بلغارستان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←‏دو جنگ جهانی: ابرابزار
ابرابزار
خط ۱۳:
زبان رسمی = [[زبان بلغاری|بلغاری]] |
نوع حکومت = [[جمهوری]] |
نوع حاکمان = [[رئیس جمهوررئیس‌جمهور]]{{سخ}}• [[نخست وزیرنخست‌وزیر]] |
نام حاکمان = [[روسن پلونلیف]]{{سخ}}[[بویکو بوریسوف]] (CDU) |
نحوه تشکیل = پیدایش{{سخ}}آخرین استقلال سابق{{سخ}}خودمختاری از امپراتوری عثمانی{{سخ}}وحدت با روملی شرقی{{سخ}}اعلام رسمی استقلال |
خط ۷۳:
 
== تاریخ ==
تاریخ تمدن در بلغارستان کنونی به ۳۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردد، ساکنان اولیه این منطقه اقوام تراکیه‌ای‌ها بودند. نام بلغارستان برگرفته از بلغارها است که از استپ‌های شمال دریای سیاه به آنجا مهاجرت کردند و بر قبایل [[اسلاو]] غلبه نمودند و در سال ۶۸۱ میلادی اولین پادشاهی بلغاری را بنا نهادند. بلغارها قومی آمیخته از مردمان [[ترک‌تبار]] و اورال-آلتایی تبارآلتایی‌تبار ([[سکایی]]-[[سرمتی]]) بودند.<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/84067/Bulgar ''Encyclopaedia Britannica Online'']</ref><ref>Rasho Rashev, ''Die Protobulgaren im 5. -7. Jahrhundert'', Orbel, Sofia, 2005. (in Bulgarian, German summary)</ref> که در مسیر مهاجرت، اقوام دیگری را نیز در خود حل کرده بودند.<ref>[http://books.google.com/books?id=ZEaSdNBL0sgC&pg=PA228&dq=bulgars+numerous&hl=en&ei=lzJATvryE4zAtAbfp9XOCQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=9&ved=0CE8Q6AEwCDgK#v=onepage&q=bulgars%20numerous&f=false The New Cambridge medieval history, Volume 4, Part 2, Cambridge University Press, 1995, p. 229.]</ref><ref>[http://www.kroraina.com/p_bulgar/p_bulg2a.htm Proto-Bulgarians - 2a<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> و زبان آن قوم نیز [[زبان بلغار]] نام داشت که از شاخه زبان‌های ترکی‌تبار بود و امروزه منقرض شده‌است. بلغارها در جمعیت اسلاوها که افزون‌تر بودند حل شدند که این فرایند با پذیرش مسیحیت ارتدکس از سوی پادشاه [[بوریس یکم بلغارستان|بوریس یکم]] در سده نهم شتاب گرفت. پیدایش خط سیریلیک در سال ۸۵۵ میلادی و استقرار مسیحیت به عنوان مذهب رسمی در ۸۶۴ میلادی محرک‌هایی نیرومند در تحول فرهنگی کشور بودند. تحت حاکمیت شاه سیمئون یکم بلغارستان به اوج قدرت خود رسید و گفته می‌شد که پایتخت آن، پرسلاو، از لحاظ قدرت بازرگانی و حیات فکری با قسطنطنیه رقابت می‌کند.
 
نخستین پادشاهی بلغار در ۱۰۱۸ مغلوب حکومت [[بیزانس]] شد. پادشاهی دوم بلغاری که در سال ۱۱۸۶ در ولیکو تارنووو تأسیس شد، دوباره مرزهای پیشین را برقرار ساخت و عصر طلایی نوینی آغاز شد که در طی آن قلمرو بلغار با سه دریا هم‌مرز بود: [[دریای سیاه]]، دریای [[آدریاتیک]] و دریای [[اژه]]. در ۱۳۹۶ پس از یک جنگ طولانی و مقاومتی سخت، کشور به سلطه عثمانی‌ها درآمد. آغاز سده هجدهم سرآغازی بر دوره احیای بلغارستان بود که با شکوفایی کلیسا، ادبیات و فرهنگ بلغاری مشخص می‌گردد. پس از یک انقلاب ناموفق در ۱۸۷۶، بلغارستان در پی جنگ آزادی بخشآزادی‌بخش اردو- ترکی در ۳ مارس ۱۸۷۸ به استقلال دست یافت.
 
