اسکاتلند: تفاوت میان نسخه‌ها

اسکاتلند همراه با [[انگلستان]]، [[ولز]] و [[ایرلند شمالی]] کشور بریتانیای کبیر را تشکیل می‌دهد. در کنار خاک اصلی، اسکاتلند هم‌چنین ۷۹۰ جزیره دارد که جزایر شمالی و هبریدز از آن جمله هستند.<ref>[http://www.woodlands-junior.kent.sch.uk/customs/questions/britain/scotland.htm ProjectBritain]، بازدید: سپتامبر ۲۰۱۲.</ref> از این تعداد ۹۳ جزیره با داشتن %۲ جمعیت کشور، مسکونی هستند.<ref name="F">[http://www.bbc.co.uk/persian/business/2014/09/140906_scotland_in_numbers.shtml اقتصاد اسکاتلند از درآمد و بدهی تا بیکاری و هزینه‌های زندگی ] بی‌بی‌سی فارسی، ۱۵ شهریور ۱۳۹۳</ref>

پیش از سال ۱۷۰۷ تماس بسیار اندک یا حتی همدلی بسیار کمتری میان این دو کشور وجود داشت. تمام اسکاتلندی‌ها [[پرسبیتری]] یا [[یعقوبی‌گرایی|یعقوبی یهودی]] و این به تنهایی برای ایجاد بیگانگی میان آن‌ها و چهار پنجم از جمعیت انگلستان بسنده بود. اسکاتلندی‌های بسیار اندکی به جنوب سفر می‌کردند و تعداد انگلیسی‌هایی که روانهٔ شمال می‌شدند حتی از آن‌ها هم کمتر بود. [[فرانسه]]، متحد سنتی اسکاتلند، دشمن سنتی انگلستان بود. عالمان و روحانیان اسکاتلندی برای ادامهٔ تحصیلات و الهام‌گیری‌های فکری به دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیهٔ اروپای قاره‌ای می‌نگریستند و نه به انگلستان.<ref name="B" />

دست کم سه شورش خونبار [[یعقوبی‌گرایی|یعقوبی‌ها]] در سال‌های ۱۶۹۰، ۱۷۱۵ و ۱۷۴۵ بنیان‌های اسکاتلند را به لرزه درآورد. در پی این رخدادها اشراف اسکاتلند قدرت [[نظام ارباب رعیت]] باقی‌مانده خود را از دست دادند و مناطق [[اسکاتلند کوهستانی]] (هایلند) فتح شدند و تحت کنترل درآمدند. کلیسای اسکاتلند به ندرت فشار پدید آمده در روابط تازهٔ خود با کلیسای اسقفی را تحمل می‌کرد و دست آخر دچار چنددستگی شد.<ref name="A" />

[[همه‌پرسی استقلال اسکاتلند (۲۰۱۴)|همه پرسیهمه‌پرسی تاریخی]] در مورد [[استقلال اسکاتلند]] روز پنجشنبه ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۴ میلادی (۲۷ شهریور ۱۳۹۳) برگزار شد که مردم به آن %۵۵ رای مخالف دادند.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2014/09/140918_l45_scot_referandum_results همه‌پرسی استقلال اسکاتلند ] بی‌بی‌سی فارسی، ۲۷ شهریور ۱۳۹۳</ref> با این که احزاب سنتی بریتانیا یعنی [[حزب محافظه‌کار (بریتانیا)|حزب محافظه کار]]، [[حزب کارگر (بریتانیا)|کارگر]] و [[حزب لیبرال دموکرات (بریتانیا)|لیبرال دموکرات]] مخالف جدایی از بریتانیا هستند اما [[حزب سبز (بریتانیا)|حزب سبزها]] گفته‌است از برنامه [[حزب ملی اسکاتلند]] برای استقلال حمایت خواهد کرد. دولت محلی اسکاتلند با حفظ برنامه‌های عدالت اجتماعی، ایجاد شرایط رقابتی و دسترسی به درآمد نفت و گاز دریای شمال قادر خواهد بود در صورت رای موافق مردم، پس از ۳۰۷ سال یکپارچگی با انگلستان، کشور مستقل اسکاتلند را بار دیگر تأسیس کند.<ref name="C" />

