کوار: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
اصلاح مقاله برچسب: حذف حجم زیادی از مطالب منبع‌دار |
|||
خط ۳۱:
|پانویس=
}}
'''کوار''' شهری در [[استان فارس]] و مرکز [[شهرستان کوار]] می‌باشد.شهرستان کوار به مرکزیت شهر کوار با مساحت ۱۶۵۰ کیلومتر مربع در مرکز
==
کوار کلمه‌ای فارسی است و به معنای سبدی پر از میوه می‌باشد.<ref>برهان قاطع</ref><ref>لغت فرس اسدی</ref>▼
▲شهرستان کوار به مرکزیت شهر کوار با مساحت ۱۶۵۰ کیلومتر مربع در مرکز [[استان فارس]] قرار دارد. جمعیت این شهرستان طبق آخرین سر شماری ۱۳۹۰ شمسی بابر با۱۰۴۰۰۰ نفر می‌باشد.
در برخی منابع تاریخی نام کُواد بر این شهر اطلاق شده است. در [[فارسنامه ابن بلخی]] در سال۵۰۰ ه ق از [[قباد ساسانی]] که در سال‌های ۴۸۷ تا ۵۳۱ میلادی پادشاه ایران بوده است به عنوان بانی این شهر یاد شده است: چون قباد به پادشاهی نشست، سیرت‌های نیکو نهاد و عمارت‌های خرم بنا نهاد؛ و آثار او این شهرهاست کی در اصل او بنا کرده است، ارجان و نواحی آن ... شهر آباد کُواد،....<ref>فارسنامه، ابن بلخی، به کوشش گای لیسترانج، تهران، دنیای کتاب،1363</ref> قباد: کواذ: کواد: کوار▼
== حغرافیا ==
▲شهرستان کوار با متوسط ارتفاع ۱۵۸۹ متر از سطح دریا قرار دارد و هوای آن در زمره هوای معتدل مدیترانه‌ای به شمار می‌رود. دمای این شهرستان در گرمترین روزهای تابستان تا ۴۳ درجه سانتی گراد و در سردترین شب‌های زمستان تا منهای ۵ درجه سانت گراد می‌رسد. متوسط بارندگی در این شهرستان ۳۲۴ میلی‌متر است.
▲کوار کلمه‌ای فارسی است و به معنای سبدی پر از میوه می‌باشد.<ref>برهان قاطع</ref><ref>لغت فرس اسدی</ref>
▲در برخی منابع تاریخی نام کُواد بر این شهر اطلاق شده است. در [[فارسنامه ابن بلخی]] در سال۵۰۰ ه ق از [[قباد ساسانی]] که در سال‌های ۴۸۷ تا ۵۳۱ میلادی پادشاه ایران بوده است به عنوان بانی این شهر یاد شده است: چون قباد به پادشاهی نشست، سیرت‌های نیکو نهاد و عمارت‌های خرم بنا نهاد؛ و آثار او این شهرهاست کی در اصل او بنا کرده است، ارجان و نواحی آن ... شهر آباد کُواد،....<ref>فارسنامه، ابن بلخی، به کوشش گای لیسترانج، تهران، دنیای کتاب،1363</ref>
شهر کوار در سال ۵۰۰ میلادی توسط قباد اول ساسانی بنیان گذاشته شد. البته آثار کاخی هخامنشی به جا مانده در این شهرستان و تپه‌های باستانی پیش از تاریخ و همچنین بنای سد تاریخی بند بهمن، نشان می‌دهد که بسیار پیشتر از زمان قباد ساسانی، منطقه کوار سکونتگاه و البته ناحیه‌ای آبادان و حاصلخیز بوده است، که از منابع مهم تأمین غلات و میوه جات در ایران در بوده. والبته به دلیل هم جواری با [[شهر گور]]، خاستگاه و نخستین پایتخت [[ساسانیان]] و قرار گرفتن در مسیر [[بندر سیراف]] به شمال از راه‌های اصلی ارتباطی ایران از لحاظ نظامی و اقتصادی بوده است.