در پی کنگره برلین در ۱۸۷۸، کشور به سه بخش یعنی بلغارستان شمالی، [[روملیای شرقی]] و [[مقدونیه]] تقسیم شد. کلیه این مناطق به نحوی تحت نفوذ عثمانی بودند اما نخستین پادشاه بلغارستان شمالی بنام الکساندر باتنبرگ، روملیای شرقی را تصرف کرده و به خاک خود ملحق کرد. جانشین وی شاهزاده فردیناند ساکس کوبورگ گوتا در ۲۲ سپتامبر ۱۹۰۸ میلادی بلغارستان را کاملاً مستقل از حکومت عثمانی اعلام کرد و به خود لقب تزار داد. ادعای صربستان بر ناحیه مقدونیه منجر به جنگ‌های دوم بالکان (در سال ۱۹۱۳) شد که در طی آن بلغارستان سرزمین‌های وسیعی را که در جنگ اول بالکان تصرف کرده بود از دست داد. پس از جنگ دوم بالکان [[پیمان آشتی بخارست]] در ۱۰ اوت ۱۹۱۳ به امضاء طرفین جنگ رسید. بنا به این معاهده بلغارستان از تمام فتوحات خود (از سال ۱۹۱۲ تا این زمان) تنها به ترانس و دره [[استرومیتسا]] اکتفا نمود، ولی صربستان، [[مونیستار]] و دره واردار و قسمتی از [[سن ژاک]] و نوی بازار ([[نوی‌بازار]] را بین خود و مونته‌نگرو تقسیم کرد) را به دست آورد.
خط ۸۲:
میان سال‌های ۱۹۱۲ تا ۱۹۱۸ بلغارستان درگیر سه جنگ شد، دو [[جنگ‌های بالکان|جنگ در بالکان]] و دیگری، [[جنگ جهانی اول]]. پس از یک شکست فاجعه بار در [[جنگ دوم بالکان]]، بلغاری‌ها دوباره درگیر نبردی بودند که آنها در سمت بازنده اش قرار داشتند چون آنها متحد [[قدرت‌های مرکز]] در جنگ جهانی اول بودند. با وجود آنکه بیش از یک چهارم جمعیت بلغارستان، ۱٬۲۰۰٬۰۰۰ تن عضو ارتش شدند<ref>{{cite book|last1=Tucker|first1=Spencer C|last2=Wood|first2=Laura|title=The European Powers in the First World War: An Encyclopedia|publisher=Taylor & Francis|year=1996|page=173|isbn=0-8153-0399-8|url=https://books.google.com/?id=EHI3PCjDtsUC&pg=PA172&dq=Direct+and+Indirect+Costs+of+the+Great+World+War&cd=5#v=onepage&q=Direct%20and%20Indirect%20Costs%20of%20the%20Great%20World%20War&f=false}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.cepr.org/meets/wkcn/1/1699/papers/Broadberry_Klein.pdf |title=Aggregate and Per Capita GDP in Europe, 1870–2000: Continental, Regional and National Data with Changing Boundaries |last1=Broadberry |first1=Stephen |last2=Klein |first2=Alexander |date=8 February 2008 |publisher=Department of Economics at the University of Warwick, Coventry |page=18 |accessdate=24 May 2012 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120622094503/http://www.cepr.org/meets/wkcn/1/1699/papers/Broadberry_Klein.pdf |archivedate=22 June 2012}}</ref> و پیروزی‌های چشمگیری در مناطقی مانند [[دوبریچ]] بدست آمد با این حال این کشور در ۱۹۱۸ شکست را پذیرفت. جنگ‌ها باعث شد ۸۷٬۵۰۰ سرباز کشته شوند و زمین‌های بسیاری از دست برود.<ref>{{cite web|title=WWI Casualty and Death Tables|url=https://www.pbs.org/greatwar/resources/casdeath_pop.html|publisher=PBS|accessdate=9 July 2013}}</ref> از سال ۱۹۱۲ تا ۱۹۲۹ به دلیل جنگ‌ها بیش از ۲۵۳ هزار فراری به بلغارستان [[مهاجرت]] کردند<ref name="Mintchev 1999 124">{{cite journal|url=http://www.ceeol.com/aspx/getdocument.aspx?logid=5&id=473FBAEF-623D-4ADA-903A-17241B78BDDB |title=External Migration in Bulgaria |last=Mintchev |first=Vesselin |journal=South-East Europe Review |issue=3/99 |accessdate=8 May 2013 |date=October 1999 |page=124 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130117012418/http://www.ceeol.com/aspx/getdocument.aspx?logid=5&id=473FBAEF-623D-4ADA-903A-17241B78BDDB |archivedate=17 January 2013}}</ref> و بار اضافه بر دوش اقتصاد از پیش آسیب دیدهٔ بلغارستان گذاشتند.
 
