سازمان منع سلاح‌های شیمیایی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز افزودن جعبه> (درخواست کاربر:Wikimostafa) +تمیز+
ابرابزار
خط ۹:
|membership=192 [[List of parties to the Chemical Weapons Convention|member states]]<small>{{سخ}}All states party to the [[کنوانسیون بین‌المللی منع جنگ‌افزارهای شیمیایی]] are automatically members.{{سخ}}4 [[UN Member States]] are non-members: Egypt, Israel, North Korea and South Sudan.</small>
|language_title=Official Languages
|language=عربی، چینی، انگلیسی، فرانسوی، روسی، اسپانیایی
|language=Arabic, Chinese, English, French, Russian, Spanish
|leader_title=[[Director General]]
|leader_name=[[Ahmet Üzümcü]]
|leader_title2=Official organs
|leader_name2=Conference of the States Parties{{سخ}}Executive Council{{سخ}}Technical Secretariat
|formation=29۲۹ Aprilآوریل 1997۱۹۹۷
|num_staff=approximately 500
|budget=€67.2 million/year (2018)
|website=[http://www.opcw.org/ opcw.org]
}}
[[پرونده:CWC Participation.svg.png|بندانگشتی|چپ|اعضای سازمان به رنگ سبز نمایش داده شده‌اند]]
خط ۲۳:
[[پرونده:HQ of OPCW in The Hague.jpg|بندانگشتی|چپ|مقر دائمی سازمان منع تسلیحات شیمیایی در شهر [[لاهه]]، [[هلند]].]]
 
'''سازمان منع سلاح‌های شیمیایی'''<ref>[http://persian.iran.usembassy.gov/kerryopcw.html بیانیه وزیر امورخارجه کری درخصوص اعطای جایزه نوبل صلح]، سفارت مجازی ایالات متحده آمریکا - تهران</ref> {{به انگلیسی|Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons}} [[سرنام|به اختصار]] «اوپی‌سی‌دبلیو»<ref>[http://www.radiofarda.com/content/f14_opcw_winner_nobel_peace_prize_2013/25133794.html سازمان منع استفاده از سلاح‌های شیمیایی، برنده نوبل صلح ۲۰۱۳]، رادیو فردا</ref> یک نهاد بین-دولتی است که در سال [[۱۹۹۷ (میلادی)|١٩٩٧۱۹۹۷]] میلادی و با لازم‌الاجرا شدن [[کنوانسیون بین‌المللی منع جنگ‌افزارهای شیمیایی]]، ایجاد شد. مقر این سازمان در شهر [[لاهه]]، [[هلند]] واقع شده‌است و تشکیلات آن تحت نظر دولت‌های امضاکننده [[کنوانسیون بین‌المللی منع جنگ‌افزارهای شیمیایی|کنوانسیون منع تسلیحات شیمیایی]] اداره می‌شود.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2013/10/131011_l03_nobel_peace.shtml سازمان منع تسلیحات شیمیایی برنده جایزه صلح نوبل شد]، بی‌بی‌سی فارسی</ref>
 
سازمان منع جنگ‌افزارهای شیمیایی، در سال [[۲۰۱۳ (میلادی)|۲۰۱۳]] میلادی، موفق به دریافت [[جایزه نوبل صلح]] به دلیل «تلاش‌های گسترده برای از بین‌بُردن [[جنگ‌افزارهای شیمیایی]] در سطح جهان» شد.<ref name="dw.de">[http://www.dw.de/سازمان-منع-کاربرد-سلاحهای-شیمیایی-جایزه-نوبل-صلح-را-برد/a-17151362 سازمان منع کاربرد سلاح‌های شیمیایی جایزه نوبل صلح را برد]، دویچه وله فارسی</ref>
 
== رابطه با سازمان ملل متحد ==
سازمان منع تسلیحات شیمیایی از نهادهای وابسته به [[سازمان ملل متحد]] نیست، اما بر اساس قراردادی جداگانه با [[سازمان ملل متحد]] دارای همکاری‌های تنگاتنگ با آن سازمان است.<ref name="dw.de" />
 