کوار در ادوار تاریخی پس از اسلام نیز همچنان اهمیت خود را به عنوان یک شاهراه و قطب کشاورزی حفظ کرده است؛ و شهری خرم و آباد که دارای استقلال قضایی و مسجد جامعی بزرگ بوده است.<ref>ممالک و مسالک، اصطخری، ابو اسحاق ابراهیم، به کوشش ایرج افشار، تهران، موقوفات دکتر افشار یزدی،1373</ref> و همچنین گلاب کوار به عنوان مرغوبترین و خوشبوترین گلاب جهان، شهره آفاق بوده است.<ref>مروج الذهب و معادن الجوهر، مسعودی، ابوالحسن، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران بنگاه نشر کتاب ،1356</ref>
در تقسیمات نوین کشوری زمان صفویه، کوار یکی از بلوکات ۱۰۴ گانه ایران می‌شود؛ و در همین زمان [[طایفه بورکی]] به این منطقه کوچانده می‌شوند و امور دیوانی و حکومتی کوار به آنها واگذار می‌شود.<ref name="ReferenceA">فارسنامه ناصری، میرزا حسن فسایی، تهران، سنایی، کتاب دوم</ref> در همین دوران پلی جدید و کاروانسرایی بزرگ در کوار احداث می‌شود. کوار یک بار در سال ۱۱۶۵ ه ق توسط علیمردان خان بختیاری، رقیب [[کریم خان زند]]، ویران می‌شود. اما در دوران کریم خان زند که ملا ماندگار بورکی کلانتر کوار بوده است، آبادانی‌های بسیاری در کوار ایجاد می‌گردد.<ref name="ReferenceA" />
در دوران قاجار، مردم کوار، نقشی تأثیر گذار در مبارزات ضد قاجاری و ضد استعماری داشتند و اوج آن را می‌توان در [[نهضت مشروطه]] دید که سردمدار این نهضت در فارس را یک کواری به نام میرزا حسین خان [[معتمد دیوان کواری]] به عهده داشته است و عاقبت نیز در این راه جان می‌سپارد.
زبان مردم کوار فارسی است که دارای لهجه خاص خود می‌باشند و اندکی تحت تأثیر لهجه شیرازی می‌باشد؛ و البته با ساکن شدن عشایر [[قشقایی]] در این شهرستان، بخشی از مردم کوار به زبان [[ترکی قشقایی]] صحبت می‌کنند.
دین و مذهب مردم کوار شیعه اثنی عشری است.
=== پایگاه‌های خبری ===
==== آثار و ابنیه تاریخی ====▼
در شهرستان کوار، تپه‌های تاریخی پیش از تاریخ تا زمان هخامنشیان وجود دارد، که بعضی از آنها توسط باستان شناسان، کاووش شده‌اند، مثل تل هکوان و...
اما مهمترین بنای باستانی موجود در کوار سد تاریخی '''بند بهمن''' می‌باشد، که بنای آن به زمان هخامنشیان می‌رسد؛ و قدیمیترین سد مورد استفاده در ایران می‌باشد؛ و همچنین پل ارتباطی بر روی رودخانه قره آغاج که در زمان ساسانیان بنا شده است و پلی دیگر که در زمان صفویان بر روی این رودخانه بنا شده است؛ و البته آثاری از کاخی هخامنشی نیز در این شهرستان وجود دارد.
مشهورترین زیارتگاه کوار، بقعه '''امام زاده ابوالقاسم''' از نوادگان امام موسی کاظم (ع) مشهور به شاهزاده ابوالقاسم می‌باشد که در دامنه کوه مشرف به دشت کوار، در مسیر جاده شیراز به کوار واقع شده است؛ و چند امام زاده در روستاهای دیگر منطقه که مورد احترام اهالی شهرستان می‌باشند.
