رهبر (موسیقی): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Mhs76 (بحث | مشارکت‌ها)
تصحیح اضافات اشتباه تایپ شده
مرتب سازی و تکمیل
خط ۱:
[[پرونده:Full_score.jpg|بندانگشتی|چپ|350px300px|[[پارتیتور]] و باتون، چوب مخصوص رهبری ارکستر]]
'''رهبر''' (به [[انگلیسی زبان|انگلیسی]] :(Conductor) در اجرای موسیقی نقش هدایت ارکستر یا گروه نوازندگان و نحوه اجرای موسیقی را بر عهده دارد. به هنر هدایت و راهنمایی گروهی از اجراکنندگان موسیقی (خوانندگان، نوازندگان یا هر دو) رهبری می‌گویند.
 
== تعریف ==
[[پرونده:Zubin Mehta at NCPA.jpg|بندانگشتی|[[زوبین مهتا|زوبین مِهتا]]، رهبر ارکستر، از [[پارسیان هند]].]]
[[ارکستر]]ها، [[گروه کر|گروه‌های کر]] و سایر [[گروه‌های موسیقی]] معمولاً دارای رهبر هستند. فرمان چگونگی اجرای یک اثر [[موسیقی]] از طریق اشارات و حرکات بدنی رهبر ارکستر که بصورت قراردادی متداول است، به نوازندگان ارکستر منتقل می‌شود.
 
سطر ۷ ⟵ ۹:
قصد و هدف مقدماتی یک رهبر ارائه آهنگی است که آن را به‌عنوان واحدی کل و متحد بازشناسند و تا حد امکان آن را با اهداف و مفاهیم ذهنی رهبر هماهنگ سازند.
 
به عنوان یکی از بزرگترین و مشهورترین رهبران ارکستر جهان می‌توان به [[هربرت فون کارایان]] اشاره کرد. از دیگر رهبران نامدار ارکستر در دوره معاصر باید [[زوبین مهتا|زوبین مِهتا]] را نام برد.
== تاریخچه ==
 
تا اوایل [[سده نوزدهم]]، رهبری مستقل و جدا از گروه نوازندگان یک ارکستر وجود نداشت. در عوض، یک نوازنده ویولن، ارگ‌نواز، یا نوازنده [[هارپسیکورد]] یا پیانو، درحالی‌که سهم خود را در ارکستر به اجرا درمی‌آورد، گروه نوازندگان را نیز رهبری می‌کرد.
نخستین رهبرانی که سازی را به هنگام رهبری نمی‌نواختند، خود آهنگسازانی بودند که در اواخر سده هفدهم، نوازندگان را در اجرای نقش‌هایشان هدایت می‌کردند.
== شیوه کار ==
[[پرونده:Bundesarchiv Bild 183-R92264, Herbert von Karajan.jpg|350px|بندانگشتی|هربرت فون کارایان رهبر ارکستر فیلارمونیک برلین]]
[[پرونده:Zubin Mehta at NCPA.jpg|بندانگشتی|[[زوبین مهتا|زوبین مِهتا]]، رهبر ارکستر، از [[پارسیان هند]].]]همیشه یک رهبر ارکستر در جلوی ارکستر قرار می‌گیرد و با در اختیار داشتن دفتر نتی که به نام [[پارتیتور]] معروف است، در جریان چگونگی و اجرای نت‌های سازهای مختلفی که در اجرای آن اثر شرکت دارند قرار می‌گیرد. هر [[آهنگساز]] که اثری برای ارکستر می‌نویسد، تمامی نت‌ها و توضیحات مربوط به آن اثر برای هر ساز را به ترتیب و استانداردی که وجود دارد در پارتیتور می‌گنجاند. پارتیتور برای اجرا و تمرینات در اختیار رهبر ارکستر قرار می‌گیرد. در پارتیتور ریزترین توضیحات مربوط به چگونگی اجرای آن اثر و دیگر اطلاعات قرار دارد که رهبر ارکستر با توجه به دانش رهبری ارکستر قادر به خواندن و تشخیص دادن تمامی این اصطلاحات می‌باشد و در زمان تمرین آنها را برای نوازندگان نیز تفسیر می‌نماید.
 
