فلوئوروسکوپی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB
خط ۱۵:
تکنیک‌های فلوئوروسکوپی هنگامی مفیدند که لازم است حرکتی مانند جابجایی مواد در مجرای گوارشی پس از بلعیدن مواد کنتراست زا (مثل [[باریم]]) مطالعه شود. در این روش به‌جای فیلم از صفحات شیشه‌ایِ فلورسانسِ قابل رؤیت استفاده می‌شود که باعث مرئی کردن تصویر درهنگام تشعشع رادیوگرافی می‌شود.
 
به‌دلیل توالی پرتوهای ایکس و خطرات احتمالی توأم با آن در فلوئوروسکوپی از دوزهای پایین استفاده می‌شود که درنتیجهدر نتیجه منجر به بروز [[نوفه|نوفهٔ]]<ref GROUP="پانویس">quantum mottle</ref> نسبتاً زیادی می‌شود.
 
== پیشینه ==
[[پرونده:WW1 fluoroscope operation.jpg|بندانگشتی|رادیولوژیست در روزگاران قدیم مستقیماً به داخل پرتو نگاه می‌کرد.]]
 
در فلوئوروسکوپ‌های قدیمی رادیولوژیست تصویر فلورسانس تولیدشده را بررویبر روی یک صفحه در طرف مقابل لامپ اشعه ایکس مستقیماً مشاهده می‌کرد. برای این کار، استفاده از یک اتاق تاریک و تطابق دید رادیولوژیست با تاریکی ضروری بود، زیرا روشنایی تصویر جهت رؤیت آن در روز کفایت نمی‌کرد.
 
در فلوئوروسکوپهای امروزی، از لامپ [[تقویت کنندهتقویت‌کننده]] تصویر یا سیستم آرایهٔ تخطی (فلت پانل)<ref GROUP="پانویس">Flat Panel</ref> استفاده می‌شود. در تقویت‌کننده‌های تصویر، صفحهٔ ورودی لامپ، ابتدا اشعه ایکس را تبدیل به [[نور مرئی]] و سپس بلافاصله توسط لایهٔ فتوکاتد تبدیل به الکترون می‌کند. یک باریکهٔ الکترونی می‌تواند توسط [[اختلاف پتانسیل]] ایجادشده در دو سر لامپ به‌سمت صفحهٔ خروجی شتاب گیرد. صفحهٔ خروجی در آخر از جنس فلوئورسانس است تا تصویر نورانی شدیدی را ایجاد کند.
 
سیستم‌های فلوروسکوپی مدرن از تقویت‌کننده‌های تصویر کوپل‌شده به سیستم‌های تلویزیونی حلقه‌بسته استفاده می‌کنند. فلوروسکوپی با تقویت تصویر در سال‌های اخیر شاهد پیشرفت‌های تکنولوژیکی بسیاری بوده‌است. سایز تقویت‌کنندهٔ تصویر(Image Intensifier) از قطرهای اولیهٔ ۱۵ سانتیمتری به سیستم‌های ۴۰ سانتیمتری رسیده‌است.
خط ۲۸:
== طریقهٔ کار ==
{{اصلی|دستگاه تقویت تصویر}}
فلوروسکوپی و [[آنژیوگرافی]] کاربردهای خاصی از تصویربرداری با اشعه ایکس هستند که در آن [[صفحه نمایش]] [[فلورسنت]] و یک تیوب یا لوله تشدید کنندهٔتشدیدکنندهٔ تصویر، به یک سیستم [[تلویزیون]] [[مدار بسته]] متصل می‌شود. سیستمهایسیستم‌های جدیدتر از آشکارسازهای فلت پانل استفاده می‌کنند. این مجموعه امکان [[تصویر برداری]] طی یک زمان واقعی از ساختارهای در حال حرکت را فراهم می‌سازد و درعیندر عین حال می‌تواند با تقویت یک [[ماده حاجب]] یا واسطه نیز همراه گردد. تصاویر اشعه [[ایکس]] می‌توانند برای بررسی بر روی یک فیلم هم ثبت گردند. اما موقعی که مشاهده حرکت یک شی مثلاً مشاهده حرکت [[ماده حاجب]] در مسیر گوارشی مورد نظر است می‌توان مستقیماً تصویر را بر روی یک صفحه مونیتور بطور زنده مشاهده نمود.<ref>فیزیک رادیولوژی تشخیصی کریستینسن. ترجمهٔ دکتر بهمن محتشمی. مرکز پخش اشارت. ص۳۱۲.</ref>
 
مشکل اصلی در فلوئوروسکوپی معمولی آن است که سیگنال تصاویر ایجاد شده بر روی صفحه فلورسنت بسیار ضعیف بوده و کیفیت این تصاویر در مقایسه با کیفیت تصاویر [[رادیوگرافی]] بسیارکمتر است. برای رفع این نقیصه و تقویت سیگنال نوری٫ در دستگاه‌های فلورسکوپی متعارف از یک لامپ تشدید کنندهتشدیدکننده تصویر استفاده می‌شود. سیستمهایسیستم‌های فلت پانل این روزها طرفداران زیادتری به خود جذب کرده اما در عوض گران ترند ولی دارای [[آرتیفکت]]‌های کمتری هستند.
 
