الیپی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{ادغام از|کنفدراسیون قبایل الیپی|تاریخ=ژوئیه ۲۰۱۸}}

{{Infobox former country|capital=نیسابی ([[کرمانشاه]])|continent=[[آسیا]]|date_end=|date_event1=۷۱۶ پ.م.|date_event2=۷۱۴ پ.م.|date_event3=۷۱۳ پ.م.|date_event4=۷۰۸ پ.م.|date_event5=۶۷۴ پ.م.|date_start=|event1=آغاز حکمرانی تالتا|event2=خراجگذار آشور|event3=شورش پنج استان به رهبری لنین|event4=مرگ تالتا و حاکمیت [[نیبه]]|event5=یورش [[کیمری‌ها]] به رهبری [[سانداک شاترو<s>متن خط خورده</s>]] به الیپی، مرگ [[نیبه]] و پایان پادشاهی الیپی|start=آغاز پادشاهی|flag_p1=Kassite Babylonia EN.svg|flag_p2=Median Empire.jpg|flag_s1=Map of Assyria FA.png|flag_s2=Median Empire.jpg|p1=کاسیان|p2=شاهنشاهی ماد|s1=آشور|s2=شاهنشاهی ماد|life_span=۷۱۶ پ.م. – ۶۷۴ پ.م.|conventional_long_name=پادشاهی الیپی|government_type=[[پادشاهی]]|event_end=سقوط نیسابی|year_start=۷۱۶ پ.م.|year_end=۶۷۴ پ.م.|leader1=دالتا|leader2=[[نیبه]]|year_leader1=۷۱۶ پ.م. – ۷۰۸ پ.م.|year_leader2=۷۰۸ پ.م. – ۶۷۴ پ.م.|title_leader=[[پادشاه]]||||||||flag_p3=Map of Assyria FA.png|p3=آشور|stat_area2=۱۰۰٬۰۰۰|stat_pop1=۱٬۰۰۰٬۰۰۰ نفر|era=[[اروپای دوران قدیم|عصر باستان]]|flag_s3=Urartu715-713.png|s3=کیمری ها|p4=کنفدراسیون قبایل الیپی|flag_p4=فرشته بر روی طاق بزرگ، طاق بستان - panoramio.jpg|flag_type=فرشتۀ طاق بزرگ|image_flag=فرشته بر روی طاق بزرگ، طاق بستان - panoramio.jpg}}{{تاریخ کرمانشاه}}

 

این تمدن در [[سده ۹ (پیش از میلاد)|قرن ۹]] تا [[سده ۶ (پیش از میلاد)|۶ پیش از میلاد]] گسترش یافت و براساس شواهد تاریخی این شهر بر اثر یک شاهراه تجاری در اطراف خود بسیار رونق یافت و در میان [[سده ۸ (پیش از میلاد)|قرن‌های ۸]] و [[سده ۷ (پیش از میلاد)|۷]] پیش از میلاد تحت تسلط [[آریایی]]‌ها درآمد؛ و پادشاه آن، [[دالتا]]<ref group='یادداشت'>از وی در منابع به «تالتا» هم سخن به میان آورده‌اند.</ref> از سال [[۷۱۴ (پیش از میلاد)|۷۱۴ پیش از میلاد]] به [[سارگن دوم]]<ref group='یادداشت'>امپراتور [[آشور]] (۷۲۲–۷۰۵ ق‌م)</ref> خراج پرداخت می‌کرد و پس از مرگ پادشاه «[[دالتا]]» پسرش «[[نیبه]]» از طرف [[عیلامیان]] پشتیبانی می‌شد.

== [[شورش لنین|شورش پنج استان]] ==

هنگامی که قرار بود اولین خراج به آشور پرداخته شود ، یک سال پس از جنگ یکم الیپی و آشور ، پنج استان به مرکزیت شهر هوباهنا و به رهبری لنین ، در [[دهه ۷۱۰ (پیش از میلاد)|سال ۷۱۴ پیش از میلاد]] شورش کردند و [[دالتا]] را نپذیرفتند ، همچنین به [[آشور]] خراجی نپرداختند . به همین دلیل [[سارگون دوم]] به این پنج استان حمله کرد و آن ها را شکست داد . او در این نبرد شهر هوباهنا را ضمیمۀ خاک [[آشور]] کرد و [[دالتا]] دوباره پادشاه شد . پس از این جنگ اولین خراج الیپی به آشور پرداخته شد .

 

== یادکرد از الیپی ==