پیوریتن‌ها: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←‏جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباه‌یاب]]: جزیی⟸جزئی، انلگستان⟸انگلستان
خط ۱:
[[پرونده:PuritanGallery.jpg|بندانگشتی|گالری متألهین مشهور پیوریتن قرن هفدهم.]]
 
'''پیوریتن‌ها''' {{انگلیسی|Puritans}} یا '''پارسایان'''{{مدرک}} گروهی از [[پروتستانتیسم|پروتستان‌های]] [[کالوینیسم|اصلاح شده]] [[انگلیس]]ی در سده‌های [[سده ۱۶ (میلادی)|شانزدهم]] و [[سده ۱۷ (میلادی)|هفدهم میلادی]] بود که پشتیبان پالودن [[کلیسای انگلستان]] از هر گونه رسم [[کلیسای کاتولیک|کاتولیک رومی]] بودند و اعتقاد داشتند که کلیسای انگلستان تنها به‌طور جزییجزئی اصلاح شده‌است. پیوریتنیسم به این معنا از سوی برخی از بازگشت روحانیون تبعید شده در دورهٔ [[ماری یکم (انگلستان)|ماری اول]]، کوتاه مدتی پس از جلوس [[الیزابت یکم (انگلستان)|الیزابت یکم]] در سال ۱۵۵۸، به عنوان جنبشی فعال در درون کلیسای انگلستان، بنیان نهاده شد.
 
این اندیشه در پی اصلاحات دینی [[الیزابت یکم (انگلستان)|الیزابت نخست]] رخ داد و دو بعد سیاسی و دینی را در بر می‌گرفت. در بعد سیاسی این جنبش به جایی نینجامید. آنان که اصلاحات در [[کلیسای انگلستان]] نابسنده می‌دانستند و بر زدودن همه سنت‌های [[کلیسای کاتولیک روم]] پامی‌فشردند به ستیز با باورهای کلیسای انگلستان برخاستند.
خط ۱۶:
ملکه بی آن که فرزندی داشته باشد در ۱۶۰۳ درگذشت. نزدیک‌ترین خویش ملکه، نواده عمه اش، [[جیمز یکم (انگلستان)|جمیز]] استوارت، پادشاه [[اسکاتلند]] بود که با آموزه‌های [[کالونیسم|کالونیستی]] بزرگ شده بود. این بار نیز پیوریتنان به بر تخت نشستن جمیز امید بستند. اما او نیز رویه الیزابت را در برکشیدن و ایستاندن کلیسای انگلستان پیش برد و اصلاح دین و زدودن نفوذ کلیسای کاتولیک روم را پی گرفت؛ اما نه چندان که پیوریتن‌ها را خرسند کند. کم‌زنی جیمز به پیوریتنان در [[همایش بارگاه همتپتون]] به سال ۱۶۰۴، اعتراض ایشان را در پی آورد. «نه شاه، نه اسقف» شد شعار پیوریتنان. شاه نیز بسیاری از ایشان را از منصب‌هایی که داشتند برکنار کرد. اما جانشینان جیمز، حتی به همین اندازه نیز به اصلاح دین چندان رغبتی نداشتند. [[دودمان استوارت]]، پس از جیمزِ نخست، رفته رفته جانب کاتولیک‌ها را گرفتند و بازگشت به سنت‌های پیشین را در دستور کار گذاردند.
 
گرایش پادشاهان [[دودمان استوارت]] به کلیسای کاتولیک، بسیاری از پیوریتنان را از پی گرفتن اصلاحات مذهبی در انلگستانانگلستان ناامید کرد و نگاه‌شان را به سرزمینی نو گرداند. آنان به این نتیجه رسیدند که آیین‌ها و باورهای شان را در نوآبادهای آن سوی [[اقیانوس]] [[اطلس]] و به دور از نفوذ کلیسای کاتولیک و فشار شاهان استوارت بگسترند. برخی ثروت‌مندان پیوریتن در [[ماساچوست]] [[شرکت ماساچوست بی]] (شاخاب ماساچوست) را پایه گذاشتند تا زمینه زندگی پیروان پیوریتن را در سرزمین‌های تازه فراهم آورند. در مارس ۱۶۳۰، با سرمایه شرکت بی، هفده کشتی از [[لندن]] آهنگ [[ایالت‌های نیو انگلند آمریکا|نوانگلستان]] در آن سوی اطلس کردند تا به رهبری وکیلی با نام [[جان وینثرپ]]، نوآبادی بر پایه باورهای پیوریتن بسازند.<ref name="study.com">http://study.com/academy/lesson/puritans-in-america-beliefs-religion-history.html</ref>
 
آنان بر آن بودند تا 'شهری بر فراز کوه' بسازند که نمونه‌ای باشد از نیک‌رفتاری و پاک‌دینی برای همه جهان، به ویژه پادشاهان استوارت. از ۱۶۳۰ تا ۱۶۴۳ نزدیک به ۹۰۰۰ پیوریتن به این نوآباد کوچیدند. کوچ پیوریتنان بسیار پرشتاب‌تر از کوچ دیگر گروه‌ها در آن زمان بود. آنان کلیساها و مدرسه‌های شان را در شهرک‌ها و کشتزارهایی که در نوانگلستان پایه گذاشتند همه جا گستردند. پیوریتنان انواع گوناگون غله را می‌کشتند و علاوه بر این، برخورداری از دریا و صید ماهی به بالا رفتن سطح زندگی شان انجامید و انباشت سرمایه را در پی آورد.<ref name="study.com"/>