زرافه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB
خط ۲۳:
زرافه‌ها به‌طور پراکنده در قارهٔ آفریقا به خصوص کشورهای [[چاد]] در شمال، [[آفریقای جنوبی]] در جنوب، [[نیجر]] در غرب و [[سومالی]] در شرق زندگی می‌کنند. زرافه‌ها معمولاً ساکن [[صحرا|دشت‌ها]]، مراتع و [[جنگل]]‌های باز هستند. منبع غذایی اصلی آن‌ها [[برگ]]‌های [[اقاقیا (سرده)|اقاقیا]] هستند که هر حیوان [[گیاه‌خوار]]ی قدش به آن‌ها نمی‌رسد. زرافه‌ها همواره هدف حمله [[شیر (گربه‌سان)|شیرها]]، پلنگ‌ها و [[سگ وحشی آفریقایی|سگ‌های وحشی]] قرار می‌گیرند. زرافه‌های بزرگ‌سال نمی‌توانند پیوندهای اجتماعی قوی ایجاد کنند. هنگام حمله کردن به زرافه‌ها، این موجودات گردن خود را به عنوان سلاح استفاده می‌کنند. زرافه‌های نر همیشه علاقهٔ زیادی به جفت‌گیری داشته‌اند که حاصل آن نسل‌های جوان‌تر این موجودات است.
 
زمین همیشه شیفتهٔ این موجودات بوده‌است و این موجودات را عجیب و غریب می‌داند به طوری کهبه‌طوری‌که این موجودات را در [[نقاشی]]‌ها، [[کتاب]]‌ها و [[انیمیشن]]‌های برجسته‌ای همچون [[ماداگاسکار (فیلم ۲۰۰۵)|ماداگاسکار ۱]]، [[ماداگاسکار: فرار به آفریقا|۲]]، [[ماداگاسکار ۳|۳]]، [[دنیای وحش (فیلم)|دنیای وحش]] و پیمان حیوانات به تصویر کشیده‌اند. توسط اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت، برخی از این موجودات در خطر انقراض هستندو برخی نیز خطری برای انقراض آن‌ها نیست. با این حال، هنوز هم زرافه‌ها در [[پارک ملی|پارک‌های متعدد ملی]] و بازی نیز یافت می‌شوند.
 
== ریشه‌شناسی نام ==
واژهٔ ''زرافه'' برگرفته از [[عربی]] ''زَرَافَة'' و آن نیز از واژهٔ [[سریانی]] {{lang|syc|ܙܵܪܝܼܦܵܐ}} (زَرافَه) است. معنی این واژه پیاده‌روی سریع است.<ref name="kingdon"/> چند بار املای این واژه در زبان [[زبان انگلیسی|انگلیسی]] تغییر کرده‌است.<ref name="OED"/> Gerfauntz ممکن است از واژه حیوان Geri در سومالی ریشه گرفته باشد.<ref>{{cite book|author=Peust, C.|contribution=Some Cushitic Etymologies|editors=Dolgopolʹskiĭ, A. ; Takács, G. ; Jungraithmayr, H|year=۲۰۰۹|title=Semito-Hamitic Festschrift for A.B. Dolgopolsky and H. Jungraithmayr|publisher=Reimer|pages=۲۵۷–۶۰|isbn=۳-۴۹۶-۰۲۸۱۰-۶}}</ref> فرم [[زبان ایتالیایی|ایتالیایی]] Giraffa در سال ۱۵۹۰ به وجود آمد.<ref name="OED">{{cite web|url=http://etymonline.com/?term=giraffe|title= Giraffe|publisher= Online Etymology Dictionary|accessdate= ۲۰۱۱-۱۱-۰۱}}</ref> در [[فرانسه]] به این جانور Girafe نیز می‌گویند.<ref name="OED"/> نام گونهٔ camelopardalis نیز یک واژهٔ [[زبان لاتین|لاتین]] است.<ref>{{Cite web|url=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.04.0059:entry=camelopardalis|title= camelopardalis|publisher= A Latin Dictionary, Perseus Digital Library|accessdate= ۲۰۱۱-۱۱-۲۳}}</ref>
 
کمیلپرد نیز نام گونه‌ای در آفریقا است.<ref name="walker">{{cite book|author=Walker, C.|year=۱۹۹۷|title=Signs of the Wild|publisher=Struik|page=۱۴۲|isbn=۱-۸۶۸۲۵-۸۹۶-۳}}</ref> دیگر نام‌های آفریقایی برای زرافه عبارتند از اکریی (اتسو)، کنییت (الگن)، ندویدا (گیکویو)، تیغا (کلنجین اند لوو)، ندویا (کمبا)، نودولولو (کیهه)، نتقا (کینیتورو)، اندر (لوگبرا)، اتییکا (لوهیا)، کوری (معدی)، الودوکیررگتا آورالودوکیررگتاآور الچنگیتوآودو (ماسی)، لنیوا (مرو)، هری (پاره)، لمنت (سمبورو) و تویگا (سوایلی و غیره) در شرق؛<ref name=Kingdon1988>{{Cite book|author=Kingdon, J. |year=1988|title=East African Mammals: An Atlas of Evolution in Africa, Volume 3, Part B: Large Mammals|pages=313–37|publisher=University Of Chicago Press |isbn=0-226-43722-1}}</ref><!-- تکمیل یادکرد توسط ربات از ویکی انگلیسی -->۳۱۳ و توتوا (لوزی)، نتوتلوا (شنگان)، ایندلولمیتسی (سیسوتی)، تهوتلوا (ستهو)، تودا (وندا) و ندلولمیتی (زولو) در جنوب.<ref name="walker"/>
 
