لوئیس بونوئل: تفاوت میان نسخه‌ها

وقتی که بونوئل در سن ۸۳ سالگی از دنیا رفت، در آگهی ترحیم او در [[نیویورک تایمز]] از او با صفاتی همچون «تابوشکن، معلم اخلاق، و انقلابی که در جوانی رهبر جنبش سورئالیسم آوانگارد بود و برای نیم‌قرن بعدی هم کارگردانی چیره‌دست بود»، یاد شده بود. منتقد سینما، [[راجر ابرت]]، از نخستین فیلم بونوئل، تحت عنوان [[سگ اندلسی]] که در دوران سینمای صامت ساخته شده بود، به صورت «مشهورترین فیلم کوتاهی که تا به حال ساخته شده» یاد می‌کند و آخرین فیلم او که ۴۸ سال بعد ساخته شد، برنده جایزه بهترین کارگردان از طرف [[هیئت ملی نقد و بررسی فیلم]] و [[اجتماع ملی منتقدین سینما]] شد. [[اکتاویو پاز]]، نویسنده مکزیکی، آثار بونوئل را «پیوند تصور فیلمی با تصور شعری که یک واقعیت جدید از نوع ویرانگر و فروپاشانه ایجاد کرده» توصیف کرده استکرده‌است.

شش تا از فیلم‌های بونوئل در نظرسنجی منتقدین سال ۲۰۱۲ نشریه [[سایت اند ساند]] تحت عنوان «۲۵۰ فیلم برتر همه دوران‌ها» گنجانده شده استشده‌است. ۱۵ تا از فیلم‌های او هم از طرف «آنها فیلم ساختند، اینطور نیست؟» در فهرست ۱۰۰۰ فیلم برتر همه اعصار گنجانده شده استشده‌است که باعث شده پس از [[جان فورد]] که ۱۶ فیلم در این فهرست دارد، در رتبه دوم قرار بگیرد. بونوئل در فهرست ۲۵۰ کارگردان برتر از همین نشریه، در رده ۱۴ قرار دارد.

بونوئل در [[کالاندا]] متولد شد، شهری کوچک در [[استان تروئل]] در ناحیه [[آراگون]] اسپانیا. پدر او لئوناردو بونوئل، شخصی تحصیل‌کرده از خانواده‌ای با اصل و نصب از آراگون، و مادرش ماریا پورتولس بود که از شوهرش سال‌ها جوان‌تر بود و به خانواده‌ای ثروتمند و با نفوذ تعلق داشت. او بعدها زادگاهش را اینگونهاین‌گونه توصیف کرد که در کلاندا، «قرون وسطا تا جنگ جهانی اول ادامه داشت». لوییس که فرزند ارشد خانواده از مجموع هفت فرزند محسوب می‌شد، دو برادر به نام‌ها آلفونسو و لئوناردو و چهار خواهر به نام‌های آلیسیا، Concepción، مارگاریتا و ماریا داشت.

در سال ۱۹۱۷، او به [[دانشگاه مادرید]] رفت و در ابتدا به تحصیل در رشته [[برزشناسی]] و سپس [[مهندسی صنایع]] پرداخت، اما در نهایت به [[فلسفه]] تغییر رشته داد. او در میان دیگر هنرمندان مهم اسپانیایی که در Residencia de Estudiantes زندگی می‌کردند، با [[سالوادور دالی]] (که بعدها نقاش برجسته‌ای شد) و [[فدریکو گارسیا لورکا]] (که بعدها شاعر برجسته‌ای شد)، رابطه دوستی صمیمی و نزدیکی برقرار کرد. این سه دوست که هسته اصلی جنبش آوانگارد سورئالیستی اسپانیا را تشکیل می‌دهند، در زمرده اعضای [[نسل ۲۷]]، به شهرت فراوانی رسیدند. بونوئل خصوصاً مجذوب لورکا شده بود، بونوئل بعدها در خودزندگی‌نامه خود نوشت که «ما همدیگر را مصرانه دوست داشتیم. هرچند که به نظر می‌رسید خصوصیات مشترک کمی با هم داشتیم، من ردنکی از آراگون بودم، و او یک آدم آراسته اندلسی بود. ما اکثر اوقات را با هم سپری می‌کردیم … شب‌هنگام پشت Residencia روی چمن‌های می‌نشستیم (در آن موقع، در آنجا فضاهای باز پهناوری که تا دوردست‌ها می‌رسید قرار داشت)، و او شعرهایش را برای من می‌خواند. او به آهستگی و به زیبایی می‌خواند و از طریق او من دنیای جدیدی را کشف کردم. رابطه او با دالی تا حدی متلاطم بود، رابطه آنهاآن‌ها به علت بیشتر شدن صمیمیت بین دالی و لورکا و همین‌طور ناخشنودی به خاطر موفقیت‌های اولیه‌ای که دالی در هنر کسب کرده بود، با حسادت همراه شده بود.