سیاست هاسیاست‌ها و خسارت هایخسارت‌های وارده باعث شد تا از سال 1918۱۹۱۸ تا 1943۱۹۴۳ یک حکومت [[اقتدارگرایی|دیکتاتوری]] توسط [[بوریس سوم (بلغارستان)|بوریس سوم]] برپا شود. در 1941۱۹۴۱ بلغارها به عنوان عضوی از [[نیروهای محور]]، وارد جنگ جهانی دوم شدند اما نپذیرفتند تا در [[عملیات بارباروسا]] شرکت کنند و مانع از فرستاده شدن جمعیت یهودی شان به [[اردوگاه‌های کار اجباری آلمان نازی]] شدند.<ref>{{Cite book|url=http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+bg0052)|title=World War II|chapter=Bulgaria in World War II: The Passive Alliance|accessdate=4 December 2011|ref={{Sfnref|Bulgaria in World War II: The Passive Alliance}}}}</ref> مرگ ناگهانی بوریس سوم در تابستان 1943۱۹۴۳ کشور را دچار آشفتگی سیاسی کرد چرا که جریان اقلیت کمونیست حرکت هاییحرکت‌هایی از خود نشان دادند. [[بوگدان فیلوف]] نتوانست با متحدان به صلح برسد. بلغارستان درخواست شوروی در بیرون راندن نیروهای آلمان را اجرا نکرد درنتیجه شوروی در سپتامبر 1944۱۹۴۴ وارد خاک بلغارستان شد.<ref>"Wartime Crisis". World War II. Retrieved 4 December 2011.</ref> پس از آن گروه مقاومت کمونیست قدرت را بدست گرفت، از نیروهای محور خارج شد و به متحدان پیوست و تا پایان جنگ در این سو ماند.<ref>{{cite book |title=Hitler's new disorder: the Second World War in Yugoslavia |last=Pavlowitch |first=Stevan K.|year=2008 |publisher=Columbia University Press |isbn=0-231-70050-4 |pages=238–240 |url=https://books.google.com/?id=R8d2409V9tEC&pg=PA239&dq=puppet++State+in+Macedonia++1944+mihailov|accessdate=20 December 2011|quote=When Bulgaria switched sides in September...}}</ref>
 
