== جمعیت و وسعت ==
جمعیت این شهر بر اساس آمار سراسری سال ۱۳۸۵، برابر با ۱۹۳۷ نفر بوده استبودهاست<ref name="آمار">[http://www.amar.org.ir/portal/faces/public/census85/census85.natayej/census85.informationfile/ پایگاه اینترنتی مرکز آمار ایران]</ref>. این شهر به لحاظ وسعت و جمعیت یکی از کوچکترین شهرهای کشور محسوب می شودمیشود. طول این شهر حدود ۵/۲ کیلومتر و عرض ۵/۱ کیلومتر است و طبق آخرین سرشماری جمعیتی حدود ۲۱۳۷ نفر را در خود جای دادهاست.{{مدرک}}
== موقعیت ==
== طبیعت ==
این شهر با واقع شدن در میان رشته کوه زاگرس جنوبی دارای خاکی حاصلخیز و آب و هوایی نسبتاً ملایم و کوهستانی است. کشاورزی و دامپروری آن از رونق خوبی برخوردار است. وجود طبیعت بکر، نخلستانها، کوه هایکوههای سر به فلک کشیده، رودخانه دائمی تنگ باهوش از شاخصهای آن است.
== آب و هوا ==
== پوشش گیاهی ==
کوهستانی بودن، خاک رس و حاصلخیزی و آب و هوای مناسب و معتدل سبب شدهاست که بر خلاف سایر نقاط جنوب ایران که از لحاظ پوشش گیاهی فقیر و بیشتر شور زار هستند. زمین هایزمینهای این شهر پوشیده از علفزارها و درختان خودرویی است که یک طبیعت زیبا و مثال زدنی را در جنوب کشور به وجود آوردهاست به طوری کهبهطوریکه منطقه را بیشتر به نام بهارستان می شناسند. در فصول زمستان و بهار زمینها پوشیده از گل و گیاه و درختچه هایدرختچههای کوچک و بزرگی میشود که چشم هر بیننده ایبینندهای را به تحسین وا می دارد. نخلستانها و مرکباتی همچون لیمو، لیمو شیرین، پرتقال، سیب، انگور، انجیر، زردآلو از این جملهاند.
== حیات وحش ==
موقعیت خاص جغرافایی شهر کلمه سبب شدهاست که حیات وحش این شهر نیز مستثنی باشد و گونه هایگونههای جانوری و پرندگان و خزندگان کمیابی در طبیعت مشاهده گردند البته نباید فرهنگ طبیعت دوستی مردم را نیز در این بین نادیده گرفت. وجود کل (بز کوهی)، میش و قوچ وحشی، انواع گربه سانانی چون: پلنگ، گربه وحشی، گراز، گرگ، روباه، شغال، کفتار و پرندگانی همچون: کبک، تیهو، دراج، هواسیل، بلبل خرما، کنجشک بومی، کبوتر چاهی، قمری، چکاوک و پرندگان شکاری مثل: عقاب، باش، شاهین و پرندگان مهاجری که برای زمستان گذرانی به این شهر مهاجرت می کنندمیکنند از جمله حیاط وحش کلمه هستند.
== تاریخچه و آثار تاریخی ==
شهر کلمه به عنوان دومین دروازه ورودی استان بوشهر از استان فارس از دیر باز دارای اهمیت خاصی بودهاست که وجود کاروانسرای نزدیک شهر که در مسیر کلمه به روستای خون واقع شدهاست خود گواهی بر این مدعا است، وجود آثار باستانی بخصوص در قسمت شمالی شهر نشان از قدمت تاریخی این شهر است ولی متأسفانه به دلیل کم توجهی کاوش باستان شناسیباستانشناسی انجام نشدهاست و به همین دلیل نمی توان قدمت این شهر را مشخص نمود. هر چند که آثار باستانی به جا ماند نشان از قدمت هزاران ساله این شهر دارد. وجود این آثار نشان می دهد که به دلیل قرار گرفتن این شهر در مسیر فارس به بوشهر و رفتوآمد کاروانهای تجاری از این مسیر مردم این شهر علاوه بر مشاغل کشاورزی و دامپروری به داد و ستد نیز مشغول بودهاند یا اینکه بازرگانانی برای خرید محصولات کشاورزی و فراورده هایفراوردههای دامی به این شهر مسافرت می کردهاندمیکردهاند.