بونوئل در سال‌هایی که دانش‌آموز بود، تبدیل به یک هیپنوتیزم کنندههیپنوتیزم‌کننده چیره‌دست شده بود. او یک بار ادعا کرد که در حین آرامش دادن به یک فاحشه هیستریانیک از طریق تلقین [[هیپنوتیزم]]، به طوربه‌طور غیرعمدی یکی از چند رهگذری که در آنجا بوده‌اند را هم به حالت خلسه برده بوده استبوده‌است. او اغلب تأکید داشت که تماشا کردن فیلم، یک جور هیپنوتیزم است: «این نوع هیپنوتیزم سینمایی یقیناً بابت تاریکی تئاتر و تعویض سریع صحنه‌ها، نورها و حرکات دوربین است، که باعث می‌شود هوش حیاتی تماشاگر ضعیف شود و یک جور شیدایی وادارد.

او تصمیم گرفته بود که وارد صنعت فیلم شود و در یک مدرسه خصوصی تدریس فیلم که توسط [[ژان اپستاین]] و همکارانش اداره می‌شد، ثبت نام کرد. در آن موقع، Epstein یکی از نامدارترین کارگردانان تجاری بود که در فرانسه کار می‌کرد. طولی نکشید که بونوئل در نقش دستیار کارگردان برای Epstein در فیلم‌های Mauprat (۱۹۲۶) و La chute de la maison Usher (۱۹۲۸) و همین‌طور برای Mario Nalpas هم در فیلم‌های La Sirène des Tropiques (1927) (که در آن [[جوزفین بیکر]] بازی می‌کند) مشغول به کار شد. او در بخش‌های کوچکی از فیلم Carmen ساخته Jacques Feyder در سال ۱۹۲۶، در نقش قاچاقچی به روی صحنه رفته استرفته‌است.

وقتی که بونوئل تا حدی به طوربه‌طور تمسخرآمیزی به خواسته Epstein مبنی بر کمک کردن به منتور اپستاین، [[آبل گانس]] تن درنداد (که Abel Gance در آن هنگام بر روی فیلم [[ناپلئون (فیلم ۱۹۲۷)|ناپلئون]] کار می‌کرد)، اپستاین خشمگینانه او را اخراج کرد و به او گفت «چطور یک عوضی حقیری مثل تو جرأت می‌کند این طوراین‌طور در مورد کارگردان بزرگی همچون Gance صحبت کند؟» سپس ادامه داد که «تو به نظر می‌رسد کمی سورئالیستی. مراقب سورئالیست‌ها باش، اونها آدم‌های خل و چلی هستند.»

بونوئل پس از جدا شدن از اپستاین، به عنوان یک منتقد فیلم برای La Gaceta Literaria (سال ۱۹۲۷) و Les Cahiers d'Art (سال ۱۹۲۸) کار کرد. بونوئل و دالی در نشریه‌های دوره‌ای L'Amic de les Arts و La gaseta de les Arts، یکسری مقالات (اعلام و پاسخ) راجع به سینما و تئاتر می‌نوشتند و در آنهاآن‌ها در مورد مسائل تکنیکی همچون قطعه‌بندی، دکوپاژ، «فوتوژنیا» و [[ویراستاری ریتمیک]] می‌پرداختند. او همچنین با نویسنده نامدار [[Ramón Gómez de la Serna]] بر روی فیلم‌نامه‌ای که کار می‌کرد که امیدوار بود تبدیل به اولین فیلمش شود، «داستانی در شش صحنه» به نام Los caprichos. بواسطه مشارکتش در Gaceta Literaria او به تأسیس شدن اولین باشگاه سینمایی مادرید کمک کرد و اولین مدیر آن بود.

در همین اوقات بود که او با همسر آینده‌اش، Jeanne Rucar، معلم [[ژیمناستیک]] که مدال برنز المپیک هم دریافت کرده بود، آشنا شد. بونوئل به شیوه رسمی آراگونی، با یک ندیمه، از او خواستگاری کرد و آنهاآن‌ها در سال ۱۹۳۴ ازدواج کردند، علی‌رغم این که اولین باری که بونوئل در سال ۱۹۳۰ از او خواستگاری کرد، Jeanne هشداری از طرف Jean Epstein به این مضمون دریافت کرده بود: «Jeanne، تو داری اشتباه می‌کنی… این آدم مناسبی برای تو نیست، با او ازدواج نکن». آن دو در سرتاسر زندگی خود زن و شوهر باقی ماندند و دو پسر به نام‌های Juan-Luis و Rafael داشتند. [[دیگو بونوئل]]، فیلمساز و مجری سری [[به مادرم خبر نده]] که از [[شبکه نشنال جئوگرافیک]] پخش می‌شود، نوه آنهاست.