نظام قضایی اسکاتلند از بریتانیا مستقل است، بر روی نظام آموزشی خود کنترل کامل دارد، تا اندازه‌ای اندک از اختیار تغییر میزان مالیات‌ها و از نهادی معادل وزارت کشور برخوردار است که بجز مسئله [[مواد مخدر]]، [[جنگ‌افزار|سلاح]]، [[قمار]] و [[مهاجرت]] در باقی موارد می‌تواند تصمیم‌گیری کند. با این حال غیبت احزاب اسکاتلندی (همانند احزاب ولز یا ایرلند شمالی) در مناظره‌های انتخاباتی در میان اسکاتلندی‌ها نوعی حس انزوا ایجاد کرده‌است.<ref name="D" />

{{وسط|{{Wide image|Glenfinnan Site.jpg|700px|<center>{{وسط‌چین}}نمایی از روستای گلنفینان، در منطقه لوچابور اسکاتلند</center>{{پایان}}}}}}

سقوط بانک سلطنتی اسکاتلند و هلیفکس که بزرگترین موسسه‌های مالی فعال در اسکاتلند نیز تلقی می‌شدند باعث شد تا هزاران نفر شغل خود را از دست دادند اما این دو بانک به نوعی توسط دولت بریتانیا از ورشکستگی نجات یافتند.<ref name="D" />

سهم اسکاتلند در درآمد بریتانیا از محل [[مالیات]] ۸٫۲ درصد است. این رقم بازتاب درصد جمعیت آنجا نسبت به بریتانیاست که معادل ۸٫۳ درصد است. «گزارش مخارج و درآمد دولت محلی اسکاتلند» نشان دهنده جزئیات بیشتری در این زمینه است.<ref name="F" />

برآورد میزان بدهی اسکاتلند مشکل است. طبق گزارش مخارج و درآمد دولت محلی اسکاتلند، با توجه به جمعیت اسکاتلند، سهم آن در بدهی بریتانیا ۹۲ میلیارد پوند است و این میزان ۶۲ درصد تولید ناخالص داخلی است؛ ولی محاسبه با استفاده از توازن مالی، میزان تخمینی این بدهی ۵۶ میلیارد پوند خواهد بود که ۳۸ درصد از تولید ناخالص داخلی اسکاتلند است. شیوه‌های محاسبه دیگر، رقم‌های متفاوتی به دست خواهد داد.<ref name="F" />

۷٫۵ درصد [[جمعیت فعال]] اقتصادی در اسکاتلند بیکار هستند [[میزان بی‌کاری]] در کل بریتانیا ۷٫۸ درصد است.<ref name="F" />

دستمزد هفتگی معمول در اسکاتلند ۴۹۸ پوند است؛ این رقم از میزان دستمزد در انگلستان کمتر ولی از ولز و ایرلند شمالی بیشتر است.<ref name="F" />

نظرسنجی «هزینه‌های زندگی و مواد غذایی» نشان می‌دهد در حالی که اسکاتلندی‌ها، نسبت به کل بریتانیا، به‌طور متوسط مقدار کمتری برای خرید مواد غذایی هزینه می‌کنند، ولی پول بیشتری برای خرید دخانیات و مشروبات الکلی صرف می‌کنند.<ref name="F" />

هر چند انحصار بهره‌برداری از نفت دریای شمال، دریایی که در مجاورت اسکاتلند قرار دارد کماکان در دست بریتانیا باقی‌مانده‌است اما اسکاتلند در طی قرن بیستم با رشد [[صنایع سنگین]] مانند [[کشتی‌سازی]] در گلاسکو قدرت گرفت.<ref name="D" /> در دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی حمایت دولت بریتانیا از این صنایع از بین رفت و عمده کارخانه‌های فعال در این صنایع مجبور به تعطیلی شدند اما صنعت و فرهنگ کارگری، ذهنیت سیاسی مردم را شکل داده بود.<ref name="D" />

