در پارلمان انگلیس وکلای مجلس با دقت و احترام به گفتههای وی گوش میکردند و حتی مخالفان هم موقعی که جان استوارت میل صحبت میکرد سراپا گوش میشدند. گلادستن نخست وزیرنخستوزیر نامی انگلستان یک بار به یکی از دوستانش گفته بود :هنگامی که جان استوارت میل در مجلس صحبت میکرد همیشه اینطور احساس میکردم که به گفتههای پیغمبری گوش میدهم (رساله دربارهٔ آزادی ترجمه جواد شیخ الاسلامی ص۱۳). علاقه او به نظریهپردازی سیاسی در سال [[۱۸۴۷ (میلادی)|۱۸۴۷]] اوج گرفت. دغدغه میل دربارهٔ وضعیت اسفبار زندگی مردمان آن دوران را میتوان در جای جای آثارش بازیافت. در سال [[۱۸۴۸ (میلادی)|۱۸۴۸]] کتاب «[[اصول اقتصاد سیاسی]]» منتشر شد. در سال [[۱۸۵۱ (میلادی)|۱۸۵۱]] میل با [[هریت تیلور]] ازدواج کرد. او به صورت کتبی به همسرش قول داد که همانند قبل برای انجام هر کاری آزاد باشد، اختیار اموالش را داشته باشد و نیمی از درآمد کتابهای میل هم از آن او باشد. این کار میل به معنای زیر پا گذاشتن قانونهای نوشته و نانوشته بریتانیایی در نسبت میان مردان و زنان بود. میل در سال [[۱۸۵۴ (میلادی)|۱۸۵۴]] نگارش رساله مختصر آزادی را آغاز کرد که بعدها و در سال [[۱۸۵۹ (میلادی)|۱۸۵۹]] بهصورت کتابی مستقل منتشر شد. در سال [[۱۸۶۱ (میلادی)|۱۸۶۱]] هم «[[فایدهگرایی]]» منتشر شد که یکی از مهمترین آثار میل و بازپرداخت دیناش به پدر و عمو بنتام بود. کار بعدی میل انتشار جزوه «اندیشههایی در باب اصلاحات پارلمانی» بود. در سالهای بعد او کتاب «بررسی فلسفه سر ویلیام همیلتن» شهودگرا را نگاشت و مجموعه مقالاتش در معرفی [[آگوست کنت]] را در کتاب «آگوست کنت و پوزیتیویسم» منتشر کرد. شهرت جان استوارت میل بیشتر از آن شده بود که بتواند از تبعاتش برکنار بماند. در سال [[۱۸۶۵ (میلادی)|۱۸۶۵]] مردم از میل خواستند تا کاندیدای نمایندگی در [[مجلس عوام]] شود. حضور میل در مجلس تأثیر فراوانی بر تصویب «[[لایحه اصلاحات]]» داشت. در سال [[۱۸۶۸ (میلادی)|۱۸۶۸]] پارلمان منحل شد و میل هم به زندگی خصوصیاش برگشت و بیشتر اوقاتش را در [[فرانسه]] و در جوار گور همسر و معشوقش گذراند.
در هشتم ماه مه سال، [[۱۸۷۳ (میلادی)|۱۸۷۳]] جان استوارت میل به دنبال یک حمله ناگهانی قلبی در [[آوینیون]] درگذشت. او را در گورستان محقر [[سن وران]] و در کنار گور هریت به خاک سپردند.
جان استوارت میل در اواخر عمرش دست به کار نگارش کتاب اتوبیوگرافیکاش شده بود که به زعم بسیاری ادیبان، از مهمترین آثار دوره ویکتوریایی بهشمار میرود. این کتاب چند ماهی پس از مرگ میل منتشر شد.
خط ۶۹:
{{ترتیبپیشفرض:میل، جان استوارت}}
[[رده:اعضای پارلمان بریتانیا برای حوزههای انتخابیه انگلیسی]]