دستگاه (موسیقی): تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
گسترش |
←نام: گسترش |
||
خط ۱۱:
== نام ==
لفظ «دستگاه» به عقیدهٔ بیشتر نظریهپردازان، اشاره به موقعیت دست روی دستهٔ سازهایی نظیر تار و سهتار دارد (یعنی متشکل است از دست + «گاه» به معنی موقعیت، مثل «ایستگاه» یا «پاسگاه»).<ref name=hannaneh17>{{پک|حنانه|۱۳۸۹|ک=گامهای گمشده|ص=۱۷}}</ref><ref name="farhad"/> با این حال عدهای نیز معتقدند که گاه در واقعه ریشه در «گات» دارد و آن را به متون [[اوستایی]] مرتبط میدانند.<ref name=hannaneh17/> پیروان دیدگاه اول، اشاره میکنند که به [[پرده (ساز)|پرده]]های ساز نیز در گذشته «دستان» گفته میشود و لذا نام دستگاهها (نظیر سهگاه و چهارگاه) به قرار گرفتن دست روی این دستانها اشاره دارد.<ref>{{پک|حنانه|۱۳۸۹|ک=گامهای گمشده|ص=۱۸}}</ref>
واژهٔ دستگاه به معنای موسیقاییاش ظاهراً اولین بار در رسالهای با نام ''رساله در بیان علم موسیقی و دانستن شعبات او'' به کار رفتهاست. این رساله احتمالاً پیش از ۹۷۴ ه.ق نگارش شدهاست و در آن برخی از [[مقام (موسیقی)|مقامهای]] موسیقی «صاحب دستگاه» توصیف شدهاند.<ref>{{پک|میثمی|۱۳۹۳|ک=دانشنامه جهان اسلام|ص=مدخل «دستگاه»}}</ref>
== تاریخچه ==
|