'''جنگ زنجیر''' {{به عربی|ذات السلاسل}} به اولین جنگ از رشته جنگهای صدر اسلام که بین ایران و اعراب به وقوع پیوست، گفته میشود. این جنگ را '''جنگ زنجیر''' نامیدهاند زیرا بطوریکهبهطوریکه اعراب نوشتهاند پای بعضی از سربازان ایرانی را زنجیر کرده بودند که فرار نکنند.<ref name="پیرنیا، ص ۳۵۸">پیرنیا، ص ۳۵۸</ref> البته این احتمال میرود که اگر در واقع زنجیری در کار بودهاست، نوعی آرایش جنگی بودهاست که برای اعراب بکلیبه کلی تازگی داشتهاست.<ref>زرین کوب ص ۲۹۸</ref>
== جنگهای خالد بن ولید در عراق ==
در باب جنگهای [[خالد بن ولید]] در عراق خاصه در توالی و ترتیب آنهاآنها بین اخبار اختلاف هست. در واقع نه نامههایی که بر حسب روایات گویند بین خالد و [[ابوبکر]] رد و بدل شدهاست، چندان معتبر مینماید نه تاریخ آمدن خالد به عراق خالی از اشتباه به نظر میرسد. بعلاوهبهعلاوه تسخیر شهرها و آبادیهای سواد و عراق بیگمان برای اعراب به یک بار حاصل نشدهاست و در مدتی که هنوز دولت ساسانی باقی بودهاست، این شهرها مکرر دست بدست گشته و فاتحان غالباً ناچار میشدهاند که هر شهر را مکرر بگشایند و از این روست که اخبار این فتوح در روایات گاه به صورتهای گوناگون آمدهاست و گشودن بعضی جاها را به چند تن نسبت دادهاند و در بعضی جاها بیش از یک بار اشارت به وقوع جنگ کردهاند.<ref>زرین کوب ص ۲۹۴</ref> جنگهای خالد ولید را با ایرانیان باید جنگهای سرحدی دانست زیرا جنگ مابین مرزبانان و مستحفظین مرزی ایران با اعراب بود، از این زمان به بعد بود که محل جنگها به نواحی داخل مرزی ایران کشیدهشد.<ref>پیرنیا، ص ۳۵۹</ref>
== آمدن خالد به عراق ==
خط ۲۵:
== نقش مثنی بن حارث شیبانی ==
[[مثنی بن حارث شیبانی]] یکی از سردستههای قبایل وابسته به [[بکر بن وائل]] بود که در پایان [[جنگهای رده]] اسلام آورد. شک نیست که مثنی با قبول مسلمانی پای اعراب [[حجاز]] را به نواحی عرب نشین عراق باز کرد و آنهاآنها را برای سعی در نشر آیین تازه در بین اعراب عراق دل داد و گرفتاریهای [[ساسانیان]] را در امور داخلی برای آنهاآنها روشن نمود. لیکن اهتمام او ظاهراً فقط این مایه تأثیر داشت که خلیفه خالد را جهت امارت مسلمانان و تنبیه بقایای اهل رده در آنجا گسیل دارد، کاری که بعدها منجر شد به زد و خوردهای سرحدی با طلایهها و پادگانهای سپاه ایران و ضعف شدید [[امپراتوری ساسانیان]] شد.<ref>زرین کوب ص ۲۹۶</ref>