شهرستان کوار دارای سه واحد دانشگاهی شامل دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه جامع علمی کاربردی و دانشگاه پیام نور می‌باشد.▼
===== علی به کواری =====▼
== مشاهیر ==
میرزا حسین خان معتمد دیوان بورکی اولین فرزند غلامرضا خان بورکی کلانتر کوار در زمان ناصرالدین شاه قاجار و از نوادگان ملا ماندگار بورکی می‌باشد. او در شیراز به تحصیلات علمیه و کمالات رسمیه می‌پردازد و در خوشنویسی و کتابت نیز سر آمد می‌شود<ref name="ReferenceA" /> و همزمان به دستگاه قوام حاکم فارس وارد می‌شود، در آنجا به سرعت مراتب ترقی را طی نموده و پس از اندکی پیشکار قوام در فارس می‌شود. مدتها پیش از انقلاب مشروطه پی به خیانت‌ها و جاسوسی‌های قوام می‌برد و از آنجا راه خود را از قوام جدا می‌کند و به مبارزه با حاکمیت قوام در فارس می‌پردازد. در انقلاب مشروطیت به سبب نفوذ و اعتبارش به رهبری مشروطه خواهان فارس می‌رسد و در اولین اقدام آیت‌الله لاری را به شیراز دعوت می‌کند؛ و شهریه طلاب علوم دینی در فارس را با هزینه خودش دو برابر می‌کند و مبارزات مسلحانه را در سراسر فارس را شروع می‌کند، به دستور او قوام به قتل می‌رسد. پس از آرامش نسبی در زمان مشروطه، به خواست مشروطه خواهان، توسط شاه ایلخان ایلات خمسه جنوب ایران می‌شود. فرزندان قوام کینه او را به دل می‌گیرند و در اقدامی توسط عوامل آنها به قتل می‌رسد و ضربه مهلک دیگری بر پیشانی مشروطه خورده می‌شود.<ref>نهضت آزادی خواهی مردم فارس در انقلاب مشروطیت، جهانگیر قائم مقامی، مرکز ایرانی تحقیقات تاریخی، 1359</ref>▼
عارف و سالک اوایل قرن پنجم هجری که از معاشران شیخ عبداله خفیف بوده است و اقصی عالم را گشته و بعد از سفر حج به دیار خود کوار برگشته و در همان‌جا، در خانقاه خود، کنج عزلت گزیده و مریدان خود را ارشاد می‌کرده است. تا در سال ۴۲۰ ه ق در کوار جان به جان آفرین تسلیم کرده است.<ref>شیراز نامه، زرکوب شیرازی، ابوالعباس، به کوشش اسمعیل واعظ جوادی، بنیاد فرهنگ ایران 1350</ref>
شاعر و سخنور کواری قرن دهم هجری که امروزه از دیوان اشعار او به جز چند شعر در دست نمی‌باشد.<ref>مراه الفصاحه، شیخ مفید</ref>
ضابط و کلانتر بلوک کوار در زمان کریم خان زند می‌باشد و اجدادش از زمان صفویه در این سمت بوده‌اند. ملا ماندگار انسانی بزرگ و بخشنده بود که وصف بخشندگی او به شاه زند می‌رسد. کریمخان او را خوانده و از او راز بخشایش بیش از اندازه اش را جویا می‌شود و وی در جواب چندین خوانچه از غلات و میوه جات کوار به خدمت شاه می‌برد و می‌گوید که گنج او کشت و زرع می‌باشد. در زمان ملا ماندگار، کشاورزی در کوار رونق بیشتری می‌گیرد و او کانال آبی را احداث می‌کند که از بند بهمن به نقاط شمالی و شرقی دشت کوار آب می‌رساند و موجب آبادانی بسیار در دشت کوار می‌گردد.<ref name="ReferenceA" />
▲===== [[معتمد دیوان کواری]] =====