از فلوئوروسکوپی بصورتبه صورت پالسی هم استفاده می‌شود همانند تصویربرداری‌های قلبی.<ref GROUP="پانویس">Cardiac Cine</ref>
 
=== مدهای عملکرد فلوئوروسکوپی ===
خط ۳۸:
* فلوئوروسکوپی پیوسته:<ref GROUP="پانویس">Continuous mode</ref> بدون اینکه به قطع اشعه X بپردازیم، تصاویر برخط و زنده مشاهده می‌شود. این مد کاری فلوئوروسکوپی از امنیت بسیار پایین برخوردار خواهد بود.
* فلوئوروسکوپی تک-پالس کوتاه:<ref GROUP="پانویس">Snapshot or image mode</ref> در این حالت فلوئوروسکوپی همان رادیوگرافی و تک تصویر خواهد بود. به همین دلیل در این حالت از دز تشعشع بالاتر نیز می‌توان استفاده کرد.
* فلوئوروسکوپی پالس با نرخ فریم متغیر:<ref GROUP="پانویس">Pulsed mode</ref> در این حالت تصویربرداری به صورت پالسی خواهد بود یعنی در هر ثانیه چندین بار تشعشع قطع و وصل خواهد شد. به تعداد تصاویر گرفته شده در هر ثانیه، فریم گفته می‌شود که مشخص کنندهمشخص‌کننده رزولوشن زمانی تصاویر خواهد بود. یکی از محدود کننده‌هایمحدودکننده‌های حداکثر فریم گرفته شده در هر ثانیه، مدت زمانی است که تیوب نیاز دارد تا روشن شده و تشعشع کند و دوباره خاموش شود. رزولوشن زمانی بسته به کاربرد و نیاز پزشک از ۷٫۵ فریم تا ۳۵ فریم می‌تواند متغیر باشد. مهمترین کاربردهای فلوئوروسکوپی در استفاده از آن در مد کاری پالس با نرخ فریم متغیر خواهد بود. زیرا علاوه بر اینکه پیوسته نیست می‌تواند تغییرات زمانی را نیز به خوبی نشان دهد.
 
=== وجوب ماده حاجب ===
[[پرونده:Mobile X-ray machine.jpg|بندانگشتی|یک سیستم C-arm]]
 
در فلوئوروسکوپی معمولی برای مشاهده [[مسیر گوارشی]]٫ یک ماده حاجب غیر سمی مانند سولفات باریم٫ بسته به این که چه بخشی از مسیر گوارشی مورد آزمون قرار گیرد٫ توسط بیمار بلعیده شده یا تنقیه می‌شود. بیماریهایبیماری‌های معمول در سیستم گوارشی مانند زخم ٫تومورو ٫انسداد توسط فلورسکوپی قابل تشخیص است.<ref>{{cite book |author=mansour,vafa dost|title=principles of radiological imaging |publisher=Academic Press |location=tehran |year=1994 |pages= |isbn=964-463-144-5 |oclc= |url=/0091679X |doi= |accessdate=}}</ref>
 
مواد حاجب عواملی هستند که اغلب از طریق [[بلع|بلعیده]] شدن یا [[تزریق]] به بدن بیمار مورد استفاده قرار می‌گیرند و به تعیین [[آناتومی]] و عملکرد [[عروق خونی]]، سیستم تناسلی ادراری و دستگاه گوارش کمک می‌کنند. دو نمونه ماده حاجب یا رادیوکنتراست<ref GROUP="پانویس">Radiocontrast</ref> که در حال حاضر مورد استفاده واقع می‌شوند، عبارتند از [[باریم]] (به صورت [[سولفات باریم]]<ref GROUP="پانویس">BaSO4</ref>) که ممکن است از راه خوراکی یا مقعدی برای ارزیابی دستگاه گوارش داده شود، و دیگری [[ید]]، در اشکال گوناگون اختصاصی، که ممکن است از طریق دهان، مقعد، یا تزریق داخل شریانی یا داخل وریدی به بیمار داده شود. این مواد حاجب، اشعه ایکس را به شدت جذب یا پخش (پراکنده) می‌کنند، و ضمن تصویر برداری در زمان واقعی اجازه می‌دهد تا تظاهرات فرایندهای [[دینامیک]] (پویا)، مانند حرکات دودی در دستگاه گوارش یا جریان خون در شریان‌ها و وریدها، ثبت گردند. کنتراست ید نیز ممکن است در نواحی غیرطبیعی، بیشتر یا کمتر از حد نرمال و عادی بافت، غلظت یا تمرکز پیدا کند و بدین ترتیب ایجاد اختلالات ([[تومور]]ها، [[کیست]]‌ها، [[التهاب]])را، بیشتر آشکار سازد. علاوه بر این، [[هوا]] نیز در شرایط خاص می‌تواند به عنوان ماده حاجب یا عامل کنتراست برای [[دستگاه گوارش]] مورد استفاده قرار گیرد، همچنین [[دی اکسید کربن]] نیز، گاهی اوقات می‌تواند به عنوان یک ماده حاجب در سیستم وریدی استفاده شود، که در این موارد، عامل کنتراست موجب تخفیف اشعه ایکس و تابش کمتر آن نسبت به بافت‌های اطراف می‌گردد.
خط ۵۰:
[[پرونده:Normal barium swallow animation.gif|thumb]]
* جراحی‌های ارتوپدی
: تصاویر فلوئوروسکوپی از مجموعه‌ای از تصاویر پشت سر هم تصاویر رادیوگرافی بدست آمده استآمده‌است و چون کاربرد اصلی رادیوگرافی تصویربرداری از استخوان هاست، استفاده از فلوئوروسکوپی در کاربردهای ارتوپدی جایگاه خود را پیدا کرده‌است. به‌خصوص در جراحی‌ها که نیاز است که شکستگی استخوان‌ها و تغییرات آن همزمانهم‌زمان مشاهده شود.
* وارد کردن کاتتر<ref GROUP="پانویس">Catheter</ref>
: در هنگام وارد کردن کاتتر دنبال کردن محل آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار خواهد بود. به همین دلیل از فلوروسکوپی در آنژیوگرافی استفاده می‌شود.