حزب دموکرات کردستان (حدک): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
DejaVu (بحث | مشارکت‌ها)
جز ویرایش‌های 91.251.42.0 (بحث) با فرض حسن نیت خنثی‌سازی شد: منبع؟. (T)
برچسب: خنثی‌سازی
خط ۳۵:
 
== تأسیس ==
'''حزب دموکرات کردستان (حدک)''' روز ۲۵۲ مردادآبان ۱۳۲۴ خورشیدی (برابر با ۱۶۲۴ آگوستاکتبر ۱۹۴۵ م) توسط قاضی محمد در سومیناولین سالگردکنگره تاسیسحزب حرکت ژ.ک.آ (ژیان نه وه یا تجدید حیاتدموکرات کردستان آزاد) که خود موسس آن نیز بود و با تبدیل آن، در شهر [[مهاباد]] تأسیس یافت.<ref name="autogenerated1">گۆڤاری کوردستان "ارگان حزب دموکرات کردستان" صفحه ۱۱ شماره یک</ref> بیانیه تأسیس این حزب شامل هشت بند بود:
# مردم کرد ایران باید از آزادی و خود گردانی در اداره امور خود بهره‌مند باشند و در چارچوب مرزهای ایران خود مختاری داشته باشند.
# حق آموزش به زبان کردی و کاربست اداری زبان کردی باید برقرار شود.
# انجمن ایالتی کردستان، باید بی درنگ، موافق با قانون اساسی (مشروطه ۱۲۸۵۱۲۸۴ خورشیدی) انتخاب شود و بر تمام اموراجتماعی و دولتی (مناطق کردستان) نظارت کند.
# کلیه کارکنان دولت در منطقه از خود منطقه باشند.
# قانون واحد برای کشاورزان و مالکان وضع گردد و آینده این دو طبقه تأمین شود.
خط ۴۵:
# ما آرزومندیم مللی که در ایران زندگی می‌کنند بتواند آزادانه در راه تأمین سعادت و پیش رفت کشور خویش بکوشند.
 
چندسه ماه بعد از تأسیس یعنی روز دوم بهمن ماه ۱۳۲۴ (برابر با ۲۱ ژانویه ۱۹۴۶ م)، این حزب با استفاده از شرایط مناسب آن زمان ([[اشغال ایران در جنگ جهانی دوم]] توسط [[متفقین]]) در بخشی از خاک [[منطقه کردنشین ایران|کردستان ایران]] حکومتی به نام دولت جمهوری کردستان تشکیل داد؛ که مورخین از آن به عنوان [[جمهوری مهاباد]] نام برده‌اند. علت آن این بود که بین نیروهای شوروی و نیروهای انگستان که از جنوب آمده بودند، از سنندج تا مهاباد و مناطق اطراف آن به عنوان مناطق حائل میان شوروی و انگستان در نظر گرفته شدند، و مناطق آزاد و غیر اشغالی بودند.<ref>داریوش قمری، تحول ناسیونالیسم در ایران. انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۰.</ref>
 
جمهوری مهاباد تنها ۱۱ ماه دوام آورد. علت آن خروج نیروهای شوروی و ورود نیروهای ارتش ایران بود. ارتش در ۱۶ آذر ۱۳۲۵ جمهوری مهاباد را سرنگون کرد و نخستین رهبر حزب دموکرات یعنی [[قاضی محمد]] را به همراه بسیاری دیگر در میدان مرکزی شهر مهاباد به دار آویخت. اعدام‌های دیگری در سقز و سایر شهرها نیز صورت گرفت. سایر اعضای حزب نیز یا زندانی شدند یا موفق شدند به خارج و به ویژه به [[کردستان عراق]] بگریزند.
خط ۸۰:
 
== انشعاب در حزب دمکرات کردستان ایران ==
[[عبدالله حسن‌زاده]]<ref name="autogenerated2">http://www.giareng.com/babet2006/05/pdf/wtowej-berez-hesenzade-farsi.pdf</ref> دبیرکل قبلی حزب دمکرات کردستان ایران همراه با چندین تن از اعضای با سابقه و رهبری حزب در تاریخ ۱۶ دسامبر سال ۲۰۰۶ برابر با ۲۵ آذرماه سال ۱۳۸۵ هجری شمسی اعلام کردند که در اعتراض به عملکرد جناح تمامیت‌خواه به رهبری مصطفی هجری، راه خود را از راه اکثریت کمیته مرکزی منتخب کنگره سیزدهم حزب جدا و از این تاریخ به بعد با نام حزب دموکرات کردستان که نام سابق حزب نیز هست فعالیت خواهند کرد عبدالله حسن‌زاده،<ref name="autogenerated2"/> روز پنج شنبه هفتم دسامبر ۲۰۰۶ به خبرگزاری فرانسه گفته‌است که انشعاب او وهم حزبی‌هایش صلح آمیز و بدون هرگونه درگیری انجام شده‌است. آقای حسن‌زاده که در [[کردستان عراق]] به سر می‌برد می‌گوید در دو سال گذشته بحث اصلی در درون حزب، پیرامون اصلاح ساختار رهبری جمعی حزب بود و به دلیل عدم رسیدگی به خواست‌هایمان، به این نتیجه رسیدیم که این تصمیم را بگیریم.
 
== رهبری تشکیلات ==