جنبش مشروطه ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ربات: جایگزینی پیوند جادویی شابک با الگو شابک
بازنویسی مختصر
خط ۸۱:
 
{{جنبش مشروطه}}
'''جُنبِشِ مَشروطه'''، '''جنبش مشروطه‌خواهی'''، '''جنبش مشروطیت'''، '''انقلاب مشروطه''' یا '''انقلاب مشروطیت''' مجموعه کوشش‌ها و رویدادهایی است که به امضاء کردنامضای [[فرمان مشروطه]] توسط [[مظفرالدین شاه قاجار]] در [[۱۴ مرداد]] [[۱۲۸۵ (خورشیدی)|۱۲۸۵]] انجامید و تا دوره [[محمدعلی شاه قاجار]] برای تبدیل [[حکومت استبدادی]] به [[مشروطیت (حکومت)|حکومت مشروطه]] ادامه یافت و منجر به تشکیل [[مجلس شورای ملی]] و تصویب نخستین [[قانون اساسی مشروطه|قانون اساسی کشور ایران]] گردیدشد.
 
== پیشینه ==
خط ۸۷:
[[پرونده:میرزا آقاخان.jpg|بندانگشتی|200px| [[میرزا آقاخان کرمانی]] از یاران [[سید جمال الدین]]، فعال جنبش مشروطه و از پیروان [[آیین بیانی]] و داماد [[صبح ازل]] بود.]]
 
نوشته‌های روشنفکرانی مانند [[حاج زین‌العابدین مراغه‌ای]]، [[عبدالرحیم طالبوف]]، [[میرزا فتحعلی آخوندزاده]]، [[میرزا ملکم خان]] و [[میرزا آقاخان کرمانی]]، [[سید جمال الدینجمال‌الدین اسدآبادی]] و دیگران زمینه‌های [[مشروطه‌خواهی]] را فراهم آورد.
[[پرونده:Malek al-Motakallemin.jpg|بندانگشتی|چپ|200px|[[ملک المتکلمین]] از فعالین پیرو [[آیین بیانی]]، [[ازلی]]<ref>[http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/4561/78/text به نقل از ادوارد براون]</ref><ref>آدمیت، فریدون، ایدئولوژی نهضت مشروطیت ایران، ص ۱۰۹</ref><ref>[http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/6164/25/text از قول منگل بیات و منصوره اتحادیه]</ref> جنبش مشروطه]]
سخنرانی‌های [[سیدجمال واعظ]] و [[ملک المتکلمین]] توده مردم مذهبی را با اندیشهٔ آزادی و مشروطه آشنا می‌کرد.<ref name="ReferenceA">{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = نبوی رضوی| نام =سید مقداد | پیوند نویسنده =سید مقداد نبوی رضوی| فصل = مقدمه تاریخی| عنوان = تاریخ مکتوم| سال =1393| ناشر = پردیس دانش| مکان =تهران | زبان = فارسی| شابک = | صفحه = 40| صفحات =333}}</ref> نشریاتی مانند [[حبل المتین]]، [[چهره‌نما]]، [[حکمت]] و کمی بعد [[ملانصرالدین (نشریه)|ملانصرالدین]] که همه در خارج از ایران منتشر می‌شدند نیز در گسترش آزادی‌خواهی و مخالفت با استبداد نقش مهمی داشتند.{{مدرک||۲۱ مارس ۲۰۰۸}}
 
کشته شدن ناصرالدین شاه به دست [[میرزا رضای کرمانی]] که آشکارا انگیزهٔ خود را قطع ریشهٔ ستم و نتیجهٔ تعلیمات سیدجمال الدینسیدجمال‌الدین دانسته بود، کوشش بیشتر در روند مشروطه‌خواهی را سبب شد.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = نبوی رضوی| نام =سید مقداد | پیوند نویسنده =سید مقداد نبوی رضوی| فصل = دربار شاهی و قتل ناصرالدین شاه| عنوان = تاریخ مکتوم| سال =1393| ناشر = پردیس دانش| مکان =تهران | زبان = فارسی| شابک = | صفحه = 143| صفحات =333}}</ref>
 
== تشکیل انجمن باغ مِیکده ==
[[پرونده:Roshdieh.jpg|بندانگشتی|چپ|200px|[[حسن رشدیه]] فعال ضد قاجار و عضو انجمن باغ سلیمان خان میکده<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = نبوی رضوی| نام =سید مقداد | پیوند نویسنده =سید مقداد نبوی رضوی| فصل = مقدمه تاریخی| عنوان = تاریخ مکتوم| سال =1393| ناشر = پردیس دانش| مکان =تهران | زبان = فارسی| شابک = | صفحه = 43| صفحات =333}}</ref>]]
 
میرزا نصرالله [[ملک المتکلمین|ملک‌المتکلمین]]، [[سید جمال الدینجمال‌الدین واعظ|سیدجمال‌الدین واعظ]]، حاج میرزا [[یحیی دولت‌آبادی]] و دیگر تکاپوگران مشروطه با هم‌مسلکانشان در مخالفت با حکومت قاجار، در باغ میرزا [[سلیمان خان میکده]] جمع می‌شدند تا با تمرکز بیشتری به فعالیت‌های انقلابی خود بپردازند. تکاپوهای ایشان، سرانجام، به نقش‌آفرینی اساسی در تکوین [[جنبش مشروطه]] و نیز دخالت در پیشرفت آن انجامید.<ref name="ReferenceA" />
 
گروه مؤسس، در تاریخ۶ خرداد ۱۲۸۳ (۱۲ ربیع‌الاول ۱۳۲۲) در اقدامی بی‌سابقه و جسورانه اقدام به دعوت عده‌ای مورد اطمینان نمودند. برای محل تجمع باغ [[سلیمان خان میکده|سلیمان‌خان میکده]] را انتخاب نمودند. چند نفر از جمله [[سید جمال الدین واعظ|سید جمال‌الدین واعظ]] و [[ملک المتکلمین|ملک‌المتکلمین]] و شیخ [[محمدمهدی شریف کاشانی]] سخنرانی‌هایی نموده و سپس قطعنامه‌ای در ۱۸ ماده خوانده و تصویب گردید، مطالب مهم آن در ارتباط با نحوه مبارزه با دربار، جلب نظر روحانیان، روشن کردن افکار عمومی با سخنرانی‌ها در مجالس مختلف و نوشتن و ارسال شرایط و وضع ایران به مطبوعات خارج از کشور بود. مطابق منابع مختلف تاریخی، حدود نیمی از اعضای این انجمن [[بابی]] بوده‌اند. سید جمال الدین واعظ می‌گوید:تفکرات بابی [[ازلی]] بر آن انجمن حاکم بود و بیشتر حاضران، آن گونه می‌اندیشیدند.<ref name=ToolAutoGenRef1>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = نبوی رضوی| نام =سید مقداد | پیوند نویسنده =سید مقداد نبوی رضوی| فصل = زندگی ملک المتکلمین| عنوان = تاریخ مکتوم| سال =1393| ناشر = پردیس دانش| مکان =تهران | زبان = فارسی| شابک = | صفحه = 264| صفحات =333}}</ref>