شهرستان بندر ماهشهر: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Ehsan3098 (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
Ehsan3098 (بحث | مشارکت‌ها)
اصلاح ارقام
خط ۱۲:
|نام‌های‌قدیمی=ریشهر،ماجول ،مهروبان ،معشور
|سال‌شهرستان‌شدن=۱۳۳۹
|جمعیت = ۲۹۸۰۳۷۲۹۶۲۷۱ نفر<ref name="آمار">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.amar.org.ir/DesktopModules/FTPManager/upload/upload2360/newjkh/newjkh/Q11.xls| عنوان =نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵،۱۳9۵، جمعیت تا سطح آبادی بر حسب سواد| تاریخ بازدید = آبان ۱۳۸۹۱۳۸۹96| ناشر = وب‌گاه رسمی مرکز آمار ایران | زبان = فارسی}}</ref>
|رشدجمعیت=
|تراکم‌جمعیت=
خط ۲۹:
}}
 
'''شهرستان بندر ماهشهر''' شهرستان بندرماهشهر يكي از بنادر قديم كرانه خليج فارس می‌باشد. این شهرستان در زمان ساسانیان و در سال 231میلادی۲۳۱میلادی در زمان اردشیر اول با نام ریواردشیر که بعدها ریشهر نامیده شد بنا گردید.
بندرماهشهر یکی از شهرستان‌های [[استان خوزستان]] در جنوب ایران است. مرکز این شهرستان، شهر [[بندر ماهشهر]] است. [[بندر امام خمینی]] و [[شهر چمران]] از دیگر شهرهای آن هستند.
در دل این شهرستان [[منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی ماهشهر]]وجود دارد که قطب [[صنعت پتروشیمی]] ایران می‌باشد نفت پتروشیمی یکی از صنایع مادر است که با وجود آن صنایع جدید و جانبی دیگری نیز تأسیس خواهد شد. این صنعت از حیث کمیت و کیفیت بقدری گسترده و متنوع است که می‌توان آن را پیشروی صنعت آینده دنیا تلقی نمود. شهرستان بندر ماهشهر مهد صنعت پتروشیمی استان خوزستان بوده و تنها نقطه استراتژیک در صنعت پتروشیمی کشور می‌باشد . [[منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی بندر ماهشهر]] در سال 1376۱۳۷۶ در زمینی به میزان2600میزان۲۶۰۰ هکتار تأسیس و اینک حدود20حدود۲۰ پتروشیمی در آن فعال می‌باشد. با توجه به اصل 44۴۴ اکثر[[ پتروشیمی‌های منطقه ویژه اقتصادی بندرماهشهر]] به بخش خصوصی واگذار یا در حال واگذاری است.
شهر ماهشهر از دو قسمت ماهشهر قدیم و ناحیه صنعتی تشکیل شده‌است. این شهر یکی از قطبهای بزرگ اقتصادی کشور به‌شمار می‌رود. از یک طرف [[منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی بندرماهشهر]] و از طرف دیگر اداره بنادر و کشتیرانی جایگاه ویژه‌ای را به این شهر اختصاص داده‌است.
شهرک بعثت نیز یکی از شهرک‌های بزرگ ماهشهر به‌شمار می‌رود که ساکنان آن اکثراً از خانواده‌های کارمندان شرکت‌های پتروشیمی به‌شمار می‌آیند.
خط ۴۴:
بنادر این شهرستان شامل
 
'''بندرصادراتی ماهشهر''' در فاصله حدود 5۵ تا 7۷ مایلی مرکز شهرستان قرار دارد. این بندر دارای قدمت حدود 90۹۰ سال در امر صادرات و واردات  فرآورده‌های مواد نفتی دارد. قبل از سال 1966۱۹۶۶ میلادی بندرصادراتی ماهشهر مختص صادرات نفت خام منطقه آغاجاری بود که توسط خطوط لوله به مخازن بندرصادراتی انتقال و سپس به اسکله‌های بندرصادراتی برای صادرات پمپاژ می گردید. در سال 1346بندرصادراتی۱۳۴۶بندرصادراتی ماهشهر جهت صادرات فرآورده‌های پالایشگاه آبادان مدنظر قرار گرفت. بندرصادراتی ماهشهر در فاصله 130۱۳۰ کیلومتری پالایشگاه قرار گرفته و انواع فرآورده‌ها از طریق خطوط لوله به منطقه مخازن ماهشهر انتقال ، انباشت و سپس صادر می گردد. بندر صادراتی دارای 6۶ اسکله عملیاتی یک اسکله تعمیراتی و یک اسکله باری می‌باشد که صادرات ( نفتکوره، نفتا، ، میعانات گازی) و واردات ( بنزین سوپر ، بنزین ، نفت گاز) در بخش خارجی و جابجائی فرآورده به بنادر و جزایر داخلی از طریق این اسکله‌ها انجام می پذیرد .
 