== وجه تسمیه شهر کلمه ==
در مورد نام شهر کلمه نظرات متفاوتی وجود دارد و در کتابهایکتابهای مختلف دلایل مختلفی برای نام گذارینامگذاری این شهر آورده شدهاست برخی این نام (قلمه) که نشان دهنده افتادن قلم پای دختر پادشاه کوه گیسکان که توسط دشمنان پس از فتح قلعه به اسب بسته شده بودند نسبت می دهند که زیاد مورد توجه نیست، برخی به دلیل قرار گرفتن این شهر در میان کوهستان و کل به معنای قسمتی از یک کوه دانستهاند و برخی نیز مه صبح گاهی غلیظی که در فصل زمستان وجود دارد را دلیل این نامگذاری دانستهاند و معتقدند که (کله) به معنای خیمه گاه و (مه) هم که همان مه صبح گاهی می باشدمیباشد و در کل به معنی (خیمگاه مه) است می دانند و برخی نیز گفتهاند که چون قومی از کلیمیها در این شهر سکونت داشتهاند آن را کلمه گفتهاند.
== زبان ==
زبان اهالی این شهر فارسی است و به لهجه محلی جنوبی که همان ته لهجه لری است تکلم می کنندمیکنند.
== دین و مکانهای مذهبی ==
مردم شهر کلمه مسلمان و شیعه دوازده امامی هستند. مردمی معتقد که آئینها و مراسم مذهبی را با تعصب خاصی برگزار می کنندمیکنند. دارای یک باب مسجد، دو حسینیه و دو بقعه (شه زاده ابراهیم و شاه زاده محمد) نیز از جمله زیارتگاه هایزیارتگاههای این شهر است که مردم به زیارت آنهاآنها می روند.
== اقوام و طوایف ==
مردم کلمه از طوایف تنگسیر(جمالی)، فارس، لر و لیرکی هستند که جامعه اجتماعی شهر کلمه را تشکیل دادهاند و در کنار هم زندگی می کنندمیکنند.
== جغرافیای سیاسی اجتماعی ==
هر چند که این شهر از شهرهای کوچک ایران محسوب میشود و جمعیت کمی دارد و حتی از برخی روستاهای همجوار نیز کم جمعیت تر و کم وسعت تر است ولی به لحاظ موقعیت جغرافیایی و قرار گرفتن در کمربند میانی بخش بوشکان در سال ۱۳۸۰ به عنوان مرکز بخش بوشکان و در سال ۱۳۸۴ نیز شهرداری در این شهر مستقر گردید. به دنبال استقرار بخشداری دیگر ادارات و نهادهای دولتی نیز در این شهر مستقر شدند. فعالیتهایفعالیتهای فرهنگی و اجتماعی نهادهای غیر دولتی نیز در این شهر رونق دارد.
== جاذبههای گردشگری ==
قرار گرفتن شهر کلمه در یک منطقه خوش آب و هوا با طبیعت بکر و دست نخورده، کوه هایکوههای سر به فلک کشیده، رودخانه دائمی تنگ باهوش در پایین دشت شهر، وجود تونل پیامبر اعظم از جمله تونلهای بزرگ جاده ایجادهای کشور، کاروانسرای قدیمی مابین کلمه - خون، پارک شقایق، پارک غدیر، نخلستانهای زیبا و یک دست، باغات ترکیبی مرکبات، طبیعت سرسبز و مثال زدنی همه و همه باعث شدهاست که این شهر طبیعت گردان و گردشگران زیادی را به سوی خود بکشد. به همین خاطر است که هر ساله هزاران نفر از هم میهنان عزیز برای گذراندن تعطیلات و استفاده از طبیعت و موهبت هایموهبتهای خدادادی به این شهر مسافرت می نمایند و کلمه از لحاظ جذب طبیعت گردی در استان حائز اهمیت است.
== کشاورزی و دامپروری ==
زمین هایزمینهای حاصلخیز و آب و هوای مناسب سبب شدهاست که تعدادی از اهالی این شهر به شغل کشاورزی و دامپروری بپردازند به طوری کهبهطوریکه این شهر به عنوان یکی از قطبهای کشاورزی استان محسوب می شودمیشود. کشت محصولاتی همچون گندم، جو، کنجد، خیار، هندوانه، سبزی، محصولات گل خانهای و محصولات باغی مثل: خرما، قصب(خرمای زاهدی) و مرکباتی همچون: لیمو، پرتقال و لیمو شیرین این شهر را به لحاظ کشاورزی غنی کردهاست. در این شهر علاوه بر کشاورزی، دامپروری نیز از رونق خوبی برخوردار می باشدمیباشد و مردم با پرورش گاو، بز و گوسفند علاوه بر تامینتأمین مایحتاج خود محصولات دامی را به خارج از منطقه نیز صادر می کنندمیکنند.
== صنایع دستی ==
== غذاهای محلی ==
غذاهای محلی که ریشه در باورهای مردم دارد همچون طلوع که در ایام عید پخت میشود و مردم معتقدند که خوردن آن خوش یمن است و از انجیر کوهی درست می شودمیشود. للک، دال عدس، قلیه ماهی، حلوا، رنگینک، انواع نان (نان تیری، مشتک، گرده، نان شیرین) تنها بخشی از غذاهای محلی این شهر می باشدمیباشد.
== منابع ==
|