کنیا: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
برچسب: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر
خط ۱۱:
پایتخت = [[نایروبی]] |latd=۱|latm=۱۶|latNS=S|longd=۳۶|longm=۴۸|longEW=E|
بزرگ‌ترین شهر = [[نایروبی]] |
زبان رسمی = [[زبان سواحلی|زبان آفريكانسيايىآفریکانسیایی]] / [[زبان انگلیسی]] |
نوع حکومت = [[جمهوری|دموكراسىدموکراسی مستقيممستقیم]] |
نوع حاکمان = • [[رئیس جمهوررئیس‌جمهور]]{{سخ}}• [[نخست وزیرنخست‌وزیر]] |
نام حاکمان = [[اوهورو کنیاتا]]{{سخ}}|
نحوه تشکیل = استقلال از [[بریتانیای کبیر]]/[[فرانسه|فرانسه بزرگ]]/[[امپراتورىامپراتوری آلمان|آلمان بزرگ]] |
موارد منجر به تشکیل = [[تاریخ]]{{سخ}} [[اعلان جمهوری]] |
تاریخ تشکیل ={{سخ}}[[۱۲ دسامبر]] [[۱۹۶۳ (میلادی)|۱۹۶۳]]{{سخ}}[[۲۲ دسامبر]] [[۱۹۶۴ (میلادی)|۱۹۶۴]] |
خط ۴۷:
'''کنیا''' کشوری است در شرق [[آفریقا]]. پایتخت آن [[نایروبی]] است و [[مومباسا]]، [[کیسومو]] و [[ناکورو]] شهرهای مهم آن محسوب می‌گردند.
 
کشور کنیا به هشت استان تقسیم گردیده که هر کدام توسط یک استاندار اداره می‌شود. هر استان به ۷۱ منطقه، هر منطقه به ۲۶۲ بخش و هر بخش به ۱۰۸۸ ناحیه تقسیم شده‌اند. دولت بر کار استانداری‌ها نظارت می‌کند. جمعیت این کشور بر پایۀپایهٔ اطلاعات سال ۲۰۱۶ حدود ۴۸٫۵ میلیون نفر می‌باشد.
 
هفتاد و سه درصد مردم کنیا [[مسیحی]]، نوزده درصد [[پاگانيسمپاگانیسم|بوميسمبومیسم]] و شش درصد [[مسلمان]] هستند. زبان‌های رسمی آنان [[سواحلی]] و [[زبان انگلیسی|انگلیسی]] است.
 
امور سیاسی کنیا در چارچوب نظام سیاسی ریاستی قرار دارد که رئیس‌جمهور هم رهبر کشور و هم رهبر دولت است. قوۀقوهٔ مجریه در اختیار دولت است. قوۀقوهٔ قانون‌گذاری میان دولت و مجلس ملی کنیا تقسیم شده‌است. قوۀقوهٔ قضائیه مستقل از مجریه و قانون‌گذاری است. پس از مستقل شدن، کنیا ثبات سیاسی خود را در برابر تغییرات سیاسی بحران‌های کشورهای همسایه حفظ کرده‌است. با روی کار آمدن دموکراسی، کنیایی‌ها از آزادی بیشتری برخوردار شدند{{مدرک}}.
 
== پیش از تاریخ ==
خط ۵۸:
 
== دوران استعمار ==
[[پرونده:Kenya-relief-map-towns.jpg|بندانگشتی|چپ|250px|شهر بندری [[مومباسا]] راه آهنیراه‌آهنی به [[نایروبی]] (مرکز) و شهرهای جنوبی دارد.]]
[[پرونده:Kurve bei Mombasa.jpg|بندانگشتی|چپ|300px|راه‌آهن کنیا-اوگاندا نزدیکی [[مومباسا]] حدود سال ۱۸۹۹]]
 