'''بندر امام خمینی'''(بندرشاپور) هم‌زمان با احداث راه آهن سراسری کشور به دست رضاشاه در سال ۱۳۰۷ هجری شمسی ، ۲ پست اسکله چوبی در شمال غربی خلیج فارس و در انتهای آبراه خورموسی ( با موقعیت جغرافیایی ۳۰ درجه و ۲۵ دقیقه شمالی و ۴۹ درجه و ۵ دقیقه شرقی ) ساخته شد . پس از چندی به بندر شاپور موسوم گشت و سه سال بعد به مهم‌ترین مرکز ورود و خروج کالا تبدیل شد . در سال ۱۳۵۲ محل سکونت اهالی این نقطه ، از کنار اسکله‌ها به سربندر ( شهر بندر امام خمینی (ره) ) انتقال یافت و زمینه برای توسعه هرچه بیشتر بندر مهیا گردید ؛ بعد ازانقلاب ، این بندر به بندر امام خمینی تغییر نام یافت و در سال ۱۳۶۱ با تصویب هیات وزیران رسماً بندر امام خمینی (ره) نام گرفت . بندر امام خمینی (ره) حرکت به سوی تحول را از همان دو اسکله چوبی آغاز نمود و امروز با انجام بیش از ۳۵%۳۵٪ از کل تجارت دریایی کشور ، نوید توسعه‌ای پایدار را برای منطقه از طریق صنعت حمل و نقل می دهد .
[[پرونده:اسکله خور غزاله با قدمتی کهن.jpg|بندانگشتی|250x250پیکسل]]
'''بندر غزاله''' یکی از قدیمیترین بنادر ایران که قدمت آن به دوران ساسانیان بازمیگردد.نام این بندر در گذشته دست خوش تغییرات بود ولی نام غزاله از آنجا می‌آید که این منطقه روزگاری زیستگاه آهوان بوده‌است ولی شوربختانه امروز به دلایل گوناگون از جمله محافظت نکردن از محیط زیست، شکار بی رویه و تغییرات محیط زیست نسل آن‌ها منقرض شده‌است.بندر غزاله درگذشته‌های نه چندان دور مرکز وارداتی و صادراتی و رفت امد بود . درسال ۱۳۰۷ هجری شمسی با احداث راه آهن و اتصال این بندر به حمل نقل ریلی این بندر نقش مهمی در احداث بنادر و شرکت‌ها وسازهای وارداتی داشت .امروزه این بندر محل پاسگاه غزاله و استفاده صیادان می‌باشد و رونق اقتصادی چندانی ندارد اسکله و ریل قطار بجا مانده از این بندر کهن به دلیل کم توجه‌ای درحال از بین رفتن هست.
خط ۵۶:
تاریخچه بندرماهشهر
 
شهرستان بندرماهشهر يكي از بنادر قديم كرانه خليج فارس می‌باشد. این شهرستان در زمان ساسانیان و در سال 231میلادی۲۳۱میلادی در زمان اردشیر اول با نام ریواردشیر که بعدها ریشهر نامیده شد بنا گردید.
 