در فارسی به آن «شترگاوپلنگ» هم می‌گویند که ریشه این اسم از uštar-gaw-palang فارسی میانه است.<ref>فرهنگ پهلوی مکنزی</ref>
خط ۴۵:
* '''رتیکولاتا:''' این نوع زرافه در سومالی، شمال شرقی [[کنیا]]، جنوب اتیوپی و سومالی زندگی می‌کنند. تخمین زده می‌شود که تعداد این‌گونه بیش از ۵٬۰۰۰ در طبیعت باشد. بر اساس پرونده‌های بین‌المللی، بیش از ۴۵۰ عدد از این‌گونه در باغ وحش‌ها نگهداری می‌شوند.
* '''آنگولنسیس:''' یا زرافهٔ آگولا یا نامیبیا. این زرافه در [[آنگولا]]، [[نامیبیا]]، غرب [[زامبیا]]، [[بوتسوانا]] و غرب [[زیمبابوه]] یافت می‌شود. مطالعات [[ژنتیک]]ی نشان می‌دهد که گونهٔ نامیب که در شمال [[صحرای آفریقا|صحرای بزرگ آفریقا]] و [[پارک ملی اتوشا]] وجود دارد، گونه‌ای جداگانه از این‌گونه است.
* '''آنتیکوروم:''' این نوع زرافه در جنوب [[چاد]]، [[جمهوری آفریقای مرکزی]]، [[کامرون]]، شمال و شمال شرق [[کنگو]] زندگی می‌کنند. جمعیتی از این‌گونه که در کامرون زندگی می‌کنند، به عنوان پرالتا طبقه‌بندی شد اما ثابت شد که این نظریه نادرست است. اعتقاد بر این است که ۳۰۰۰ از این‌گونه در طبیعت باقی‌مانده‌استباقی مانده‌است. این‌گونه‌ها در حدود ۶۵ باغ وحش نگهداری می‌شوند.
* '''تیپلسکیرچی:''' یا زرافهٔ ماسایی. این نوع زرافه در کوه‌های [[کلیمانجارو]]، مرکز و جنوب کنیا و [[تانزانیا]] زندگی می‌کنند. تخمین زده می‌شود که بیش از ۴۰۰٬۰۰ از این‌گونه در طبیعت باقی ماندهباقی‌مانده باشد و حدود ۱۰۰ عدد از آن‌ها در باغ وحش‌ها نگهداری می‌شوند.
* '''راتسچیلد:''' این زرافه در بارینگو، [[اوگاندا]] و کنیا زندگی می‌کند. هم چنین حضور او در جنوب سودان نیز نامشخص است. حدود ۷۰۰ عدد از این‌گونه در طبیعت و ۴۵۰ عدد در باغ وحش‌ها زندگی می‌کنند.
* '''زرافه:''' یا زرافهٔ آفریقای جنوبی. این زرافه یا همان زرافهٔ امروزی، در [[آفریقای جنوبی]]، شمال و جنوب [[بوتسوانا]]، جنوب زیمبابوه و جنوب غربی [[موزامبیک]] زندگی می‌کنند. تخمین زده می‌شود که حدود ۱۲٬۰۰۰ عدد در طبیعت و ۴۵ عدد در باغ وحش‌ها زندگی می‌کنند.
خط ۵۷:
یک مطالعه دربارهٔ ژنتیک در سال ۲۰۰۷ نشان داد که شش زیرگونهٔ غرب آفریقا، راتسچیلد، رتیکولاتا، ماسایی، آنگولایی و جنوب آفریقا، ۶ گونه جداگانه‌اند. هم چنین مطالعات نشان داد که گونه‌های مختلف با هم آمیزش جنسی داشته‌اند و باعث ایجاد نژادهای جدید شده‌اند. این نژادها شامل راتسچیلد، رتیکولاتا و ماسایی است. به نظر می‌رسد که نژادهای رتیکولاتا و ماسایی از شرق آفریقا سرچشمه گرفته‌اند.
 
جمعیت زرافه‌ها در جنوب آفریقا است و به نظر می‌رسد پوست آن‌ها به عنوان گوساله حک شده باشد. پیامدهای این یافته‌ها برای حفاظت از زرافه‌ها توسط دیوید برون، نویسنده اصلی این مطالعه بوده‌است. در این باره [[بی‌بی‌سی]] گفته‌است: همهٔ زرافه‌ها گونه‌های مختلف دارند و در آستانهٔ انقراض اندانقراض‌اند. برخی از این جمعیت‌ها چند صد نفر هستند و نیاز به حفاظت فوری دارند.
 