خط ۶۷:
== تاریخ پس از استعمار ==
[[پرونده:Victoria lake.JPG|بندانگشتی|چپ|250px|[[دریاچه ویکتوریا]]]]
اولین انتخابات مجلس قانونگذاری آفریقا در ۱۹۵۷ رخ داد. برخلاف امید بریتانیا برای انتقال قدرت به جریان‌های میانه‌روی آفریقایی، اتحادیه ملی آفریقایی کنیا (KANU) به رهبری [[جومو کیانتا]]، بلافاصله پس از استقلال کنیا در ۱۲ دسامبر ۱۹۶۳، دولت را تشکیل دادند. یک سال بعد کیانتا اولین رئیس جمهوررئیس‌جمهور کنیا گردید. با مرگ کیانتا در سال ۱۹۷۸، [[دانیل آراپ موی]] رئیس جمهوررئیس‌جمهور شد. انتخابات ۱۹۸۳ زودتر از موعد انجام شد که بخاطر کودتای نظامی در ۱ اوت ۱۹۸۲ بود. این کودتای ناموفق توسط یکی از درجه‌داران نیروی هوایی، هزکیا اوچوکا طرح‌ریزی شده بود. این شورش سریعاً توسط نیروهای وفادار واحد خدمت عمومی (GSU) سرکوب گردید. این اتفاق منجر به منحل کردن تمامی نیروی هوایی گردید؛ و بسیاری از اعضای قبلیش اخراج شدند. انتخابات ۱۹۸۸ با روش صف‌بندی انجام شد که رأی‌دهندگان می‌بایست به جای برگه رأی پشت سر نامزد موردنظرشان در یک صف می‌ایستادند. این مسئله اوج رژیم غیردمکراتیک بود و منجر به گسترش اصلاحات گردید. در انتخابات ۱۹۹۲ و ۱۹۹۷، دوباره دانیل آراپ موی پیروز شد. در انتخابات ۲۰۰۲، موی موفق نشد و موای کیباکی از حزب «ائتلاف رنگین‌کمان ملی» به عنوان رئیس جمهوررئیس‌جمهور انتخاب شد. در این انتخابات، ناظران محلی و بین‌المللی حضور داشتند و انتخابات کاملاً سالم و آزادانه برگزار شد.
 
== سیاست ==
امور سیاسی کنیا در چهار چوب نظام سیاسی رئیس جمهوریرئیس‌جمهوری و دمکراسی قرار دارد که رئیس جمهوررئیس‌جمهور هم رهبر کشور و هم رهبر دولت است. قوه مجریه در اختیار دولت است. قوه قانون‌گذاری بین دولت و مجلس ملی کنیا تقسیم شده‌است. قوه قضائیه مستقل از مجریه و قانون‌گذاری است.
پس از مستقل شدن، کنیا ثبات سیاسی خود را در برابر تغییرات سیاسی و بحرانهای کشورهای همسایه حفظ کرده‌است. با روی کار آمدن مردم‌سالاری، کنیایی‌ها از آزادی بیشتری برخوردار شدند.
 
خط ۷۶:
در سال ۲۰۰۲ انتخابات کنیا تحت نظر ناظران بین‌المللی برگزار شد. این انتخابات نقطه عطفی در تاریخ کنیا بود و قدرت با صلح و آرامش از حزبی که از زمان استقلال قدرت را در دست داشت به حزب ائتلافی جدید مستقل گردید.
 
رئیس جمهوررئیس‌جمهور جدید، موای کیباکی، قول داده‌است که توجه خود را به رشد اقتصادی، مبارزه با فساد، بهبود وضعیت تحصیلی و بازنویسی قانون اساسی متمرکز کند. در سال ۲۰۰۵، برنامه رفراندوم قانون اساسی کنیا که توسط پارلمان و رئیس جمهوررئیس‌جمهور حمایت می‌شد، شکست خورد. انتخابات بعدی در دسامبر ۲۰۰۷ برگزار خواهد شد. احتمال می‌رود که کیباکی مجدداً در انتخابات شرکت کند، هر چند این خبر هنوز تأیید یا تکذیب نشده‌است.
 
