ریشه‌شناسی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB
برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
خط ۱:
[[پرونده:The story of a word.jpg|بندانگشتی|260px|تحول تاریخی پیشنهاد شده برای واژه [[مادر]] توسط [[هندریک ویلن فان لون]]]]
{{زبان‌شناسی}}
'''ریشه‌شناسی'''<ref>{{یادکرد فرهنگستان | مصوب=ریشه‌شناسی | بیگانه=etymology | بیگانه (در زبانفارسی= اتیمولوژی | حوزه=زبان‌شناسی | دفتر=ششم | بخش=فارسی با| نام‌هایسرواژه=ریشه‌شناسی}}</ref> "یا '''واژه‌پژوهی"''' یا "'''علم اشتقاق"''' یا "'''اِتیمولوژی" نیز''' شناخته{{به می‌شود)انگلیسی|etymology}}، [[علم]] مطالعهٔ [[تاریخی]] واژه‌ها و بررسی تحول شکل واژه‌ها می‌باشد. مسائلی مانند اینکه چه موقع وارد زبانی شده‌اند، از چه منبعی وارد شده‌اند و اینکه در طول زمان چه تغییری در ساختار و معنای آن‌ها ایجاد شده‌است، در این حیطه بررسی می‌گردد.
 
پیش از سده نوزدهم، به‌ویژه پیش از ظهور [[نودستوریان]]، اشتقاق به معنای شناخت اصل و تاریخ لغت، بر اساس درستی استوار نبوده و اگر هم اشتقاقات درستی احیاناً در نوشته‌های پیشینیان آن‌ها آمده‌است کمتر چنین بوده که از مقدمات درست به نتایج درست رسیده باشد. به عبارت دیگر، غالب اشتقاقات آنان را باید اشتقاق عامیانه به‌شمار آورد. با شناخت تحولات تاریخی آواها، و اساساً با شناخت چگونگی تحول زبان‌ها و روابط میان آن‌ها و جمع آوردن متون و منابع مختلف از زبان‌ها و لهجه‌های مختلف، کار ریشه‌شناسی پیشرفت‌های بسیاری کرده‌است. به تبع این، راه بر ریشه‌شناسی‌های [[شبه علم|شبه‌علمی]] هم باز شده؛ ریشه‌شناسی‌هایی که ظاهراً بر اصول درست آواشناختی و معناشناختی استوارند، ولی در واقع اشتقاقات غلطی هستند که در پشت ظاهر علمی پنهان‌اند. این ریشه‌شناسی‌ها را می‌توان '''شبه‌ریشه‌شناسی''' نامید.<ref>قائم‌مقامی، احمدرضا: ریشه‌شناسی، شبه‌ریشه‌شناسی. در [http://www.persianacademy.ir/fa/X0109931.aspx وبگاه فرهنگستان زبان]. ۱۳۹۳/۹/۸.</ref>