در سفرنامه‌ها و تواریخ متعددی از ماهشهر با نام‌هایی همچون مه رویان، ماچول و معشور سخن به میان آمده‌است.
خط ۶۲:
در سفرنامه ناصر خسرو قبادیانی(۳۹۴–۴۸۱قمری) این‌گونه گفته شده، " از آنجا (عبادیان یا آبادان) پس از طی ده فرسنگ به شهر مه رویان( ماهشهر ) رسیدیم. شهری بزرگ است بر لب دریا نهاده بر جانب شرقی و بازاری بزرگ دارد و جامعی نیکو اما آب ایشان از آب باران، چاه و کاریز نبود که آب شیرین دهد. ایشان را حوض‌ها آبگیرها باشد که هرگز تنگی اب نبود و درآنجا سه کاروانسرای بزرگ ساخته‌اند هر یک از ان چون حصاری است محکم و عالی، در مسجد ادینه آنجا بر منبر نام یعقوب لیث دیدم نوشته. پرسیدم از یکی که حال چگونه بوده‌است گفت که یعقوب لیث تا این شهر گرفته بود و لیکن دیگر هیچ امیر خراسان را قوت نبوده‌است. در این تاریخ که من آنجا رسیدم این شهر به دست پسران اباکالنجار بود که ملک پاریس بود. و خواربار یعنی ماکول این شهر از شهرها و ولایت‌ها بردند که آن جا جز ماهی چیزی نباشد و این شهر باجگاهی است و کشتی بندان، چون از آنجا به جانب جنوب بر کنار دریا بروند ناحیت توه و کازرون باشد و من در این شهر مه رویان بماندم به سبب آنکه بگفتند راه‌ها نا ایمن است از آن که پسران اباکالنجار را با هم جنگ و خصومت بود و هر یک سری می‌کشتند و ملک مشوش گشته بود. "
 
همانطوری‌که در متن بالا ذکر شده فاصله عبادیان یا آبادان تا مه رویان ۱۰ فرسنگ بوده، که حدود 70۷۰ کیلومتر راه می‌شود و چون از راه آبی توسط کشتی طی شده، جایی حوالی ماهشهر کنونی می‌باشد.
 
تاریخ‌نویسانی همچون حمزه اصفهانی نام پیشین این شهر ریواردشیر (ریشهر) نوشته‌اند. همچنین نوشته‌اند که گروهی از دبیران ساسانی پس از فتح تیسفون به‌دست عرب‌ها، به ریشهر (ماهشهر) پناه بردند.
خط ۷۵:
در اوایل قرن چهاردهم شمسی، اواخر قرن نوزدهم میلادی، ماهشهر بندر کوچکی بود که از آنجا کشتیهای محلی کالاهای وارداتی و صادراتی را برای قبایل عرب همسایه حمل می‌کردند. کازرونی فاصله آن را تا دریا یک فرسنگ و نیم می‌داند.
 
نام کهنی که پس از آن در متون برای این شهر دیده می‌شود ماچول است. این نام بعدها به صورت ماشول و معشور درآمده و سپس با تصویب فرهنگستان زبان و ادب فارسی در سال 1344۱۳۴۴ شمسی نام آن به ماهشهر تغییر یافت. مردم بومی به آن مه‌شور(یا معشور) می‌گویند.
 
معشور واژه‌ای عربی است که از دو بخش "مع" و "شور" تشکیل شده‌است. معشور اسم مفعول بوده و چون این بندر در گذشته دارای تجارت، صادرات و واردات بوده و مالیات گمرکی را همانند بصره ده به یک می پرداخته ، نامش بدین صورت نهاده شده‌است.
خط ۸۸:
'''منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی بندرماهشهر '''[http://mhriau.ac.ir/HomePage.aspx?TabID=6448&Site=MahshahrUniversity&Lang=fa-IR]
 
صنعت پتروشیمی یکی از صنایع مادر است که با وجود آن صنایع جدید و جانبی دیگری نیز تأسیس خواهد شد. این صنعت از حیث کمیت و کیفیت بقدری گسترده و متنوع است که می‌توان آن را پیشروی صنعت آینده دنیا تلقی نمود. شهرستان بندر ماهشهر مهد صنعت پتروشیمی استان خوزستان بوده و تنها نقطه استراتژیک در صنعت پتروشیمی کشور می‌باشد . منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی در سال 1376۱۳۷۶ در زمینی به میزان2600میزان۲۶۰۰ هکتار تأسیس و اینک حدود20حدود۲۰ پتروشیمی در آن فعال می‌باشد. با توجه به اصل 44۴۴ اکثر پتروشیمی‌های منطقه به بخش خصوصی واگذار یا در حال واگذاری است.
 
'''منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی(ره) '''[http://mhriau.ac.ir/HomePage.aspx?TabID=6448&Site=MahshahrUniversity&Lang=fa-IR]
خط ۹۷:
'''معادن شهرستان '''
 
شهرستان بندر ماهشهر دارای 4۴ معدن نمک آبی بندر امام ،نمک آبی سربندر، صدف دریایی و دریاچه نمک پتروشیمی می‌باشد. این معادن تامین‌کننده خوراک کارخانه‌های پتروشیمی می‌باشند .
 