== تاریخ سیاسی کنیا ==
اولین انتخابات مجلس قانونگذاری آفریقا در ۱۹۷۵ رخ داد. بر خلاف امید [[بریتانیا]] برای تعویض قدرت به جریان‌های میانه‌روی آفریقایی، [[اتحادیه ملی آفریقایی کنیا]] (KANU) به رهبری [[جومو کیانتا]]، بلافاصله پس از استقلال کنیا در ۱۲ دسامبر ۱۹۶۳، دولت را تشکیل دادند.
یکسال بعد کنیاتا اولین رئیس جمهوررئیس‌جمهور کنیا گردید. با مرگ کیانتا در سال ۱۹۷۸، [[دانیل آراپ موی]] رئیس جمهوررئیس‌جمهور شد.
 
انتخابات ۱۹۸۳ زودتر از موعد انجام شد که بخاطر کودتای نظامی در اول اوت ۱۹۸۲ بود. این کودتای ناموفق توسط یکی از درجه داران نیروی هوایی، هزکیا اوچوکا طرح‌ریزی شده بود. این شورش سریعاً توسط نیروهای وفادار سرکوب گردید. این اتفاق منجر به منحل کردن تمامی نیروی هوایی گردید؛ و بسیاری از اعضای قبلی آن اخراج شدند.
خط ۸۶:
 
در انتخابات ۱۹۹۲ و ۱۹۹۷، دوباره [[دانیل آراپ موی]] پیروز شد. مجلس در پاییز ۱۹۹۷ قوانین محدودکنندهٔ آزادی بیان را اصلاح کرد. این امر منجر به افزایش آزادی همگانی و انتخابات ملی موفق در دسامبر ۱۹۹۷ گردید.
در سال ۲۰۰۲ انتخابات کنیا تحت نظر ناظران بین‌المللی برگزار شد. این انتخابات نقطه عطفی در تاریخ کنیا بود و قدرت با صلح و آرامش از حزبی که از زمان استقلال قدرت را در دست داشت. حزب ائتلافی جدید منتقل گردید. رئیس جمهوررئیس‌جمهور جدید، [[موای کیباکی]]، قول داده‌است که توجه خود را به رشد اقتصادی، مبارزه با فساد، بهبود وضعیت تحصیلی و بازنویسی قانون اساسی متمرکز کند. در سال ۲۰۰۵ برنامه رفراندوم قانون اساسی کنیا که توسط پارلمان و رئیس جمهوررئیس‌جمهور حمایت می‌شد، شکست خورد.
 
== تقسیمات اجرایی ==
خط ۱۲۴:
در دسامبر ۲۰۰۰، سازمان ضد فساد، مغایر با قانون اساسی تشخیص داده شد و تلاش برای اصلاح در سال ۲۰۰۱ بی‌نتیجه ماند. IMF و بانک جهانی برنامه‌های خود را متوقف کردند و تلاش مجدد برای شروع دوباره در اواسط ۲۰۰۲، بی‌نتیجه بود.
 
با شروع به کار رئیس جمهوررئیس‌جمهور کیباکی در ۳۰ دسامبر ۲۰۰۲، دولت کنیا اصلاحات اقتصادی را از سر گرفت و همکاری با بانک جهانی و IMF را مجدداً آغاز کرد. ائتلاف جدید رنگین کمان ملی (NARC) شروع به مقابله با جرائم اقتصادی و فساد مالی کرد و موفق که از بین بردن اختلاس‌های دولتی شد. در نوامبر ۲۰۰۳، به‌دنبال بکارگیری قوانین ضد فساد و سایر اصلاحات توسط دولت جدید، وام‌های جدید به کنیا تعلق گرفت که IMF وام ۲۵۰ میلیون دلاری برای رشد امکانات و کاهش فقر و سایر وام دهندگان در طول ۴ سال به میزان ۲/۴ میلیارد دلار به کنیا دادند. تخصیص مجدد وام‌ها، نیازمند سرمایه‌گذاری مطمئن خواهد بود.
 
