'''اسرارالتوحید''' یا '''(اسرارالتوحید فی مقامات شیخ ابیسعید ابیالخیر) '''، پس از یکصد و سی سال از مرگ [[ابوسعید ابیالخیر]] در [[خراسان]]، توسط یکی از نوادگان او بهنام [[محمد بن منور]] نگاشته شد. تألیف کتاب پس از حمله [[غز]]ان به [[میهنه]] انجام گرفتهاست و آن را در حدود سال ۵۷۰ هجری قمری دانستهاند.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ ادبیات ایران|نام خانوادگی=صفا|نام=ذبیحالله|ناشر=ابن سینا|سال=1342|شابک=|مکان=تهران|صفحات=448}}</ref> [[محمد بن منور]] کتاب خود را به سه باب تقسیم کرده است. باب اول در ابتدای حالت شیخ، باب دوم که به بیان حالات شیخ ابوسعید در سالهای میانی زندگی او اختصاص دارد، بسیاری از گفتهها و اشعاری را که به زبان وی رفته، گردآوری و نقل کردهاست و باب سوم انتهای حالت شیخ است. این کتاب انشایی روان و منسجم دارد و در دوره اوج [[سبک مصنوع]] شکل گرفته ولی تنها در مقدمه مصنوع است<ref name=":1">{{یادکرد کتاب|عنوان=آنسوی حرف و صوت|نام خانوادگی=شفیعی کدکنی|نام=محمدرضا|ناشر=سخن|سال=زمستان 1372|شابک=|مکان=تهران|صفحات=28}}</ref> وبه غیر آن در ردیف [[نثرسبک مرسل]] قرار دارد.
(== منابع تألیف اسرارالتوحید) ==
از جمله منابع محمد بن منور کتاب" ''حالات و سخنان ابوسعید ابوالخیر"'' است که پسرعموی محمد بن منور به نام جمال الدین ابوروح لطفالله بن ابو سعدبن ابو طاهربن ابوسعیدبن ابوالخیر آن را تألیف کرده است. همچنین از مقاماتهایی استفاده کرده که در آن عین سخنان ابوسعید در [[خانگاه|خانقاه ها]]ها ضبط شده بود.وی<ref در سال ۱۳۹۷ از دنیاname=":1" نرفت/>