خوارزمی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
←دستاوردهای خوارزمی: افزودن منبع برچسبها: متن دارای ویکیمتن نامتناظر ویرایشگر دیداری |
←پایهگذاری علم جبر و مقابله: افزودن منبع برچسبها: متن دارای ویکیمتن نامتناظر ویرایشگر دیداری |
||
خط ۶۴:
=== پایهگذاری علم جبر و مقابله ===
[[پرونده:Image-Al-Kitāb al-muḫtaṣar fī ḥisāb al-ğabr wa-l-muqābala.jpg|بندانگشتی|راست|{{وسطچین}}صفحهای از کتاب جبر خوارزمی]] محمد بن موسی خوارزمی در قرن سوم هجری، علمی را برای نخستین بار صورتبندی و تدوین کرد که خود آن را «'''الجبر و المقابله'''»
{{نقل قول۲|left|یک موضوع تاریخی را امروزه نمیتوان انکار کرد و آن این است که محمد بن موسی خوارزمی، معلم واقعی ملل اروپایی جدید در علم جبر بودهاست|آریستید مار پژوهشگر برجستهٔ فرانسوی|}}
بر اساس الواح [[تمدن بابل|بابلی]] و آثار برجایمانده از محاسبهگران [[هند]]ی در عهد باستان، مردمان [[بابل (دولتشهر)|بابل]] و [[هند]] به حل حالات خاصی از ''معادلات درجه دوم'' موفق شده بودند، اما آنها راه حلهای خود را فقط به صورت دستور ارائه کردند؛ یعنی این راه حلها، که برای رفع نیازهای زندگی روزمره آنان ارائه شده بودند و نه به منظور گسترش دانش [[ریاضی]]، فاقد براهین علمی بودند. ابتکار خوارزمی در آن است که وی نخست همه ''معادلات درجه دوم'' شناختهشده زمانش را بررسی میکند؛ در مرحله دوم روش حل هریک از آنها را ارائه میدهد؛ سرانجام در مرحله سوم، این روشها را با کمک علم [[هندسه]] اثبات میکند؛ مؤلفههایی که درمجموع علم جدیدی به نام «'''[[جبر]]'''» را تشکیل میدهند. این علم، که از طریق ترجمههای لاتینی کتاب خوارزمی در [[قرون وسطی]] به [[اروپا]] راه یافت، هم در قرون وسطی و هم در عصر [[رنسانس]] تحول بزرگی در علم ریاضیات را موجب شد، چنانکه در قرن شانزدهم میلادی [[نیکولو تارتالیا]]<ref group="واژهنامه">Niccolò Fontana Tartaglia</ref> و [[کاردان]]،<ref group="واژهنامه">Abu Jaffar Gerolamo Cardano</ref> ریاضیدانان [[ایتالیا]]یی که با ترجمه لاتینی جبر و مقابله، آشنا بودند روش این ریاضیدان [[ایران]]ی را برای حل ''معادله درجه سوم'' تعمیم دادند و بدینترتیب گام دیگری در گسترش ریاضیات برداشتند.<ref name="نظریهپرداز معادلات درجه دوم">{{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی =آقایی چاووشی| نام =جعفر| نام خانوادگی۲ =| نام۲ =| عنوان =خوارزمی نظریهپرداز معادلات درجه دوم اولیه هجری | ژورنال =پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی| مکان =| ناشر = | دوره =سوم| شماره =دوم| سال =دوم| صفحه = | پیوند = | تاریخ بازبینی = پاییز و زمستان ۱۳۹۱ | doi =}}</ref>
|