مغناطیس: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مغناطیس''' واژه‌ای است که برای نشان دادن پاسخ میکروسکوپی ماده به [[میدان مغناطیسی]] بکار می‌رود؛ و فاز مغناطیسی ماده را نسبت به این پاسخ دسته‌بندی می‌نماید. برای نمونه شناخته‌شده‌ترین فاز مغناطیس [[فرومغناطیس]] است که در آن ماده میدان پایدار مغناطیسی رادر خود ایجاد می‌کند. [[نیکل]]، [[کروم]]، [[آهن]]، [[گادولینیوم]] و [[آلیاژ]]هایشان ازین دسته‌اند. البته همهٔ مواد پاسخی در برابر میدان مغناطیسی ار خود نشان می‌دهند. برخی مانند [[پارامغناطیس]] جذب میدان می‌شوند و برخی دیگر مانند [[دیامغناطیس]] از میدان رانده می‌شوند. برخی دیگر هم رفتارهای پیچیده‌تری دارند. اثر میدان بر برخی مواد قابل چشم‌پوشی است که آنها را نامغناطیس می‌نامند. [[آلومینیوم]]، [[مس]]، [[آب]] و [[گاز]]‌ها ازین دسته‌اند.

در نوشته‌ای در سده چهارم پیش از میلاد در چین از نوعی سنگ [[آهن‌ربا]] صحبت شده‌است. همچنین در نوشته‌های چینی بین سال‌های ۲۰ تا ۱۰۰ پس از میلاد نیز آمده که این‌گونه سنگ سوزن را می‌رباید. [[شن‌کوا]] دانشمند برجستهٔ چینی ([[۴۱۰]] تا [[۴۷۴ (خورشیدی)|۴۷۴]] خورشیدی) نخستین کسی بود که به ویژگی جهت‌دار بودن میدان در سوی [[شمال حقیقی/موقت|شمال حقیقی. .موقت]] در [[ستاره‌شناسی]] پی برد و [[قطب‌نما]] را ساخت.

در [[۹۷۹ (خورشیدی)|۹۷۹]] خ (۱۶۰۰ م) [[ویلیام گیلبرت]] نمونه‌ای از کره زمین بنام [[ترلا]] ساخت و با آن اثبات کرد که زمین خود سرچشمه نیروی مغناطیس است (پیش ازین باور این بود که سرچشمه نیروی مغناطیسی [[ستاره قطبی]] است)

''همچنین ببینید: [[ممان مغناطیسی]]''

× [[جریان الکتریکی]] (بطور کلی [[بار الکتریکی]]) که میدان پدیدمی‌آورد. (روابط [[ماکسول]] را ببینید)

× بسیاری از [[ذرات]] ممان‌های مغناطیسی ذاتی ([[اسپین]]) دارند (همان‌طور که هر ذره‌ای [[جرم (فیزیک)|جرم]] و [[بار الکتریکی|بار]] دارد، ممان مغناطیسی هم دارد که می‌تواند صفر باشد)

در مواد مغناطیسی سرچشمهٔ مغناطیس چرخش [[اوربیتال اتمی|اربیتال]]ی زاویه‌ای [[الکترون]] به دور [[هسته اتم|هسته]] و همچنین ممان ذاتی خود الکترون است (ببینید: [[ممان دوقطبی مغناطیسی الکترون]]). سرچشمه‌های دیگری نیز وجود دارند که کم‌اهمیت‌ترند مانند [[ممان مغناطیسی هسته]] که هزار بار کم اثرتر از اثر الکترون است.

الکترون‌ها آرایشی دارند که ممان‌هایشان همدیگر را خنثی می‌کنند بدین گونه که ممان‌های با علامت مخالف باهم جفت می‌شوند (بر اساس [[اصل طرد پاولی|اصل طرد]]. پاولیببینید: [[پیکره‌بندی الکترون]]) یا زیرلایه‌های الکترونی پر می‌شوند. اگر [[پیکره‌بندی الکترون]] به گونه‌ای باشد که [[لایه‌های الکترون]]ی پر نشوند یا [[الکترون جفت‌نشده]] وجود داشته باشد، جهت‌گیری اتفاقی الکترون باز هم اثر مغناطیسی را خنثی می‌کنند.

رفتار مغناطیسی ماده وابسته به ساختار ماده (بویژه [[پیکره‌بندی الکترون]]) و دما می‌باشد (در دمای بالاتر همسو شدن ممان‌ها سخت‌تر است.).

=== فرومغناطیس ===

=== پفروومغناطیسپادفرومغناطیس ===

[[پرونده:Ferrimagnetic ordering.svg|thumb|ساختار فری‌مغناطیسفری‌مغناتیس]]

[[لویس نیل]] این باور را که [[مگنتایت]] (که نخستین ماده مغناطیسی کشف شده بود) یک فرومغناطیس است را رد مغناطیسو کرد.آن را فری‌مغناطیس دانست.

== مومیدان و نیرو ==

| Wb/m^۲ =g•s kg•s^−۲•A^−۱ = N•A^−۱•m^−۱

== منپابعمنابع ==

== پیوند ببه بیرون ==