با آغاز جنگ جهانی اول، بلغارستان به امید بازپس‌گیری دوبارهٔ مقدونیه به آلمان پیوست. پس از دومین شکست، فردیناند ساکس کوبورگ در سال ۱۹۱۸ از حکومت کناره‌گیری نموده و قدرت را به پسرش بوریس سوم واگذار کرد. بوریس سوم ضمن ایجاد حکومتی استبدادی منابع طبیعی کشور را نیز بر باد داد. بلغارستان با آغاز جنگ جهانی دوم متحد آلمان نازی و در جبهه نازی‌ها علیه متفقین می‌جنگید ولی روسیه در ۵ سپتامبر ۱۹۴۴ به این کشور اعلان جنگ داد و این کشور جهت خود را به زیان نازی‌ها تغییر داد و به متفقین پیوست و چهار روز بعد در ۹ سپتامبر ۱۹۴۴ حکومتی کمونیستی در کشور ایجاد شد و [[کیمون گئورگیف]] دبیرکل حزب کمونیست بلغارستان شد.
خط ۱۱۶:
== مردم، زبان، دین ==
[[پرونده:Bulgaria-demography.png|بندانگشتی|نمودار تغییر جمعیت میان سال‌های ۱۹۶۱ تا ۲۰۰۹.]]
۸۳٪/۹ جمعیت بلغارستان را بلغارها و ۱۰٪ را ترک‌ها و کولی‌ها تشکیل می‌دهند. بسیاری از دانشمندان ریشه بلغارها را از قبایل ترک زبانترک‌زبان آسیای میانه می‌دانند.<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/84067/Bulgar Bulgar (people) - Britannica Online Encyclopedia<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> همچنین گروه‌هایی از روس‌ها، رومانی‌ها، ارمنی‌ها، یونانی‌ها و سایر اقلیت‌های کوچک نیز در این کشور به سر می‌برند. کمتر از ۰/۱٪ درصد از مردم این کشور به ایدز مبتلا هستند.<ref name="two">[http://hamshahrionline.ir/news-38702.aspx آشنایی با بلغارستان].</ref>
زبان رسمی کشور، بلغاری است اگرچه جوانان بلغاری امروزه تکلم به انگلیسی را ترجیح می‌دهند.
 
خط ۱۳۰:
[[پرونده:Turkoj en Bulgario.png|بندانگشتی|260px|ترک‌های بلغارستان (سال ۲۰۱۱))]]
 
در سال ۱۹۸۴ دولت بلغارستان یک سیاست بلغاری کردن را آغاز کرد که طی آن ویژگی‌های فرهنگی و قومی ترک‌های بلغارستان محدود می‌شد. تقریباً ۸۰۰٬۰۰۰ ترک مجبور به تغییر نام خود به یک نام بلغاری شدند. همچنین ترک‌ها دیگر حق شرکت در مراسم مذهبی اسلامی را نداشتند.<ref>{{cite book |title=Muslims and others: relations in context |last=Waardenburg |first=Jacques |authorlink= |coauthors= |year=2003 |publisher=Walter de Gruyter |location= |isbn=978-3-11-017627-8 |page=266 |pages= |url=http://books.google.com/books?id=nZaTKpS-9DoC&pg=PA266 |quote=''Anti-Islamic campaigns arose in the nationalist anti-Turkish measures implemented in Bulgaria in the 1980s. ''}}</ref> همین‌طور نمی‌توانستند در مکان‌های عمومی ترکی صحبت کنند یا پوشاک سنتی ترکی بر تن کنند.<ref>{{Harvnb|Katsikas|2010|loc=65}}.</ref> از سال ۱۹۸۶ ترک‌ستیزی در بلغارستان بار دیگر شدت گرفت.<ref>[http://books.google.com/books?id=NN0m_c8p6fgC&pg=PA1145 John Hutchinson, Anthony D. Smith, Nationalism: critical concepts in political science, Volume 3, Taylor & Francis US, 2000, p. 1145]</ref> این اقدامات در نهایت منجر به بزرگترین مهاجرت دست جمعی در اروپا پس از پایان جنگ جهانی دوم شد و در میان آن ۳۵۰٬۰۰۰ ترک به کشور ترکیه وارد شدند. این اتفاق میان ژوئن تا اوت ۱۹۸۹ افتاده استافتاده‌است و از آن به عنوان سیر بزرگ یاد می‌شود.<ref>{{Harvnb|Neuburger|2004|loc=82}}.</ref> پس از برکناری تئودور زیوکوف بیش از ۱۵۰۰۰۰ نفر از ترک‌ها به بلغارستان برگشتند. اما بیش از ۲۰۰ هزار نفر به‌طور دائم در ترکیه باقی ماندند.<ref>{{Harvnb|Eminov|1997|loc=97}}.</ref>
 