== ظاهر و کالبدشناسی ==
خط ۶۴:
زرافهٔ نری که کامل رشد کرده باشد، قدش به‌طور ایستاده ۶٫۵ متر و بلندتر از ماده است. وزن یک زرافه نر بالغ ۱٬۶۰۰ کیلوگرم و وزن یک ماده بالغ ۸۳۰ کیلوگرم است. با وجود گردن و پاهای بلند، بدن زرافه نسبتاً کوتاه است. رنگ بدن آن‌ها معمولاً [[خاکستری]] است. شنوایی و بویایی آن‌ها بسیار تیز است. آن‌ها می‌توانند از خود در برابر [[طوفان شن]] به خوبی محافظت کنند. زبان زرافه‌ها برای گرفتن و چیدن برگ، طولی برابر با ۵۰ سانتی‌متر دارد. این زبان به رنگ [[ارغوانی]] است و خود را در برابر [[آفتاب سوختگی]] محافظت می‌کند. برای گرفتن شاخ و برگ و تمیز کردن بینی‌اش مفید است. [[لب]] فوقانی زرافه دارای استعدادهای [[هنر]]ی و مفید هنگام گرفتن غذا است. در هنگام گرفتن غذا، لب‌ها از زبان و داخل دهان زرافه در برابر [[خار]]ها محافظت می‌کند.
 
هر زرافه دارای یک پوشش منحصربه‌فرد است. قد زرافه برای [[استتار]] او کمک می‌کند به طوری کهبه‌طوری‌که می‌تواند به راحتی در [[نور]] و جنگل به عنوان [[درخت]] قائم شود. او با پوست زرافه در مناطق تیره می‌تواند استتار کند. پوست زرافه بیشتر [[خاکستری]] است. هم‌چنین پوست او ضخیم است و خار به سختی در آن فرومی‌رود. خزهای روی پوست او، برای حفاظت از زرافه در برابر موجوداتی همچون [[انگل]]‌ها و [[مواد شیمیایی]] به کار می‌رود. دست‌کم ۱۱ [[پیوند آروماتیک|پیوند]] شیمیایی معطر روی پوست زرافه قرار دارد بیشتر این بو ناشی از [[اندول]] و [[اسکاتول]] است. از آن جا که مواد شیمیایی معطر روی پوست نرها نسبت به ماده‌ها بوی قوی‌تری دارد، به راحتی می‌توان [[جنس]] آن‌ها را مشخص کرد.<ref>{{Cite journal|author=Wood, W. F. ; Weldon, P. J.|year=2002|title=The scent of the reticulated giraffe (''Giraffa camelopardalis reticulata'')|journal=Biochemical Systematics and Ecology|volume=30|issue=10|pages=913–17|doi=10.1016/S0305-1978(02)00037-6}}</ref> در کنار گردن زرافه، [[یال]]‌های کوتاه و موهای سیخ وجود دارد. دم زرافه حدود ۱ متر است و از تار موهایش برای دفاع در برابر [[حشره|حشرات]] استفاده می‌کند.
 
=== جمجمه و استخوان‌ها ===
[[پرونده:Giraffe ossicones at binder parz zoo.jpg|بندانگشتی|چپ|200px|شاخچه‌های یک [[زرافه مشبک]].<ref>Reticulated giraffe</ref>]]
هر دو جنس زرافه دارای [[شاخچه (زرافه)|شاخچه‌های]] <sup>Ossicone</sup> پشم آلود برجسته‌ای هستند که از [[غضروف]] ساخته شده‌است. وجود رگ‌ها، ممکن است نقش مهمی در تنظیم [[حرارت]] بدن به وسیلهٔ [[استخوان]]‌ها داشته باشد. استخوان‌ها به یافتن جنس و سن زرافه‌ها نیز کمک می‌کنند، به طوری کهبه‌طوری‌که استخوان‌ها در ماده‌های جوان نازک هستند و در بالای سر ماده‌ها آن قدر نازک اند که مانند مو می‌مانند. اما استخوان‌ها در زرافه‌های نر کلفت‌تر هستند و در بالا به نظر می‌رسد که زرافه طاس است. هم چنین توده‌های متوسط به صورت برجسته در جلوی [[جمجمه|جمجمهٔ]] ماده‌ها قرار دارند. هر چقدر سن در نرها بالاتر می‌رود، [[کلسیم]] نیز بیشتر می‌شود و این برجستگی را ایجاد می‌کند. با این حال، جمجمهٔ نرها سنگین‌تر است و در مبارزه از آن استفاده می‌کنند. [[آرواره|فک]] زرافه فوقانی است و فاقد [[دندان]] جلو است.
 
=== پاها، حرکت و استخوان‌بندی ===