== تاریخچه ==
نخستین بار در سال ۱۸۷۴ در [[بروکسل]] کنوانسیون بر پایه کنوانسیون بازدارندگی از کاربرد جنگ افزارهایجنگ‌افزارهای شیمیایی، تصویب شد. سپس در نشست کنفرانس‌های [[لاهه]] در سالهای ۱۸۹۹ و ۱۹۰۷ از کشورها خواسته شد تا از کاربرد [[جنگ‌افزار شیمیایی|جنگ‌افزارهای شیمیایی]] در جنگ‌ها خودداری ورزند با این همه کاربرد گسترده جنگ افزارهایجنگ‌افزارهای شیمیایی در [[جنگ جهانی]] نخست و اثرات تخریبی و هراس ناک آن مایه‌ای شد تا کشورها بازدارندگی کامل از بکارگیری جنگ‌افزارهای شیمیایی را دنبال کنند. پروتکل سال ۱۹۲۵ [[ژنو]] اگر چه توانست بازدارندگی حقوقی از کاربرد [[جنگ‌افزار شیمیایی|جنگ‌افزارهای شیمیایی]] ایجاد کند ولی توانا نبود از فرآوری و تکثیر آن‌ها جلوگیری نماید. پس، امکان تکثیر و اندوخته‌سازی جنگ افزارهایجنگ‌افزارهای شیمیایی بدون محدودیت ویژه قانونی برای کشورها فراهم بود.
در زمان امضای پروتکل ژنو ۱۲۰ کشور از کشورهایی که در ژنو گرد آمده بودند آن را امضا کردند دولت‌های [[آمریکا]]، [[ژاپن]]، [[برزیل]] و [[آرژانتین]] از آن میان کشورهایی بودند که از امضای پروتکل خودداری کردند [[شوروی]] نیز با پیوست شرط امکان بکارگیری جنگ افزارهایجنگ‌افزارهای شیمیایی و [[میکروبیوم|میکروبی]] در برابر کشورهای غیر عضو در پروتکل به امضای اسناد مربوطه دست زد.
 
در سال ۱۹۴۸در چارچوب فعالیت‌های [[سازمان ملل]] دربارهدربارهٔ خلع جنگ افزار،جنگ‌افزار، کمیته جنگ‌افزارهای متعارف، جنگ افزارهاییجنگ‌افزارهایی شیمیایی را به نام جنگ‌افزارهای نابودی گروهی در کنار جنگ‌افزارهای هسته‌ای قرار داد. نخستین قطعنامه گردهمایی همگانی سازمان ملل دربارهدربارهٔ جنگ‌افزارهای شیمیایی در سال ۱۹۶۶به تصویب رسید و در سال ۱۹۶۸[[مجمع عمومی سازمان ملل متحد|مجمع عمومی]] [[دبیرکل]] را ملزم ساخت تا گزارشی دربارهدربارهٔ آثار زیانبار جنگ‌افزارهای شیمیایی ارائه نماید . در پی تلاش‌هایی که برای بازداشته کردن ساخت، تولید، انبار کردن و کاربرد جنگ‌افزارهای شیمیایی و میکروبی صورت گرفت پیمانی در سال ۱۹۷۲ به امضا رسید که بر پایه آن دولت‌های امضاکننده پایبند شدند که تحت هیچ شرایطی جنگ افزارهایجنگ‌افزارهای بیولوژیک را فرآوری و انبار نکنند و از گسترش آن خودداری ورزند. هم اکنونهم‌اکنون بیش از ۱۱۰کشور عضو این پیمان هستند.
 
با نگرش به موانعی که برای دستیابی به یک پیمان جهانی دربارهدربارهٔ بازداری فرآوری، اندوخته‌سازی و گسترش جنگ‌افزارهای شیمیایی وجود داشت، گروه کشورهای غربی در سال ۱۹۸۹در چارچوبی موسوم به گروه [[استرالیا]] (در برگیرنده ۲۰کشور غربی) حدود ۵۰ماده شیمیایی را که در صنعت شیمیایی کاربرد دارد ولی می‌تواند در فرآوری جنگ افزارهایجنگ‌افزارهای شیمیایی نیز به کار رود، زیرمهار گرفت.
 
