شاه جهان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB
خط ۱:
{{دیگر کاربردها}}{{Infobox royalty|name=شاه جهان|image=File:Shah Jahan op de pauwentroon.jpg|caption=امپراتور شاه جهان|succession=[[امپراتوری گورکانیان]]|reign=۱۶۲۸–۱۶۵۸|coronation=|predecessor=[[شهریار (شاه گورکانی)|شهریار]]{{سخ}}[[جهانگیرشاه]]|successor=[[اورنگ زیب]]|birth_date=۵ ژانویه ۱۵۹۲|birth_place=[[لاهور]]، [[امپراتوری گورکانیان]]|death_date=۲۲ ژانویه ۱۶۶۶ (۷۴ سال)|death_place=[[امپراتوری گورکانیان]]، [[آگرا]]|burial_place=[[تاج محل]]|issue=[[پرهیزبانو بیگم]]{{سخ}}[[دارا شکوه]]{{سخ}}[[جهان‌آرا بیگم]]{{سخ}}[[شاه شجاع]]{{سخ}}[[روشن آرا بیگم]]{{سخ}}[[اورنگ‌زیب]]{{سخ}}[[مراد بخش]]{{سخ}}[[گوهرآرا بیگم]]|full name=شهاب الدین محمد شاه جهان گورکانی|house=|father=[[جهانگیرشاه]]|mother=[[تاج بی بی بلقیس مکانی]]|religion=[[اسلام]]|spouses=[[قندهاری بیگم]]{{سخ}}[[ممتاز محل]]{{سخ}}اکبر آبادی بیگم<ref>{{cite book|last1=Richards|first1=J.F.|title=Mughal empire|date=1995|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, Eng.|isbn=978-0-521-56603-2|page=127|edition=Transferred to digital print.}}</ref>{{سخ}}[[عزالنساء بیگم]]|dynasty=[[امپراتوری گورکانیان]]}}
'''شهاب‌الدین محمد شاه جهان''' (زادهٔ: [[۵ ژانویه]] [[۱۵۹۲ (میلادی)|۱۵۹۲]]/ [[۲۰ ربیع‌الاول]] [[۱۰۰۰ (قمری)|۱۰۰۰]] ه‍. ق، درگذشت: [[۲۲ ژانویه]][[۱۶۶۶ (میلادی)|۱۶۶۶]]ژانویه۱۶۶۶/ [[۱۶ رجب]] [[۱۰۷۶ (قمری)|۱۰۷۶]] ه‍. ق)، فرزند [[جهانگیرشاه|جهانگیر]] و پنجمین امپراتور سلسله [[گورکانیان هند]] است که بین سالهای ۱۰۳۷ تا ۱۰۶۸ه‍.ق ([[۱۶۲۷ (میلادی)|۱۶۲۷]] تا [[۱۶۵۸ (میلادی)|۱۶۵۸]] م) بر بخش بزرگی از [[شبه‌قاره هند]] حکومت کرد.<ref name=" Shah Jahan">{{یادکرد ویکی|عنوان = Shah Jahan |پیوند = http://en.wikipedia.org/wiki/Shah_Jahan |زبان = | بازیابی = ۱۰ نوامبر ۲۰۱۰}}</ref> وی نیز مانند پدربزرگش [[اکبر شاه]] علاقه زیادی برای گسترش امپراتوری خود داشت و در دوران او دولتی باشکوه و بزرگ جلوه‌گر شد.<ref name="شاه جهان">لغت‌نامه دهخدا</ref> و در نهایت در سن ۷۴سالگی از دنیا رفت و [[اورنگ‌زیب]] فرزند دیگر [[ممتاز محل]] جانشین او شد.
 
== فرمانروایی ==
[[پرونده:Manohar. Emperor Jahangir Weighs Prince Khurram. Page from Tuzuk-i Jahangiri. 1610-1615, British Museum, London.jpg|بندانگشتی|راست|260px|''وزن‌کشی شاهزاده خُرم توسط جهانگیرشاه با سکه‌های طلا''، نام اثری است از [[مانوهار داس]]، از هنرمندان [[گورکانیان|دربار گورکانی]]، مربوط به اوایل [[سده ۱۷ (میلادی)|سده ۱۷ میلادی]].{{سخ}}این اثر اکنون در [[موزه بریتانیا]] نگه‌داری می‌شود.]]
 
بر اساس چاپ جدید کتاب [[نقش پارسی بر احجار هند]]، شهاب الدین محمد فرزند [[جهانگیر شاه]] که به نام شاهزاده خرم شهرت داشت در پانزده سالگی با دختر دایی خود، [[ارجمند بانو]] فرزند [[آصف خان]] و برادرزاده [[نورجهان]]، ازدواج کرد. شاهزاده خرم که مورد بی‌مهری مادر پرنفوذش نورجهان واقع شده بود، پس از مرگ جهانگیر تنها با کمک آصف خان، پدر زن و دایی خود، توانست بر رقبایش پیروز شود و قدرت را به دست آورد. وی پس از نشستن بر تخت سلطنت با نام «شاه‌جهان» شهرت یافت، همسر او نیز به «ممتاز محل» ملقب شد. او به مدت ۳۱ سال از سال ۱۰۳۷ تا ۱۰۶۸ ه‍.ق ([[۱۶۲۷ (میلادی)|۱۶۲۷]] تا [[۱۶۵۸ (میلادی)|۱۶۵۸]] م) فرمانروای هندوستان بود.
شاه جهان مانند پدر بزرگش اکبرشاه عاشق هنر و معماری و شعر و ادب فارسی بود. هیچ پادشاهی در طول تاریخ هند به اندازه شاه جهان از خود کارهای عظیم معماری و هنری برجای نگذاشته در این خصوص تنها کافی است به شاهکار تاج محل و آرامگاه آصف الدوله - قلعه آگرا و قلعه سرخ دهلی و باغ شالیمار لاهور اشاره کرد که شهرت جهانی دارند. از او فرمان‌هایی زیادی باقی‌مانده که همگی به زبان فارسی است اما فرمان او در مورد کشمیر که بر روی سنگی در مسجد سرینگر نیز حک شده‌است قابل توجه خاصی است زیرا از معدود فرمان‌های اوست که دارای لوح سنگی است. [http://parssea.org/?p=3848]