شاید تنها نیرویی که بتوان با اطمینان آن را ویژه انسان دانست توانایی اندیشیدن انتزاعی و نمادپردازی باشد. اندیشه انتزاعی هنگامی شکل می‌گیرد که به مفاهیم تجریدی (آنچه حس‌های پنجگانه از درکش ناتوانند) فکر می‌کنیم. نمادپردازی نیز آنجایی آغاز می‌شود که انسان برای یک جسم یا مفهوم، نامی (برچسب یا واژه‌ای) بر می‌گزیند و یا آن را با شکل، رنگ یا علامتی به تصویر می‌کشد.
بدین‌ترتیب انسان توانسته با رمزگذاری اندیشه‌هایش در قالب نمادهای کلامی یا شمایلی راهی برای ماندگار کردن آنها بیابد. جانوران دیگر همواره ناچار به تکرار آزمون و خطاهای اجدادی برای بقا هستند، اما انسان با ابداع دو دسته رمزگان خاص خودش زبان و الفبا، توانسته دانسته‌ها و تجربه‌هایش را به همنوعانش انتقال دهد و برای نسل‌های آتی به‌جا نهد. سپس برپایه آنها رمزگان‌های پرشمار دیگری همچون هنرها، ادیان، اساطیر، دانش‌ها و... را بنا کرده تا انسانی گردد که امروز هست. مهم‌ترین دلیل پیشرفت‌هایی که انسان را از جانوری آسیب‌پذیر تا راس هرم غذایی زمین بالا کشانده، همین توان رمزگذاری و رمزگشایی با بهره از نمادها است که به انباشت داده‌های اطلاعاتی و رشد روزافزون و شتابنده دانایی و توانایی انسان انجامیده است.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= طاهری|نشانی= http://tsaart.eshragh.ir/Portal/home/?news/3640/624698/627768/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%DA%A9%D9%87%D9%86-%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%A7--%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%B5%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%B1%DB%8C|نام= صدرالدین|کتاب= نشانه‌شناسی کهن‌الگوها در هنر ایران باستان و سرزمین‌های همجوار| ناشر= تهران: شورآفرین |سال=۱۳۹۶، صص ۱۲–۱۳}}</ref> نمادها در ارتباط میان فرهنگ‌ها دست به دست می‌شوند، اما نباید بر این پندار باشیم که در فرآیند مهاجرت هر نماد تمام مفاهیم اسطوره‌ایش نیز منتقل و پذیرفته خواهد شد. برخی از نمادها به هنگام مهاجرت در کنار فرم، انگاره‌ها و معانی را نیز با خود به همراه می‌برند. بسیاری از نمادها اما در میهن جدیدشان میان اندیشه‌های کهن مردمان حل شده و کارکرد و مفهومی تازه می‌یابند. نمادها گاه مفاهیم متفاوتی را برای بازماندگان فرهنگ‌های گوناگون بازنمایی می‌کنند. حتی در درون یک فرهنگ نیز نمادها در گذر از نسلی به نسل دیگر ممکن است معانی تازه‌ای بیابند . اما هر بازتعریف از یک نماد ابتدا نیاز به پذیرش جمعی دارد. بنابراین معانی نمادین بر پایه قراردادهای اجتماعی در یک فرهنگ درونی می‌شوند.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= طاهری|نشانی= http://tsaart.eshragh.ir/Portal/home/?news/3640/624698/627768/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%DA%A9%D9%87%D9%86-%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%A7--%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%B5%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%B1%DB%8C|نام= صدرالدین|کتاب= نشانه‌شناسی کهن‌الگوها در هنر ایران باستان و سرزمین‌های همجوار| ناشر= تهران: شورآفرین |سال=۱۳۹۶، صص ۱۳–۱۴}}</ref>
'''نماد''' کلمه‌ای است که معنایی فراتر یا غیر از لفظ خود را القا می‌کند.<ref>محمد رضا نظری دارکولی، راهنمای داستان‌نویسی، انتشارات آریابان، شابک: ۷-۵۶-۷۱۹۶-۹۶۴-۹۷۸</ref>
