علویان (ترکیه): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش 5.209.82.48 (بحث) به آخرین تغییری که M.XIII انجام داده بود واگردانده شد
برچسب: واگردانی
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB
خط ۱:
{{علویگری}}
{{بهبود منبع}}
'''علوی‌''' ''([[ترکی استانبولی|ترکی]]:Alevîlik، [[زبان کردی|کردی]]:Elewîtî)'' شاخه‌ای از مذهب [[شیعه]] هستند. بیشتر پیروان آن در [[ترکیه]] و کمی در [[سوریه]] اند‌اند. علویان را می‌توان شاخه‌ای از [[شیعه|شیعیان دوازده امامی]] دانست.
علویان ازین جهت که ستایشگر [[حاجی بکتاش والی]] هستند، دیدگاه تنگاتنگی با [[بکتاشیه]] دارند. گروه‌های قومی علویان را [[ترکان آناتولی]]، [[مردم آذری]]، [[تاتارها]]، [[کردها]]، [[زازاها]] و [[ترکمن‌ها]] تشکیل می‌دهند.
 
خط ۹:
این نام از [[علی]]، پسرعمو و داماد [[محمد]] پیامبر [[مسلمان|مسلمانان]] گرفته شده‌است و به چم کسی است که پیرو علی است.
 
گاهی نام [[قزلباش]] نیز بجایبه جای علوی به کار می‌رود.
 
== پیشینه ==
خط ۲۸:
قلمداد مرز ویژه‌ای برای باورهای علویان کار آسانی نیست. بیشتر باورهای این گروه سینه به سینه از نیاکانشان به ایشان رسیده‌است. مهم‌ترین سرچشمهٔ باورهای این گروه بر پایهٔ گفته‌های عرفانی [[بویروک|بویروک‌های (فرموده‌های)]] [[شیخ صفی‌الدین اردبیلی|شیخ صفی الدین]] و سخنان شریعت [[جعفر صادق]] است. افرادی مانند [[پیر سلطان ابدال]]، [[شاه اسماعیل یکم|شاه اسماعیل]] و [[حاجی بکتاش والی|حاجی بکتاش]] نیز نقش بسزایی بر باورهای علویان داشته‌اند.
 
علویان ارادت ویژه‌ای به [[علی]] دارند و او را والاترین آفریده‌ها بعد از [[محمد]] برمی‌شمارند. بر همین پایه بسیاری از علویان واژه [[علی-محمد]] را برای نشان دادن این باور بکار می‌برند. عبارت «خشنودی خدا، محمد، و علی» کاربرد زیادی در نیایش‌های علوی دارد. ایشان باور به همان دوازده امام دیگر شیعیان داشته و از آنجا که همگی از نسل علی هستند، آنهاآن‌ها را با نام [[علی دوم]] ([[حسن مجتبی]]) تا [[علی دوازدهم]] ([[مهدی]]) می‌شناسند.{{مدرک}}
 
باور علویان دربارهٔ خدا برگرفته از عرفان [[ابن عربی]] است. باور کسانی مانند [[منصور حلاج]] نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. [[وحدت وجود]] و [[حق]] از پایه‌های باوری علوی‌گری است.
خط ۴۵:
[[حقیقت]]
 
در نزد علویان دستیابی به دروازه سوم و چهارم به ندرت رخ می‌دهد. طریقت که دروازه یا پله دوم است پایهٔ بخش زیادی از دوران زندگی یک علوی است که در آن فرد خود را باید تسلیم رهبر روحانی ([[پیر (تصوف)|پیر]]، [[مرشد]]، [[دده]]) بنماید. بنابر اینبنابراین مبنای اصلی تفکرات علویان عرفان تشیع است هر جند تفکرات صوقی گرایانه بر آنان بی تأثیر نبوده است.
 
در رسوم طائفه گی پنج گناه بزرگ در نزد علویان:
خط ۶۰:
 
=== جمع‌خانه ===
[[جمع‌خانه]] نیایشگاه علویان است. رسمی بنام موم‌سوندو در جمع‌خانه رواج دارد که درآن نیایشگران ۱۲ شمع را به نیت ۱۲ امام با خیساندن خاموش می‌کنند. به طوربه‌طور تاریخی از آن جا که در این آیین زن و مرد با هم هستند، سنی‌ها آن را نمادی از رابطه نامشروع دانسته و علویان را کافر می‌پنداشته‌اند.
 
=== برادرباشی ===
خط ۷۸:
 
== ساختار رهبری ==
بر خلاف ساختار [[بکتاشی|بکتاشی‌ها]] و [[صوفیان]] که رهبری بر پایهٔ [[سلسله]] است، رهبری علویان موروثی است که برگرفته از ساختار رهبری [[صفویه]] است. نزدیک به ۱۰٪ علویان [[سید]] اند‌اند.
 
رهبران علوی با نام‌های [[پیر (تصوف)|پیر]] [[مرشدها]] [[رهبر]] [[دده]] شناخته می‌شوند. بر خلاف باور به برابری زن مرد، رهبری ویژه مردان است.
خط ۱۰۴:
 
{{دین در کردستان}}
{{جمعیت شناسیجمعیت‌شناسی ترکیه}}
 
{{داده‌های کتابخانه‌ای}}