در دوره [[شاهنشاهی ساسانی|ساسانیان]]؛ [[خراسان]]، یکی از چهار استان مهم کشور به شمار می‌آمد؛ این استان، به چهار بخش تقسیم می‌شد و این بخش‌ها عبارت بودند از: [[ربع مرو|مرو]]، نیشابور، [[ربع هرات|هرات]] و [[ربع بلخ|بلخ]].<ref>{{یادکرد |کتاب= تاریخ سیاسی و اجتماعی خراسان در آغاز حکومت عباسیان|نویسنده= دانیل آل آلتون |مترجم= مسعود رجب‌نیا |ناشر= شرکت سهامی انتشار |شهر=تهران |سال= ١٣٦٧ |صفحه= ص١٢}}</ref> از دوره ساسانیان است که این ناحیه، برگرفته از نام شاپور ساسانی، نام [[''نیوشاپوهر]]'' (نیشاپور، [[نیشابور]]) گرفته و به عنوان کرسی ولایت [[ابرشهر]]<ref>{{یادکرد |کتاب= ایران در زمان ساسانیان |نویسنده: آرتور کریستنسن| مترجم= رشید یاسمی | ناشر= صدای معاصر |شهر=تهران |سال= ١٣٩٣ |صفحه= ص١٦١}}</ref> دوره رونق روزافزون خود را آغاز نمود. [[محمد بن جریر طبری|طبری]]، ابرشهر (نیشابور) را در کنار مرو، بلخ، گرگان، سیستان و خوارزم، جزو متصرفات [[اردشیر بابکان]]، بنیان‌گذار سلسله ساسانیان آورده و در کتیبهٔ شاپور در [[کعبه زرتشت]]، نام ابرشهر، نیز در حدود مرزهای ایرانشهر و از باج‌گذاران ساسانی ذکر شده‌است. ابرشهر در این زمان، یکی از استان‌های وسیع مملکت محسوب می‌شد<ref name="ReferenceA" /> و ارغیجان، اسپراین، جوین، بیهک، بیهق، باخرز، خواف، زوزن، زام (جام) و زاوه، رستاک‌های مهم آن بودند.<ref>{{یادکرد |کتاب= تاریخ فرهنگ و تمدن ایران در دوره ساسانیان|ناشر= فرهنگ مکتوب |شهر=تهران |سال= ١٣٨٥ |صفحه= ص٢٥}}</ref> مرزبان یا فرمانروای این منطقه، دارای لقب اختصاصی [[کنارنگ]] بود.<ref>{{یادکرد |کتاب= ایران در زمان ساسانیان |نویسنده: آرتور کریستنسن| مترجم= رشید یاسمی | ناشر= صدای معاصر |شهر=تهران |سال= ١٣٩٣ |صفحه= ص٩٨}}</ref> در این دوران، حاکمانی که از خانواده سلطنت بودند لقب «[[شاه]]» داشتند و نیشابور یکی از ولایت‌های ۲۶گانه در ایران بود که حاکم آن، شاه نامیده می‌شد.<ref>{{یادکرد |کتاب= تاریخ ایران باستان |نویسنده: حسن پیرنیا|مترجم= | ناشر= دنیای کتاب |شهر=تهران |سال= ١٣٧٥ |صفحه= ج٤، ص ٢٨٤٨-٢٨٤٩}}</ref>