هر چند، تلاشهای دولت برای پاسخگویی به نیازهای اقتصادی به علّت نیاز به اصلاحات در سایر بخشهای کلیدی، به آهستگی انجام می‌شود. مسائل اقتصادی اصلی که دولت باید به آن‌ها عمل کند عبارتند از تأثیر منصفانه بر فساد مالی، مقابله با تروریسم و قانونهای [[پول‌شویی]]، متعادل کردن کسری بودجه، نوسازی و ساخت زیر بنایی، پایدارسازی سیاست‌های اقتصاد کلان و تعیین کردن اصلاحات ساختاری لازم برای تسریع رشد اقتصادی.
نایروبی تلاش دارد تا مرکز اقتصادی شرق آفریقا باشد. این کشور دارای بهترین نقاط ترابری در منطقه، زیرساختهای اجتماعی و نیروی کار متخصص می‌باشد، هر چند این مزایا نسبت به سال گذشته کم‌اهمیت تر شده‌اند. بسیاری از شرکت‌های خارجی در نایروبی شعبه دارند.
در مارس ۱۹۹۶ رئیس جمهورهایرئیس‌جمهورهای کنیا، تانزانیا و اوگاندا شرکت آفریقای شرقی (EAC) را مجدداً تأسیس کردند، هدف این شرکت هماهنگ کردنهماهنگ‌کردن تعرفه‌های گمرکی، عبور آزاد مردم از مرزها و توسعه زیر ساختهای منطقه‌است. در مارس ۲۰۰۴، سه کشور آفریقای شرقی توافقنامه اتحادیه گمرکی را به امضاء رساندند.
 
=== اکتشاف نفت ===
در اوایل سال ۲۰۰۶، هوجیناتو، رئیس جمهوررئیس‌جمهور چین، قرار داد اکتشاف نفت را با کنیا امضاء کرد. این قرار داد از مجموعه قراردادهای امضاء شده برای ترقی ذخایر طبیعی آفریقا می‌باشد.
این قرار داد شرکت نفت و گاز ساحلی چین CNOOC را ملزم به اکتشاف در کنیا کرد. این شرکت عملیات حفاری و حفره چاه را در مرزهای سودان و سومالی و در آبهای ساحلی انجام می‌دهد. هنوز نفت تولید نشده، زیرا مخازن نفت هنوز کشف نشده‌اند.
 
== جمعیت ==
تنوع نژادی زیادی در کنیا وجود دارد. اختلافات بین گروه‌های مختلف باعث بروز مشکلات زیادی در کنیا می‌شود. نظام KANU در سالهای ۱۹۹۰ به رهبری رئیس جمهوررئیس‌جمهور اسبق، دانیل توروینچ آراپ موی، به خاطر استفاده از خشونت برای سرکوب کردن سیاست‌های چند حزبی شماتت می‌شد.
وجود گروه‌های مخالف از نژادهای مختلف باعث شد تا دانیل آراپ موی از سال ۱۹۷۸ تا ۲۰۰۲ قدرت را در اختیار داشته باشد.
 
خط ۱۸۸:
بازی در تلویزیون از محبوبیت بیشتری برخوردار است. از سال ۱۹۶۰ بازیگرانی مثل امزی پمبه و ماما انجری در صحنه تلویزیون کنیا حضور یافته‌اند. پس از مدتی، افرادی مانند نسون وانجائو (اوجوانگ هاتاری) و ماری نابیلی (ماما کایای) در سریالهای کمدی حضور یافتند که منحصراً به زبان کیسا خیلی پخش می‌شد و میلیون‌ها تماشاگر داشت.
 
تئاترهای جوی تلویزیونی از سال ۱۹۹۰ با حضور بازیگرانی مثل پاکسون انگوگی و BMJ موریتی، آغاز شد. نوع جدیدی از کمدی با هنرمندی جونی اندریتو ابداع شد که بعدها توسط گروه ردیکیولاس متشکل از سه جوان کنیایی به نام‌های والتر مونگاره، تونی انجو گونا و جان کیاره (KJ) ادامه یافت. آن‌ها حتی رئیس جمهوررئیس‌جمهور دانیل آراپ موی را مسخره می‌کردند. این کار خطرناک بود و ممکن بود حکم تعقیب و پیگرد، آن‌ها صادر شود که سرانجام در سال ۱۹۸۰، تمسخر و ادای شخصیتهای سیاسی را درآوردن به عنوان جرم و خیانت معرفی شد.
 
== منابع ==