▲میرزا حسین خان معتمد دیوان بورکی اولین فرزند غلامرضا خان بورکی کلانتر کوار در زمان ناصرالدین شاه قاجار و از نوادگان ملا ماندگار بورکی می‌باشد. او در شیراز به تحصیلات علمیه و کمالات رسمیه می‌پردازد و در خوشنویسی و کتابت نیز سر آمد می‌شود<ref name="ReferenceA" /> و همزمان به دستگاه قوام حاکم فارس وارد می‌شود، در آنجا به سرعت مراتب ترقی را طی نموده و پس از اندکی پیشکار قوام در فارس می‌شود. مدتها پیش از انقلاب مشروطه پی به خیانت‌ها و جاسوسی‌های قوام می‌برد و از آنجا راه خود را از قوام جدا می‌کند و به مبارزه با حاکمیت قوام در فارس می‌پردازد. در انقلاب مشروطیت به سبب نفوذ و اعتبارش به رهبری مشروطه خواهان فارس می‌رسد و در اولین اقدام آیت‌الله لاری را به شیراز دعوت می‌کند؛ و شهریه طلاب علوم دینی در فارس را با هزینه خودش دو برابر می‌کند و مبارزات مسلحانه را در سراسر فارس را شروع می‌کند، به دستور او قوام به قتل می‌رسد. پس از آرامش نسبی در زمان مشروطه، به خواست مشروطه خواهان، توسط شاه ایلخان ایلات خمسه جنوب ایران می‌شود. فرزندان قوام کینه او را به دل می‌گیرند و در اقدامی توسط عوامل آنها به قتل می‌رسد و ضربه مهلک دیگری بر پیشانی مشروطه خورده می‌شود.<ref>نهضت آزادی خواهی مردم فارس در انقلاب مشروطیت، جهانگیر قائم مقامی، مرکز ایرانی تحقیقات تاریخی، 1359</ref>
دشت کوار به دلیل خاک بسیار مرغوب و حاصلخیز و همچنین بر خورداری از آب دایمی رودخانه قره آغاج از مراکز مهم کشاورزی کشور می‌باشد؛ که در تولید بسیاری از محصولات زراعی و باغی در رده‌های بالای تولیدی در فارس و کشور ایران قرار دارد. محصولاتی چون گندم، جو، ذرت، هندوانه، انگور، انار، هلو، انجیر و...
کوار از مراکز عمده تولید شیر و گوشت کشور می‌باشد. وجود سه کارخانه لبنیاتی و صدها گاوداری بزرگ و کوچک صنعتی و سنتی گواه این مدعا می‌باشد.
وجود بیش از دو هزار کامیون در این شهرستان نشان دهنده سهم بزرگ این شهرستان در حمل و نقل جاده‌ای در کشور می‌باشد.
با احداث بزرگترین کارخانه فولاد بخش خصوصی کشور در کوار، این شهرستان به یکی از قطب‌های تولید فولاد بدل گشته است. '''کوره‌های آجر فشاری :''' بیشترین تولید آجر در استان فارس مربوط به این شهرستان می‌باشد. مجهزترین کارخانه خوراک دام وطیور (شیرین دانه) در این شهرستان می‌باشد و همچنین کارخانه قند و ده‌ها واحد تولید مختلف در این شهرستان مشغول به فعالیت می‌باشند.
شهرستان کوار به همراه شهرستان‌های سروستان و خرامه، هر سه دارای یک نماینده در مجلس شورای اسلامی می‌باشند که تا کنون آقایان [[اسماعیل نوروزی]] در دوره چهارم، [[سعدالله روستا طسوجی]] در دوره ششم و [[نصرالله کوهی باغ‌اناری]] در دوره هشتم از این شهرستان به مجلس شورای اسلامی راه یافته‌اند.
▲شهرستان کوار دارای سه واحد دانشگاهی شامل دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه جامع علمی کاربردی و دانشگاه پیام نور می‌باشد.
▲''شهرستان کوار دارای دو پایگاه خبری رسمی دارای مجوز از وزارت ارشاد به نام های [http://kavare.ir کواره] و بهار کوار هست.''<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://e-rasaneh.ir/view_Certificate_Details.aspx?CertificateID=74140|عنوان=مشاهده جزئیات مجوز کواره|بازبینی=2017-06-27}}</ref>
== منابع ==
| |||