:
«در این سال اجتماع اختران هفتگانه در ماه رجب ۵۸۲ در برج میزان واقع شد و مدتهامدت‌ها در افواه افتاده بود که «طوفان باد» خواهد شد.
طوفانی که سی گز یا بیست گز، از (خاک) زمین برگیرد! و از ابتدای قران تا یکماه بادی نجنبید که برگ درختی حرکت یابد یا شعلهٔ چراغی فرو نشاند، و در این واقعه شعرا به جد و هزل چیزی گفته‌اند.
 
خط ۵۴:
تألیفات وی نیز مانند خودش شهرت و اهمیت فراوان یافت و در سراسر ممالک اسلامی آن روزگار مورد بحث و تدریس قرار گرفت. فخر رازی ذهنی آزاد و مستقل داشت و می‌کوشید که تحت تأثیر هیچ مکتبی قرار نگیرد. هم بر نهج البلاغه علی بن ابیطالب ع شرح نوشت و هم بر سقط الزند ابو العلاء معری. با این همه در کلام پیرو مذهب اشعری و در فقه پیرو امام شافعی بود.
== شخصیت علمی ==
در میان اثار وی می توانمی‌توان هم شاهد کتب فلسفی و هم شاهد کتب کلامی بود.حتی می توانمی‌توان گفت که برخی اثار وی همچون شرح اشارات و شرح عیون الحکمه کتاب هاییکتاب‌هایی کاملاً فلسفی اندفلسفی‌اند. وی کتاب عیون الحکمه را در اواخر عمرخود نگاشته است.سهم عمده فخر رازی در پیشبرد الاهیات فلسفی است. به زبان ساده وی تلاش می کندمی‌کند تا با پیش زمینه ایزمینه‌ای کلامی،به عنوان یک فیلسوف اثری حکمی و فلسفی را تدوین کند.او تلاش کرده تا الاهیات فلسفی را گسترش دهد.یکی از کارهای مهم وی در واقع ایجاد هماهنگی میان تقسین بندیبندی‌های های سه گانهسه‌گانه منطقی،الهی و طبیعی بین فلسفه و کلام است. در واقع فخر رازی تلاش می کردمی‌کرد تا از یک سو دست به تطبیق میان عناوین مسائل بین فلسفه و کلام زند و از سوی دیگر منطق را در ساختار آموزش هایآموزش‌های علم کلام وارد کند.<ref>مقدمه کتاب تلخیص المحصل،حسن انصاری،ص بیست مقدمه،1394 شمسی،میراث مکتوب با همکاری موسسهمؤسسه اسماعیلیان و مرکز علمی پژوهش هایپژوهش‌های فرانسه</ref>
 
== وفات و آرامگاه ==
فخر رازی در روز دوشنبه، [[عید فطر]] سال ۶۰۶ قمری در شهر [[هرات]] در گذشت. او بسیار مورد علاقه و احترام دولت وقت بود و برخی می‌گویند بهمینبه همین سبب [[فرقه]] [[کرامیه]] به خاطر حسادت به موقعیتش او را مسموم نمودند.<ref name="فرهنگ لغت دهخدا">فرهنگ لغت دهخدا</ref> مرقدش در شمال غرب شهر [[هرات]] و در سمت غربی متوسط جاده خیابان [[هرات]] واقع بوده و زیارتگاه خاص و عام می‌باشد. در طول جنگ‌های اخیر و هجوم روسها به افغانستان، مقبره فخر رازی ویران گردیده اما در این اواخر مختصر بازسازی گردیده‌است.
 
== شاگردان ==
خط ۶۷:
 
== آثار ==
فخر رازی آثار بسیاری در علوم نقلی و [[علوم عقلی]] دارد که برخی از مهمترین آنهاآن‌ها عبارتند از:
* [[تفسیر کبیر]] که به «مفاتیح الغیب» موسوم است.
* الاربعین فی اصول الدین، این کتاب دارای چهار مسئله از مسائل [[علم کلام|کلامی]] است. او این کتاب را برای پسرش محمد تألیف نمود.