'''بندر صادراتی ماهشهر'''
 
بندرصادراتی ماهشهر در فاصله حدود 5۵ تا 7۷ مایلی مرکز شهرستان قرار دارد. این بندر دارای قدمت حدود 90۹۰ سال در امر صادرات و واردات فرآورده‌های مواد نفتی دارد. قبل از سال 1966۱۹۶۶ میلادی بندرصادراتی ماهشهر مختص صادرات نفت خام منطقه آغاجاری بود که توسط خطوط لوله به مخازن بندرصادراتی انتقال و سپس به اسکله‌های بندرصادراتی برای صادرات پمپاژ می گردید. در سال 1346بندرصادراتی۱۳۴۶بندرصادراتی ماهشهر جهت صادرات فرآورده‌های پالایشگاه آبادان مدنظر قرار گرفت. بندرصادراتی ماهشهر در فاصله 130۱۳۰ کیلومتری پالایشگاه قرار گرفته و انواع فرآورده‌ها از طریق خطوط لوله به منطقه مخازن ماهشهر انتقال ، انباشت و سپس صادر می گردد. بندر صادراتی دارای 6۶ اسکله عملیاتی یک اسکله تعمیراتی و یک اسکله باری می‌باشد که صادرات ( نفتکوره، نفتا، ، میعانات گازی) و واردات ( بنزین سوپر ، بنزین ، نفت گاز) در بخش خارجی و جابجائی فرآورده به بنادر و جزایر داخلی از طریق این اسکله‌ها انجام می پذیرد .
 
'''حمل و نقل دریایی'''
 
حمل و نقل یکی از شاخصه‌های توسعه می‌باشد. این شهرستان در زمینه حمل و نقل دارای موقعیت استراتژیک و ممتاز ی بوده و حمل و نقل در آن به طریق‌های دریایی، ریلی، هوایی و جاده‌ای امکان پذیر می‌باشد. حمل و نقل دریایی در بندر امام خمینی(ره) که یکی از بزرگترین بنادر کشور و خاورمیانه بوده صورت می پذیرد. مجتمع بندری امام خمینی(ره) دارای 1041هکتار۱۰۴۱هکتار مساحت و 37۳۷ پست اسکله و ظرفیت پذیرش کالا تا40تا۴۰ میلیون تن درسال را دارد. همچنین این بندر توانایی پذیرش کشتی‌های 150۱۵۰ هزار تنی را نیز دارا می‌باشد. وجود انبارهای مسقف، سیلوها، ترمینال غلات و کانتینری از ویژگی‌های ممتاز بندر امام خمینی(ره) می‌باشد.
 
یکی دیگر از قابلیت‌های شهرستان بندر ماهشهر استقرار کشتیرانی جنوب بوده که در منطقه بندر امام خمینی(ره) قرار داشته و در زمينه ارائه خدمات بندرى، تخليه و بارگيرى، عمليات كانتينرى تدارك سوخت و آب و انجام تعميرات كشتى‌ها به مالكان آنان و صاحبان كالا، خدمات مورد نياز را ارائه مى‌دهد .
خط ۱۱۳:
یکی دیگر از ویژگی‌های حمل و نقل منطقه وجود راه آهن بوده که این امر باعث گردیده، که بتوان کالاها را از منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی و مجتمع بندری به تمامی نقاط کشور حمل نمود. وجود شبكه راه آهن در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی از جنوبي ترين نقطه شروع و تا شمالي ترين بخش ادامه مي يابد و به‌طور مستقيم تعداد زيادي از مجتمع‌ها و كارخانجات مستقردرمنطقه را تحت پوشش قرار مي دهد.
 
یکی دیگر از ویژگی‌های راه آهن جابجایی مسافران به اهواز و بالعکس بوده که روزانه هزاران نفر را جابجا می‌کند. طول خط راه آهن در سطح شهرستان بندر ماهشهر 49۴۹ کیلومتر می‌باشد. همچنین با تعیین سرمایه‌گذار خارجی خطوط راه آهن شهرستان به مسیر خرمشهر وصل می‌شود و در آینده نزدیک خطوط راه آهن به بوشهر و اصفهان کشیده خواهد شد.
 