در سال ۱۹۹۲ کنفرانس خلع جنگ افزارجنگ‌افزار در ژنو پیش نویس و طرح کنوانسیون بازداری جنگ افزارهایجنگ‌افزارهای شیمیایی را تهیه و به سازمان ملل تقدیم کرد که گردهمایی همگانی سازمان ملل آن را در ۲۴ ماده و ۳ پیوست در دسامبر سال ۱۹۹۲ با اجماع به تصویب رساند شمار اعضا نیز طی مدت کوتاهی به ۱۶۰دولت افزایش یافت. پس از تصویب پیمان نامه بدست پارلمان دولت [[مجارستان]] به نام شصت و پنجمین عضو پیمان‌نامه از ۲۹ آوریل ۱۹۹۷لازم‌الاجرا گردیده‌است.
 
در ژانویه سال ۱۹۹۳ میلادی، بخش قابل توجهی از کشورهای جهان، پیش‌نویس [[کنوانسیون بازداری گسترش، فرآوری، اندوخته‌سازی و بکارگیری جنگ‌افزارهای شیمیایی]] را امضا کردند.
 
== پیمان‌نامه‌های دیگر مهار جنگ افزاریجنگ‌افزاری ==
میان سال‌های ۱۹۵۹- ۱۹۹۲بیش۱۹۵۹–۱۹۹۲بیش از ۳۰ پیمان‌نامه مهار جنگ افزاریجنگ‌افزاری به امضای کشورهای دارای قدرت نظامی و دیگر دولت‌ها رسید که برخی از آن‌ها در چارچوب پیمان‌نامه‌های رسمی دو یا چند جانبه تنظیم شدند؛
* پیمان‌نامه ۱۹۵۹ [[قطب جنوب]] که انفجار و آزمایش هسته‌ای در این قاره را بازداشته نمی‌سازد.
* پیمان نامه ۱۹۶۳ ناظر بر بازدارندگی از آزمایشهای هسته‌ای در فضای فرای جو و بستر دریاها
* پیمان‌نامه ۱۹۶۷درباره۱۹۶۷دربارهٔ اصول ناظر بر فعالیت‌های کشورها در اکتشاف و بکارگیری فضای فرای جو مانند ماه
* پیمان‌نامه ۱۹۶۷مبنی بر بازدارندگی از استقرار جنگ‌افزارهای هسته‌ای در کشورهای [[آمریکای لاتین]] (پیمان نامه تلاتللکو)
* پیمان‌نامه ۱۹۶۸عدم گسترش جنگ افزارهایجنگ‌افزارهای هسته‌ای
* پیمان‌نامه ۱۹۷۱بازدارندگی از استقرار جنگ‌افزارهای هسته‌ای و دیگر جنگ افزارهایجنگ‌افزارهای کشتار گروهی در بستر دریا و کف اقیانوس‌ها
* پیمان‌نامه ۱۹۸۵ایجاد منطقه بدون جنگ افزارجنگ‌افزار هسته‌ای در جنوب [[اقیانوس آرام]] (پیمان نامه راروتونگا).
* پیمان‌نامه سالت؛ بین [[شوروی]] و [[آمریکا]]، که نخستین سری مذاکره‌های مربوط به محدودیت جنگ افزارهایجنگ‌افزارهای راهبردی است و از نوامبر ۱۹۶۹ تا مه ۱۹۷۲ به درازا انجامید
* پیمان‌نامه ۱۹۸۷؛ بین [[شوروی]] و [[آمریکا]]، حذف موشکهای میان برد و کوتاه برد هسته‌ای
* معاهده ۱۹۹۱ استارت – ۱؛ بین [[روسیه]] و [[آمریکا]]، که بر پایه آن هر یک از دو طرف ملزم به کاهش شمار قابل ملاحظه‌ای از کلاهک‌های هسته‌ای تا سال ۲۰۰۳ بودند.