اسپند: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←‏در ایران: حذف مطالب بی منبع
حذف مواردی که هیچ منابعی برایشان یافت نشد
خط ۲۱:
به آن '''سپند'''، '''اسفند، سدابِ سوری، سِداب آفریقایی''' یا '''هارمِل''' هم گفته‌اند.
 
اسپند اصالتاً گیاه بومیِ آسیا است و در خاورمیانه و قسمت‌هایی از آسیای جنوبی، بخصوص هند و پاکستان رشد می‌کند. این گیاه اولین بار در سال ۱۹۲۸ در ایالات متحده و ایالت نیو مکزیکو، توسط کشاورزی که قصد داشت از این دانه‌ها رنگ «[[قرمز ایرانی]]» استخراج کند، کاشته شد.{{مدرک}} از آن به بعد این گیاه بطور انبوه و گسترش یابنده در آریزونا، کالیفرنیا، مونتانا، نوادا، اُرگون، تگزاس و واشینگتن رویش یافت.{{مدرک}}
 
دانه‌های اسپند ارزش ویژه‌ای داشته و برای هزاران سال در آداب و رسوم بسیاری از فرهنگ‌ها استفاده شده‌اند. این گیاه هنوز بعنوان ابزاری محبوب در طب سنتی و نزد تمرین گران معنوی باقی مانده‌است. از دانه‌های اسپند هزاران سال است که در بسیاری مراسم آیینی و معنوی فرهنگ‌های مختلف دنیا، به خصوص در فرهنگ‌های باستانی خاورمیانه استفاده می‌شود. اهمیت و تقدس اسپند در طول تاریخ به قدری زیاد است که برخی از مورخین بر این باورند که گیاه اسطوره‌ای - باستانی [[هوم]]، گیاهی بسیار مقدس ملقب به گیاه خدایان که هم در [[اوستا]]ی [[زرتشت]] و هم در متون مقدس [[ریگ‌ودا]] و آیین هندو به آن اشاره شده (ولی هویت دقیق آن در لابلای تاریخ گم شده‌است) همان اسپند است.
 
== مشخصات ==
سطر ۳۶ ⟵ ۳۵:
در مراکش برای محافظت در برابر جن به شدت رواج دارد. در سوریه، عراق، عربستان سعودی، اردن و بسیاری کشورهای دیگر، مانند ایران دانه‌های خشک اسپند را برای محافظت از چشم و نظر غریبه‌ها در آتش می‌ریزند و با خواندن دعای خاصی که در هر فرهنگی متفاوت است، دود آن را به سمت خود و اطرافیان و اطراف محل فوت می‌کنند. این آیین توسط پیروان مذاهب مختلف از جمله اسلام، زرتشت، مسیحیت، یهودیت و هندوئیسم اجرا می‌شود. در بعضی از نسخه‌های دعاهایی که در حین این مراسم خوانده می‌شود، نام یک پادشاه باستانی زرتشتی به نام نقشابند برده می‌شود که گفته می‌شود او اولین بار این دعا را از پنج فرشتهٔ نگهبان به نام یزدها دریافت کرده‌است.
رسم سوزاندن اسپند در آتش برای دود تطهیر دهنده‌اش تا قسمت هندی کشمیر هم نفوذ کرده‌است و در آنجا در مراسم عروسی [[وداها]] برای دور کردن تاریکی از زندگی جدید عروس و داماد آن را می‌سوزانند.
 
در ایران و ترکیه از اسپند رنگی قرمز تهیه می‌کردند که به [[قرمز ایرانی]] معروف بود و از آن برای رنگ کردن پشم و تولید قالی و فرش استفاده می‌کردند. درواقع چیزی که این رنگ قرمز در جوشاندهٔ اسپند را به وجود می‌آورد، همان آلکالوئیدهایی هستند که خواص روان گردان اسپند را به آن می‌دهند، و برای به دست آمدن چنین رنگ غلیظی که برای رنگ کردن پشم مناسب باشد، درصد بسیار بالایی از آلکالوئید حل شده لازم است؛ در چنین غلظت بالایی این آلکالوئیدها می‌توانند از راه تماس با پوست وارد بدن شده و تأثیرات روان گردان بگذارند. از آنجایی که قالی بافان قدیم مدام با این رنگ‌ها به طور مستقیم تماس داشته‌اند، بسیاری از تاریخ دانان اعتقاد دارند که داستان‌های مربوط به قالیچه‌های پرنده، و همچنین طرح و نقش‌های هندسی روی فرش‌های ایرانی، هردو نتیجهٔ تأثیرات آلکالوئیدهای درون رنگ‌های گرفته شده از اسپند بر روی قالی بافان هستند.
 
== خواص دارویی ==