قوم تپوری: تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:Greco-BactrianKingdomMap.jpg|بندانگشتی|چپ|250px|نقشه [[دولت یونانی بلخ]] همزمان با شاهنشاهی [[اشکانیان]] و پس از اخراج قوم [[آمارد]] از حاشیه جنوبی کاسپین. نام سرزمین Tapuria در جنوب دریای کاسپین دیده می‌شود.]]

 

[[پرونده:Ptolemy Cosmographia 1467 - Caspian Sea Central Asia.jpg|بندانگشتی|چپ|250px|سرزمین سکاها در جغرافیای [[بطلمیوس]]. سرزمین قوم تپور با نام Tapurei در شمال شرق دیده می‌شود. نقطه‌ای در سرزمین باستانی [[سکاها]]، جایی که امروزه در [[آسیای میانه]] و [[فرارود]] قرار دارد.]]

در پیوند با تاریخ [[مردم مازندرانی]]، باید به این نکته توجه داشت که پیشینه اطلاق نام [[مازندران]] به [[طبرستان]]، پس از سرایش [[شاهنامه]] بوده‌است و در نگاشته‌های پیش از [[شاهنامه]] [[فردوسی]]، نامی از [[مازندران]] در دست نیست و تاریخ نگاران یونانی و رومی، در گزارش‌های تاریخی خود پس از قدرت گیری [[اشکانیان]]، نام آن سامان را [[تپوریا]]([[TAPURIA]]) قید کرده‌اند. چنانچه در دوران [[ساسانیان]] آنرا [[تپورستان]] خوانده‌اند و پس از یورش [[عرب‌ها]] در منابع ایرانی و عربی، به [[طبرستان]] [[معرب]] شده‌است. همچنین بسیاری از اساتید شاهنامه شناس در اینباره کتاب و مقالاتی ارائه کرده‌اند. مانند کتاب «پژوهشی در شاهنامه» نوشته دکتر [[حسین کریمان]]، ادیب و لغت شناس و مورخ معاصر و استاد دانشگاه شهید بهشتی که در باب تفاوت مازندران شاهنامه فردوسی با مازندران امروزی نوشته شده‌است.<ref>[http://www.mazandnume.com/fullcontent/7964/مازندران-و-شاهنامه/ «پژوهشی در شاهنامه» دکتر حسین کریمان به کوشش علی میر انصاری 1375 ; مازندران شاهنامه ، همان مازندران فردوسی نیست] سایت مازندنومه</ref>

دانشنامه ایرانیکا همچنین گزارش [[آریان (مورخ)]] یونانی در کتاب [[آناباسیس اسکندر]] و [[کوینت کورس]] را یکی از دلایل جدا بودن ساتراپ [[آمارد]]‌ها (در مرکز مازندران کنونی) با محل اسکان قوم تپور، تا پیش از یورش [[اسکندر مقدونی]] و در پی آن قدرت گیری [[اشکانیان]] می‌داند. چنانچه در هیچ‌یک از گزارش‌های جغرافی نگاران یونانی، نامی از قوم تپور بعنوان سکنه جنوب دریای کاسپین (هیرکانی) دیده نمی‌شود و چنانچه در منابع بالاتر ارائه شده‌است، جغرافی نگاری چون [[بطلمیوس]] این قوم را سکنه سرزمین‌های سکایی قید کرده‌است یا جغرافی نگرانی چون [[استرابون]] این قوم را سکنه سرزمینی در شرق [[هیرکانی]] و میان [[هیرکانی]] و سرزمین آریا ([[هرات]] باستان) قید کرده‌اند که سرزمین‌های یاد شده سرزمین‌های سکایی نشین بوده‌اند.<ref>[http://www.iranicaonline.org/articles/iran-v2-peoples-pre-islamic apparently aligned with the Hyrcanii (the “Topeiri,” Arr., An. 3.8.4). Alexander later subdued them (Arr., An. 3.23.1-2; Polyb., 5.44.5; Curt., 6.4.24-25). A separate satrap administered them at the time of Alexander’s arrival, and this official was assigned the Caspian Mardi as well (Arr., An. 3.22.7, 24.3; 4.18.2).], IRANICAONlINE IRAN v. PEOPLES OF IRAN (2) Pre-Islamic</ref>

 

 

=== نقش کمانداران تپوری در جنگ گوگمل و در سپاه داریوش سوم هخامنشی ===