ترانزیستور: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Fixed typo
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از برنامهٔ همراه
←‏لید: ویرایش، ابرابزار
خط ۱:
[[پرونده:Electronic component transistors.jpg|بندانگشتی|چپ|چند نمونه ترانزیستور]]
[[پرونده:Transistor-photo.JPG|بندانگشتی|چپ|چند نمونه ترانزیستور]]
'''ترانزیستور'''<ref>{{یادکرد فرهنگستان | مصوب=ترانزیستور | بیگانه=transistor | بیگانه در فارسی= | حوزه=فیزیک | دفتر=نخست | بخش=فارسی | سرواژه=ترانزیستور}}</ref> یکی از مهمترین [[قطعات الکترونیکی|قطعات]] [[الکتریکیالکترونیکی]] و [[الکترونیکیالکتریکی]] ‌استاست که برای [[تقویت‌کننده الکترونیکی|تقویت]] و [[کلید (مدار)|قطع و وصل]] [[سیگنال]]‌های الکترونیکی و [[توان الکتریکی]] کاربرد دارد. ترانزیستور یکی از [[حالت جامد (الکترونیک)|ادوات حالت جامد]] است که از مواد [[نیمه رسانا]]یی مانند [[سیلیسیم]] و [[ژرمانیم]] ساخته می‌شود. یک ترانزیستور در ساختار خود دارای پیوندهای [[پیوند نوع N|نوع N]] و [[پیوند نوع P|نوع P]] است.
 
ترانزیستورهای جدید به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: [[ترانزیستورهای اتصال دوقطبی]] (BJT) و [[ترانزیستورهای اثر میدانی]] (FET). اعمال [[جریان الکتریکی|جریان]] در BJTها و [[ولتاژ]] در FETها بین ورودی و ترمینال مشترک، میزان [[رسانایی الکتریکی|رسانایی]] بین خروجی و ترمینال مشترک را افزایش می‌دهد، از این‌رو سبب کنترل [[شدت جریان]] بین آن‌ها می‌شود. مشخصات ترانزیستورها به نوع آن‌ها بستگی دارد. شکل ظاهری ترانزیستورها با توجه به توان و فرکانس کاریشان متفاوت است.
 
در [[الکترونیک آنالوگ|مدارهای آنالوگ]]، ترانزیستورها در تقویت‌کننده‌ها استفاده می‌شوند؛ (تقویت‌کننده‌های [[جریان مستقیم]]، تقویت‌کننده‌های صدا، تقویت‌کننده‌های [[امواج رادیویی]]) و [[منابع تغذیه]] تنظیم شده خطی. همچنین از ترانزیستورها در [[الکترونیک دیجیتال|مدارهای دیجیتال]] به‌عنوان یک سوئیچ الکترونیکی استفاده می‌شود، اما به ندرت به صورت یک قطعه جدا، بلکه به صورت به هم پیوسته در [[مدار مجتمع|مدارهای مجتمع یکپارچه]] به‌کار می‌روند. مدارهای دیجیتال شامل [[گیت‌های منطقی]] (logic gates)، [[حافظه با دسترسی تصادفی]] (RAM)، [[میکروپروسسورها|ریزپردازنده‌ها]] و [[پردازنده‌های سیگنال دیجیتال|پردازشگرهای سیگنال دیجیتال]] (DSPs) هستند.
 
ترانزیستور می‌تواند به‌عنوان کلید نیز کار کند. ترانزیستور سه‌پایه دارد: '''بِیس''' (پایه Base)، '''کلکتور یا کالِکتِر''' (جمع‌کننده Collector) و '''اِمیتر''' (منتشرکننده Emitter).
خط ۱۵:
 
== اهمیت ==
ترانزیستور از سوی بسیاری به‌عنوان یکی از بزرگترین اختراعات در تاریخ نوین مطرح شده‌است، در رتبه‌بندی از لحاظ اهمیت در کنار ماشین چاپ، خودرو و ارتباطات الکترونیکی و الکتریکی قرار دارد. ترانزیستور عنصر فعال کلیدی در الکترونیک مدرن است. اهمیت ترانزیستور در جامعهٔ امروز متکی به قابلیت آن برای [[تولید انبوه]] است که از یک فرایند (ساخت) کاملاً اتوماتیک که قیمت تمام شده هر ترانزیستور در آن بسیار ناچیز مى باشد،می‌باشد، استفاده می‌کند. اگرچه میلیون‌ها ترانزیستور هنوز تکی (به صورت جداگانه) استفاده می‌شوند ولی اکثریت آن‌ها به صورت [[مدار مجتمع]] (اغلب به صورت مختصر IC و همچنین میکرو چیپ یا به صورت ساده چیپ ساخته و نامیده می‌شوند) همراه با [[دیود]]ها، [[مقاومت]]ها، [[خازن]]ها و دیگر قطعات الکترونیکی برای ساخت یک مدار کامل الکترونیک ساخته می‌شوند. یک [[گیت منطقی]] حاوی حدود بیست ترانزیستور است در مقابل یک ریزپردازنده پیشرفته سال ۲۰۰۶ که می‌تواند از بیش از ۷/۱ میلیون ترانزیستور استفاده کند (ماسفت‌ها)[۱].
 
قیمت کم، [[انعطاف‌پذیری]] و اطمینان از ترانزیستور یک قطعهٔ همه‌کاره برای وظایف غیر مکانیکی مانند محاسبه‌های دیجیتال ساخته‌است. مدارهای ترانزیستوری به خوبی جایگزین دستگاه‌های کنترل ادوات و ماشین‌ها شده‌اند. استفاده از یک میکروکنترلر استاندارد و نوشتن یک [[برنامه رایانه‌ای]] که عمل کنترل را انجام می‌دهد اغلب ارزان‌تر و مؤثرتر از طراحی مکانیکی معادل آن است.