'''حمل و نقل هوایی'''
 
شاخصه دیگر حمل و نقل در منطقه فرودگاه بندر ماهشهر بوده روزانه بین 4۴ تا 6۶ پرواز داشته که 500۵۰۰ تا 600۶۰۰ نفر را در مسیرهای تهران، اصفهان،مشهد،شیراز، تبریز ، عسلویه و بالعکس جابجا مینماید. با توجه به استقرار منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی و مجتمع بندری و دانشگاه‌ها روزانه اساتید و متخصصان زیادی در این مسیر در حال تردد بوده که این امر باعث رشد و غنای علمی منطقه شده‌است.
 
'''حمل و نقل جاده ایی'''
 
حمل و نقل جاده‌ای قدیمی‌ترین مسیر ارتباطی بوده که تا به امروز در روش‌های گوناگونی ظاهر شده‌است. بزرگراه خلیج فارس شاهراه اصلی کشور به بندر امام خمینی(ره) و منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی بوده که روزانه کامیونهای بیشماری از آن عبور کرده و کالاهای خود را جابجا می‌کنند. پایانه بندر امام خمینی(ره) یکی از 5۵ پایانه بزرگ کشور بوده که روزانه بیش از3000از۳۰۰۰ کامیون و تریلر را در خود جا داده است. ظرفیت این پایانه2000پایانه۲۰۰۰ دستگاه می‌باشد. همچنین ترانزیت سوخت عراق و ایران از بندر ماهشهر صورت می‌گیرد.
 
==اماکن سیاحتی==
خط ۱۳۰:
پارک ارم
 
این پارک در شهر چمران و 15۱۵ کیلومتری ماهشهر واقع گردیده است. از امکانات این پارک می‌توان به آلاچیق ها، فضای سبز بسیار زیبا، دریاچه، فضای بازی برای کودکان، امکانی جهت قایقرانی،باغ پرندگان و حیوانات و ... اشاره نمود .
 
مجتمع بندری امام خمینی(ره)
خط ۱۴۸:
 
'''جزیره قبر ناخدا'''
جزیره قبر ناخدا با مساحتی حدود ۲/۴ کیلومتر مربع درطول جغرافیایی 48۴۸° 55′۵۵′ 36″۳۶″ شرقی و عرض جغرافیایی 30۳۰° 20′۲۰′ 41″۴۱″ شمالی و درشمال جزایر بونه و دارا قرار دارد . این جزیره از جزایر غیر مسکونی ایرانی خلیج فارس است و در دهانهٔ خور موسی قرار دارد.
مساحت جزیره قبر ناخدا در زمان مد 2۲/4۴ هكتار است ولي در زمان جزر پشته هاي شني وسيعي از آب بيرون مي آيند و به آن متصل مي شوند كه مساحت آن را تا چندين صد هكتار افزايش مي دهند . اين جزيره با اينكه كاملاً مسطح است و بخش مركزي اين جزيره را گياهان مختلف تشكيل مي دهند ، آب شيرين در آن يافت نمي شود و به هيچ وجه قابليت مسكوني ندارد.
انتخاب نام این جزیره به زمان‌های بسیار دور بر می‌گردد . به نقل از اهالی بومی ساکن بندر ماهشهر، آن زمان‌ها که برای دریا پیمایی از کشتی‌های پارویی دستی استفاده میشد ، ناخدایی ناشناس به همراه خانواده خود در آب‌های نیلگون خلیج فارس راهی سفر بود که تنها دخترش به بیماری سختی مبتلا شد . به علت عدم دسترسی به طبیب معالج و طولانی بودن راه برگشت در میانه راه در این جزیره لنگر انداختند و جسم مرده ی دخترک را به خاک سپردند . در واقع جسم دختر ناخدا در این جزیره دفن شده‌است نه خود ناخدا .
 
خط ۱۶۷:
'''جزیره داراب(دارا)'''
 
داراب از جزیره‌های غیر مسکونی ایرانی در خلیج فارس است. این جزیره در دهانهٔ خور موسی قرار دارد. این جزیره غیر مسکونی محل تخم‌گذاری پرستوهای دریایی است. جزیره دارا یا دیره با وسعتی در حدود یک کیلومتر مربع در حدود 4.5۴٫۵ کیلومتری غرب جزیره بونه بین N3006 و E4906 قرار گرفته‌است .بزرگترین قطرش در حدود 1.8۱٫۸ کیلومتر و بلندترین نقطه آن 1۱ متر است . جزیره آب شیرین ندارد . سلیم‌های خرچنگ خوار در اوایل خرداد به جزایر واقع در این منطقه مهاجرت و در مرداد از آنجا کوچ می‌کنند.
 
== تقسیمات کشوری ==