بونوئل پس از دوره شاگردی، فیلم کوتاهی به نام [[سگ اندلسی]] را با همکاری [[سالوادور دالی]] نوشت و کارگردانی کرد. این فیلم که با هزینه مادر بونوئل ساخته شده، از یک سری تصورات هولناکی از نوع [[زیگموند فروید|فرویدی]] تشکیل شده است، این فیلم با صحنه بریدن کره چشم یک زن با تیغ ریش‌تراشی آغاز می‌شود. این فیلم مورد تحسین شورانگیز جنبشی نوپا به نام [[فراواقع‌گرایی]] که در آن هنگام در فرانسه در حال شکل‌گیری بود، قرار گرفت و تا به امروز هم به طوربه‌طور پیوسته در محافل سینمایی به نمایش درمی‌آید.

فیلم‌نامه سگ اندلسی ظرف شش روز در منزل شخصی دالی در Cadaqués نوشته شد. بونوئل در نامه‌ای به یک دوست که در فوریه ۱۹۲۹ نوشته شده، فرایند نوشتن فیلم‌نامه را توصیف کرده است،کرده‌است، «ما باید دنبال یک طرح داستانی می‌گشتیم. دالی به من گفت، «من دیشب خواب دیدم که مورچه‌ها در دستم وول می‌خورند» و من هم گفتم «خدایا ممنون، و من خواب دیدم که یک نفر را یا چشم شخص دیگری را بریده‌ام. همین فیلم است، بیا بریم بسازیمش». بونوئل و دالی بر خلاف رویکردی که Jean Epstein و همتایانش داشتند که هرگز هیچ چیز را به شانس وابسته نمی‌کردند و هر تصمیمی دلایل منطقی خودش را داشت و با کل کار هماهنگ بود، بونوئل و دالی تمامی ارتباطات منطقی بین بخش‌های فیلم را حذف کرده بودند. به گفته بونوئل، «قوانین ما بسیار ساده بود: ایده یا تصوری که ممکن بود هر نوعی توضیح منطقی داشته باشد، مورد پذیرش قرار نمی‌گرفت. ما باید همه درها را به سوی ناخردورزی باز می‌کردیم و تنها آن تصوراتی را نگه می‌داشتیم که باعث تعجب ما می‌شد، بدون اینکه بخواهیم توضیح دهیم چرا».

در اواخر ۱۹۲۹، بونوئل و دالی به خاطر سگ اندلسی، از طرف Marie-Laurie و Charles de Noailles، صاحبان یک سینمای خصوصی در Place des États-Unis و حمایت‌کنندگان مالی کارهای Jacques Manuel, Man Ray و Pierre Chenal، سفارش شده بودن تا فیلم کوتاه دیگری بسازند. در ابتدا قصد بر این بود تا این فیلم هم از مدت زمانی به همان اندازه مدت زمان سگ اندلسی برخوردار باشد، اما این بار صدا هم چاشنی کار شده باشد. در اواسط ۱۹۳۰، این فیلم که به طوربه‌طور بخش‌بخش‌شده بود، به مدت زمانی نزدیک به یک ساعت رسیده بود. بونوئل از اینکه مدت زمان فیلم بیش از دو برابر چیزی شده بود که قرار بود باشد و بوجه فیلم هم متعاقب آن دو برابر شده بود، پیشنهاد کرد تا فیلم کوتاه شود و به اندازه اولیه آن برگردد، اما Noailles همان نسخه طولانی و نزدیک به یک‌ساعته را پسند کرد.

دالی فیلم دوران طلایی را به عنوان حمله‌ای عمدی به کاتولیسیزم (Catholicism) طور علنی تحسین کرد و این باعث شد رسوایی بزرگتری نسبت به فیلم سگ اندلسی به بار آید. فیلم «به خاطر نظرم عمومی» ممنوعه اعلام شد. از جمله اولین دفعاتی که فیلم به روی پرده رفت، کاتولیک‌هایی از League of Patriots و Anti-Jewish Youth Group در آنجا حضور داشتند که بر روی پردهٔ فیلم جوهر صورتی پاشیدند و حتی به خرابکاری در یک نگارخانهٔ هنری که در همان نزدیکی قرار داشت پرداختن که باعث شد تعدادی از نقاشی‌های ارزشمند سورئالیستی نابود شود. Noailles که هر دو کاتولیک بودند، به خاطر صحنهٔ کفرآمیزی که در آنهای فیلم قرار دارد (و به صورت بصری مسیح را با نوشته‌های [[مارکی دو ساد]] پیوند می‌دهد) از طرف واتیکان تهدید به تکفیر شدن شدند، بنابراین آنهاآن‌ها در سال ۱۹۳۴ تصمیم گرفتند که تمام نسخه‌های فیلم را جمع‌آوری کنند. فیلم دوران طلایی تا سال ۱۹۷۹ و پس از مرگ آنهاآن‌ها دوباره هرگز به نمایش درنیامد. جنجال آنقدر زیاد بود که نمایش یک فیلم دیگر که حامیان مالی آن هم Noailles بودند، The Blood of a Poet اثر Jean Cocteau، می‌بایست برای بیش از دو سال به تأخیر می‌افتاد تا اینکه مخالفت‌ها علیه فیلم دوران طلایی فروکش کند. برای تحت فشار گذاشتن Charles de Noailles او را مجبور کردند تا از عضویتش در Jockey Club انصراف دهد.