سوسیس: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
مازیار کیوان (بحث | مشارکتها) افزودن پاره ای مطالب در ارتباط با سبک های روده پر ایرانی به جستار |
||
خط ۱:
[[پرونده:Kielbasa7.jpg|بندانگشتی|چپ|300px|انواع سوسیس دودی و ادویه‌دار [[لهستان|لهستانی]] معروف به'' کیلباسا'']]
'''سوسیس''' {{به فرانسوی|Saucisse}} به فارسی '''زَوَنج'''، '''چرغند'''، '''نکانک'''، '''زُناج'''<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=لغت نامه دهخدا|نام خانوادگی=|نام=|ناشر=|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=}}</ref> نوعی [[غذا|غذای]] آماده است که از [[گوشت چرخ‌کرده و گاهی سبزیجات خوراکی]] به همراه چربی حیوانی، نمک، [[ادویه]] و گاهی اوقات گیاهان معطر تهیه می‌شود. معمولاً روی سوسیس‌ها، نوعی پوشش قرار می‌گیرد و در قدیم، این پوشش را از روده حیوانات تهیه می‌کردند. امروزه جنس این رویه‌ها معمولاً از [[کلاژن]] یا [[سلولز]] یا حتی پلاستیک، می‌باشد. سوسیس‌ها به دلیل [[مواد نگهدارنده]] افزوده شده به آنها، تاریخ مصرف طولانی مدتی دارند.
== واژه‌شناسی ==
خط ۶:
== تاریخچه سوسیس و کالباس در ایران ==
پیش از ورود سوسیس به ایران و آشنا شدن ایرانیان با این محصول غذایی فرنگی، ایرانیان از دیرباز در مناطق مختلف با سبک های مختلف روده پُر آشنا بوده اند که تنوع نامهای این شیوه غذا گواه این آشنایی دیرپا است. نام هایی از قبیل زَوَنج، رَوَنج، زَویج، نَکانَک، نَکانَه، ، جِگر آکند، جگر آگنده، جگر آغَند، آگنج ، آگنچ، آکنجلَکانَه، لَکامَه، نَقانَق، لُقانَق، چَرغَندَه، چَرغَند، جَرغند، شاه لوت، اُکامَه، کاشاک، گدَک ،کَدَک، زُنّاج، چَرب رود، چَرب روده، زَویش، زیچَک، اروَنج، سُختو، مَبا، مَبار، مومبار، جُهودانه، عَصیب، وَلوالی و جز اینها که در ادبیات فارسی هم کم و بیش بسامد دارند همگی بر گستردگی این روش آشپزی در سرتاسر جغرافیای ایران بزرگ صحه میگذارند. با این حال از آنجا که ورود سوسیس به ایران برای نخستین بار در میان غذاهای روده پُر به شیوه عرضه کارخانه ای بوده است ازینرو به وضوح برند فرنگی این سبک خاص روده پر همگی دیگر شیوه های ایرانی روده پر را در سایه نام خود قرار داده است.
تهیه سوسیس و کالباس در ایران به صورت کارخانه‌ای از سال ۱۳۰۷ خورشیدی توسط یک نفر روسی بنام افونامو در [[بندر انزلی]] با یک ماشین کوچک و دستی شروع گردید که روزانه احتیاجات عده‌ای از اتباع خارجی آنجا را تأمین می‌نمود. در سال ۱۳۰۹ خورشیدی شخص دیگری بنام لیشنیسکی از اهالی شوروی سابق در [[بندر انزلی]] کارخانه کوچکی را راه اندازی کرد که روزانه۴۰–۵۰ کیلوگرم کالباس تهیه می‌نمود. در سال ۱۳۱۲ لیشنیسکی کارخانه خود را از انزلی به تهران منتقل نمود و با کمک آرزومان آوانسیان که در روسیه در کارخانه کالباس‌سازی کار کرده بود و یک شخص آلمانی دیگر کارشان را در خیابان منوچهری تهران در یک پاساژ کوچک به کمک چهار تن از خانواده آرزومانیان شروع کردند که فرآوری آنها، سوسیس و کالباس و ژامبون بود و از ۴۰ تا ۵۰ کیلوگرم تجاوز نمی‌کرد. کل محصولات آنها که نیازمند ۱۶ تا ۱۸ ساعت کار روزانه بود به مصرف مهاجرین روس و ارامنه می‌رسید. لیشنیسکی پس از مدتی به روسیه بازگشت و کارخانه را به آرزومان واگذار کرد. آن زمان سوسیس و کالباس درجه یک و بدون تقلب کیلویی ۲۰ ریال بود. در سال ۱۳۳۷ هجری شمسی اولین کارخانه بزرگ سوسیس و کالباس با نام آرزومان در جنوب غربی تهران واقع در [[یافت آباد]] تأسیس شد که بنیانگذار و وارث آن آرزومانیان آوانسیان است. این کارخانه پس از [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب]] تحت نام گوشتیران فعالیتش را ادامه داد که زیر مجموعه بنیاد مستضعفان به‌شمار می‌رود.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://gooshtiran.ir/index.aspx?siteid=1&pageid=177| عنوان = تاریخچه| ناشر = وبگاه گوشتیران}}</ref> البته کارخانه کوچکی هم در سال ۱۳۰۹ [[هجری شمسی]] در تهران به نام اصل بلور مشغول بکار بود که تولید روزانه بسیار کمی داشت و توسط فردی به نام اختیاری بنا شده بود و بعداً به شاملیان و سپس به میکائیلیان واگذار شد. میکائیلیان را می‌توان وارث دومین کارخانه بزرگ سوسیس و کالباس و مجهز به دستگاه‌های مدرن دانست که در ابتدا در خیابان قوام‌السلطنه آغاز بکار کرد و سپس به [[شمس‌آباد]] نقل مکان کرد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.mikaelian-co.com/about.htm| عنوان = تاریخجه| ناشر = وبگاه میکائیلیان}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.hamshahrionline.ir/details/203049| عنوان = آشنایی با تاریخچه سوسیس و کالباس| ناشر = همشهری آنلاین}}</ref><ref>[http://www.aftabir.com/articles/view/health_therapy/nutrition_health/c13c1124802332p1.php/تاریخچه-اهمیت-و-نقش-سوسیس-و-كالباس-در-تغذیه تاریخچه و اهمیت نقش سوسیس و کالباس در تغذیه / آفتاب]</ref>
| |||