برخی از رهبران در رهبری فقط دستهای خود را در کار می‌گیرند، و دیگر رهبران باتون یا چوب میزانه را و برخی دیگر هر دو را. مضافاً آنکه رهبر ممکن است در رهبری از حرکات چهره، سر، و حتی تمامی بدن خود بهره گیرد تا خواسته‌هایش را به موسیقیدانان القا کند.
سطر ۱۶ ⟵ ۲۱:
جنبه اساسی رهبری ضرب و سرعت زمانی [[ریتم]] و ضربان متریک آن است که با دست راست یا به‌وسیله باتون مشخص می‌گردد. در واقع ریتم و ضربان ارکستر با حرکات باتون شکل می‌گیرد. به‌علاوه رهبر مدخل یا راه ورود سازها یا صداها را به تساوی، اختلاف‌های اندک و تفاوتهای جزئی پویایی، تغییرات حالت، و دیگر جزئیات گونه‌گون اجرا را معلوم می‌دارد و نشان می‌دهد. رهبران امروزی بدین منظور حرکات دست (به‌ویژه دست چپ) و تمام بدن خود و همین‌طور حالت چهره خود را در کار می‌گیرند.
 
[[دلخواه‌نوازی]] (Ad libitumAdlibitum) در واقع اشارتی از سوی رهبر به اجراکننده است تا به میل خود به یک ضرباهنگ یا ضرب مؤکد، بخشی را بر آهنگ بیفزاید یا از آن حذف کند. مثلاً در یک کنسرتو یک [[کادانس]] (بخش هنرنمایی نوازنده) را بگنجاند.
== تکنیک رهبری ==
 
یکی از تکنیک های رهبری توانایی ضرب زدن با چوبدستی و کنترل ارکستر در اجرای موسیقی است و برای ایجاد هماهنگی در ریتم و سرعت، توجه همه اعضای ارکستر باید به رهبر باشد.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی۱=برلیوز - اشتراوس|نام۱=ترجمه پرویز منصوری|عنوان=«ارکستراسیون»|تاریخ=۱۳۶۹|ناشر=انتشارات هنر و فرهنگ|مکان=تهران|صفحه=ص ۴۴۰}}</ref>
== پیشینه ==
[[پرونده:Battue de la mesure à 3 temps.svg|150px|بندانگشتی|راست|میزان های سه ضربی ترکیبی و ساده {{music|time|3|4}}، {{music|time|3|8}}]]
تا اوایل [[سده نوزدهم]]، رهبری مستقل و جدا از گروه نوازندگان یک ارکستر وجود نداشت. در عوض، یک نوازنده ویولن، ارگ‌نواز، یا نوازنده [[هارپسیکورد]] یا پیانو، درحالی‌که سهم خود را در ارکستر به اجرا درمی‌آورد، گروه نوازندگان را نیز رهبری می‌کرد.
[[پرونده:Battue de la mesure à 4 temps.svg|150px|بندانگشتی|چپ|میزان چهار ضربی {{music|time|4|4}}]]
نخستین رهبرانی که سازی را به هنگام رهبری نمی‌نواختند، خود آهنگسازانی بودند که در اواخر سده هفدهم، نوازندگان را در اجرای نقش‌هایشان هدایت می‌کردند.
[[پرونده:Battue de la mesure à 2 temps.svg|150px|بندانگشتی|وسط|میزان های دو ضربی ترکیبی و ساده {{music|time|2|4}}، {{music|time|2|2}} و {{music|time|6|8}}]]
 
{{-}}
== جستارهای وابسته ==
* [[رهبری (موسیقی)]]
{{== پانویس}} ==
{{پانویس}}
== منابع ==
{{پانویس}}
* {{یادکرد-ویکی
|پیوند = http://en.wikipedia.org/wiki/Conducting
سطر ۳۲ ⟵ ۴۱:
* نوراحمر، همایون: اصطلاحات در ارتباط با رهبری و رهبران نامدار جهان در [[موسیقی کلاسیک]]. در مجله: «مقام موسیقایی» شماره ۱۶. آبان ۱۳۸۳.
 
== جستارهای وابسته ==
* [[رهبری (موسیقی)]]
{{داده‌های کتابخانه‌ای}}