اگر درآمد حاصل از نفت در آمار مربوط به [[تولید ناخالص داخلی]] لحاظ شود اسکاتلند به‌طور کلی [[درآمد سرانه]] بیشتری نسبت به بریتانیا دارد. طبق تخمین دولت محلی اسکاتلند این رقم ۲۶٬۴۲۴ پوند در مقایسه با ۲۲٬۳۳۶ پوند در بریتانیاست. اگر درآمد نفت در تولید ناخالص داخلی لحاظ نشود، تفاوت زیادی بین دو رقم نیست؛ به‌طوری‌که تولید ناخالص داخلی سرانه در اسکاتلند ۲۰٬۵۷۱ و در بریتانیا ۲۰٬۸۷۳ پوند خواهد بود.<ref name="D" />

آمار مربوط به منابع نفت و گاز دریای شمال متغیر است. درآمد بریتانیا به‌طور کل از منابع نفت از ۱٫۵ میلیارد پوند در سال ۱۹۹۱ و ۱۹۹۲، تا ۲۷ میلیارد پوند در سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۲ تغییر کرده‌است. طبق برآوردها، ۱۰ تا ۲۰ درصد از درآمد اسکاتلند از محل مالیات مبتنی بر نفت است در حالی که این رقم برای کل بریتانیا ۱٫۵ درصد است.<ref name="F" />

پیش بینی‌های موجود دربارهٔ ذخایر نفتی بسیار متفاوت است. طبق اعلام اداره آمار ملی بریتانیا، ارزش ذخایر نفتی که هنوز مورد بهره‌برداری قرار نگرفته، ۱۲۰ میلیارد پوند است در حالی که برآورد دولت محلی اسکاتلند حاکی است که ارزش ذخایر نفت و گاز دریای شمال، ۱۵۰۰ میلیارد پوند به قیمت عمده فروشی است.<ref name="F" />

اسکاتلند ۵ میلیون و ۳۳۰ هزار نفر جمعیت دارد. یعنی حدود ۸٫۳ درصد از جمعیت بریتانیا در اسکاتلند زندگی می‌کنند. حدود ۲٪ جمعیت اسکاتلند در جزیره‌ها زندگی می‌کنند.<ref name="F" /> زبان رسمی آن انگلیسی است. زبان‌های [[گیلیک اسکاتلندی]] و [[اسکاتس]] نیز دو زبانی هستند که به عنوان زبان محلی در اسکاتلند رسمیت دارند. گیلیک اسکاتلندی از ریشه [[زبان‌های سلتی]] و اسکاتس از ریشه [[زبان‌های ژرمنی غربی]] است.

طبق تازه‌ترین آمار مربوط به امید به زندگی (متوسط طول عمر) انتظار می‌رود مردانی که در سال ۲۰۱۰ در اسکاتلند متولد شده‌اند، ۷۶ سال عمر کنند که ۶۰ سال آن وضعیت سلامتی شان خوب خواهد بود. زنانی که در سال ۲۰۱۰ به دنیا آمده‌اند، به‌طور متوسط ۸۰ سال عمر می‌کنند که ۶۴ سال آن را به سلامت هستند. امید به زندگی در کل بریتانیا کمتر است. اسکاتلند جزو آن دسته کشورهایی است که کمترین میزان امید به زندگی را در اروپای غربی دارند.<ref name="F" />

[[شون کانری]] از بازیگران نقش [[جیمز باند (شخصیت)|جیمز باند]] از طرفداران حزب ملی اسکاتلند است که خواهان استقلال این کشور از انگلستان است. او در باهاما سکونت دارد و گفته‌است تا زمانی که اسکاتلند مستقل نشود در سرزمین خود اقامت نخواهد کرد.<ref name="E" />

| ۱۹۹۹ || ایجاد مجدد پارلمان و دولت محلی اسکاتلند پس از برگزاری همه پرسیهمه‌پرسی

| ۲۰۱۴ || همه پرسیهمه‌پرسی استقلال اسکاتلند از پادشاهی متحده

* [http://www.scotland.gov.uk/ وب‌گاهوبگاه دولت اسکاتلند]