بوکو بوریسو که متهم به داشتن تمایلات ترک‌ستیزانه شده بود.<ref>{{cite news| title = Bulgarian election raises red flags| first = Peter B | last = Doran| url = http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2009/jul/18/bulgaria-election-europe-far-right| newspaper = [[guardian.co.uk]]| publisher = [[Guardian News and Media Limited]]| location = [[بریتانیا]]| date = July 18, 2009| accessdate = Jenuary 12, 2010}}</ref> در انتخابات ژوئیه ۲۰۰۹ به قدرت رسید. در دسامبر ۲۰۰۹ وی پشتیبانی خود را از حرکتی که حزب ATAKA و رهبرش در مورد پخش اخبار روزانه به زبان ترکی از [[تلویزیون ملی بلغارستان]] مطرح شده بود اعلام کرد. اما پس از آن وی این پشتیبانیش را پس گرفت.<ref name="Ivan">{{cite news| title = The Bulgaria 2009 Review: Domestic Politics| first = Ivan| last = Dikov| url = http://www.novinite.com/view_news.php?id=111462| agency = Sofia News Agency | publisher = Novinite Ltd.| location = [[صوفیه|Sofia]], Bulgaria| date = December 30, 2009| accessdate = Jenuary 12, 2010}}</ref> نخست وزیرنخست‌وزیر ترکیه نگرانی خود را از افزایش احساس‌های ترک‌ستیزانه در بلغارستان به نخست وزیرنخست‌وزیر بلغارستان ابراز کرد.<ref>{{cite news| title = Erdogan to Borisov: Radical Statements Target Turkish Minority in Bulgaria| url = http://www.novinite.com/view_news.php?id=111228| agency = Sofia News Agency | publisher = Novinite Ltd.| location = [[صوفیه|Sofia]], Bulgaria| date = December 18, 2009| accessdate = Jenuary 12, 2010}}</ref> وزیر امور خارجه ترکیه هم نگرانیش در مورد داغ شدن بحث‌ها در مورد اخبار به زبان ترکی در بلغارستان را بیان کرد.<ref>{{cite news| title = The Bulgaria 2009 Review: Diplomacy| first = Ivan| last = Dikov| url = http://www.novinite.com/view_news.php?id=111464| agency = Sofia News Agency | publisher = Novinite Ltd.| location = [[صوفیه]]، بلغارستان| date = December 30, 2009| accessdate = Jenuary 12, 2010}}</ref> ایوان دیکوف اعلام کرد نه همه حزب ATAKA ولی بسیاری از مردم بلغارستان از طرح اخبار به زبان ترکی خشمگین شدند.<ref name="Ivan" />
 
== فرهنگ ==
خط ۲۰۴:
* Wikipedia contributors, "Bulgaria," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Bulgaria&oldid=493606716 (accessed May 22, 2012).
* [http://political.ir/post-327.aspx پایگاه تخصصی مطالعاتی اینپا INPO. «معرفی کشورها: بلغارستان». بازدید: مه ۲۰۱۲.]
* Crampton, R.J. (2007). Bulgaria. Oxford University Press. p.&nbsp; 174. {{ISBN|978-0-19-954158-4|en}}.
* Chary, Frederick B. The History of Bulgaria (The Greenwood Histories of the Modern Nations) (2011)
{{پایان چپ‌چین}}{{پایان کوچک}}